Đặt nội khí quản là gì? Những điều cần biết về phương pháp thực hiện

Đặt nội khí quản là một thủ thuật quan trọng giúp duy trì đường thở thông suốt cho người bệnh trong các tình huống nguy kịch hoặc khi cần gây mê toàn thân. Việc hiểu rõ quy trình và chỉ định đặt nội khí quản giúp người bệnh và người nhà yên tâm hơn trong quá trình điều trị. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về thủ thuật này và phương pháp thực hiện chi tiết.

Tìm hiểu về đặt nội khí quản

Đặt nội khí quản là gì?

Đặt nội khí quản là một thủ thuật trong đó nhân viên y tế đưa một ống thở qua miệng hoặc mũi của người bệnh, đi sâu xuống khí quản. Ống này giúp giữ cho đường thở luôn mở, đảm bảo không khí có thể đi vào phổi. Trong nhiều trường hợp, ống thở được nối với máy thở để cung cấp không khí hoặc oxy dưới áp lực, hỗ trợ quá trình hô hấp của người bệnh.

Các tên gọi khác của kỹ thuật này bao gồm:

• Đặt ống nội khí quản (Endotracheal intubation - ETT).
• Đặt ống khí quản (Tracheal intubation).
• Đặt ống đường thở (Airway intubation).

Khi nào cần đặt nội khí quản?

Nhân viên y tế có thể thực hiện thủ thuật đặt nội khí quản khi đường thở của người bệnh bị tắc nghẽn hoặc tổn thương, khiến việc hô hấp trở nên khó khăn hoặc không thể tự thực hiện. Một số tình trạng thường cần đến đặt nội khí quản bao gồm:

• Chấn thương vùng bụng, ngực hoặc cổ gây ảnh hưởng đến đường thở.
• Mất ý thức hoặc giảm mức độ tỉnh táo, khiến người bệnh không còn khả năng kiểm soát đường thở.
• Phẫu thuật có nguy cơ làm người bệnh mất khả năng tự thở trong quá trình gây mê.
• Suy hô hấp.
• Nguy cơ hít phải dị vật hoặc các chất như thức ăn, dịch nôn hoặc máu (hít sặc).
• Dị vật mắc trong đường thở, gây tắc nghẽn luồng khí.
• Ngừng tim đột ngột.
• Ngừng thở tạm thời.

Phương pháp thực hiện đặt nội khí quản

Quy trình đặt nội khí quản diễn ra như thế nào?

Hầu hết các thủ thuật đặt nội khí quản được thực hiện trong bệnh viện, tuy nhiên trong một số trường hợp khẩn cấp, nhân viên y tế tiền viện cũng có thể thực hiện ngoài cơ sở y tế.

Trong quá trình đặt ống nội khí quản, nhân viên y tế sẽ thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Đặt kim truyền tĩnh mạch vào cánh tay để có đường đưa thuốc.
• Bước 2: Tiêm thuốc qua đường tĩnh mạch giúp người bệnh ngủ sâu và không cảm thấy đau trong quá trình thực hiện (gây mê).
• Bước 3: Đặt mặt nạ oxy lên mũi và miệng để cung cấp thêm oxy cho cơ thể trước khi đặt ống.
• Bước 4: Ngửa đầu nhẹ và đưa đèn soi thanh quản vào miệng (hoặc mũi nếu cần thiết). Thiết bị này có tay cầm, nguồn sáng và lưỡi kim loại tù giúp bác sĩ nhìn rõ đường thở và định hướng ống thở.
• Bước 5: Đưa đèn soi về phía sau khoang miệng, tránh làm tổn thương răng.
• Bước 6: Nâng nắp thanh môn (mô nằm ở phía sau lưỡi, giúp bảo vệ thanh quản).
• Bước 7: Đưa đầu đèn soi và ống nội khí quản đi qua thanh quản vào trong khí quản.
• Bước 8: Bơm bóng chèn quanh đầu ống để cố định ống trong khí quản và đảm bảo luồng khí đi trực tiếp vào phổi.
• Bước 9: Rút đèn soi ra sau khi ống đã được đặt đúng vị trí.
• Bước 10: Cố định ống bằng băng dính hai bên miệng hoặc dây đai quanh đầu để tránh xê dịch.
• Bước 11: Kiểm tra vị trí ống bằng cách chụp X-quang hoặc bóp bóng cung cấp khí qua ống và lắng nghe âm thở ở phổi nhằm xác nhận ống đã nằm đúng trong khí quản.

Đây là một thủ thuật đòi hỏi kỹ thuật cao, được thực hiện bởi bác sĩ hoặc nhân viên y tế được đào tạo chuyên môn, nhằm đảm bảo đường thở thông suốt và hỗ trợ hô hấp hiệu quả.

Thời gian đặt nội khí quản là bao lâu?

Trong các tình huống cấp cứu, bác sĩ có thể hoàn thành thủ thuật đặt nội khí quản chỉ trong chưa đến một phút.

Có thể nói chuyện hoặc ăn uống khi đang đặt nội khí quản không?

Không. Ống nội khí quản được đưa qua dây thanh quản, nên khi ống còn trong vị trí, người bệnh không thể nói chuyện.

Ngoài ra, do ống đi qua họng và khí quản, người bệnh cũng không thể nuốt, vì vậy không thể ăn hoặc uống trong thời gian này. Tùy theo thời gian cần hỗ trợ thở, nhân viên y tế có thể:

• Truyền dịch hoặc dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch.
• Đưa một ống thông mảnh qua miệng hoặc mũi xuống dạ dày hoặc ruột non để cung cấp dinh dưỡng.

Quá trình rút ống nội khí quản được thực hiện như thế nào?

Khi bác sĩ đánh giá rằng người bệnh đã có thể tự thở an toàn, họ sẽ tiến hành rút ống nội khí quản, quy trình này bao gồm các bước sau:

• Tháo băng dính hoặc dây cố định giữ ống tại vị trí miệng hoặc mũi.
• Hút sạch dịch tiết hoặc dị vật trong đường thở bằng dụng cụ hút chuyên dụng để tránh hít sặc.
• Xả hơi trong bóng chèn ở đầu ống bên trong khí quản.
• Hướng dẫn người bệnh hít sâu, sau đó ho hoặc thở ra mạnh trong lúc bác sĩ rút ống ra khỏi khí quản.

Sau khi rút ống, người bệnh có thể cảm thấy đau rát họng trong vài ngày và có thể khàn giọng hoặc nói khó tạm thời do dây thanh bị kích thích trong quá trình đặt ống.

Những rủi ro khi đặt nội khí quản

Mặc dù đặt nội khí quản là một thủ thuật an toàn và thường quy, song vẫn có thể xảy ra một số rủi ro hoặc biến chứng, bao gồm:

• Hít sặc: Trong quá trình đặt ống, người bệnh có thể hít phải dịch nôn, máu hoặc dịch tiết khác vào phổi.
• Đặt ống lệch vào phế quản: Ống nội khí quản có thể đi lệch xuống một bên phế quản, thường gọi là đặt lệch thân chính, khiến chỉ một bên phổi được thông khí.
• Đặt nhầm vào thực quản: Nếu ống đi nhầm vào thực quản thay vì khí quản, oxy sẽ không đến được phổi, có thể gây tổn thương não hoặc tử vong nếu không được phát hiện kịp thời.
• Không kiểm soát được đường thở: Nếu thủ thuật thất bại, bác sĩ không thể đảm bảo thông khí cho người bệnh.
• Nhiễm trùng: Có thể xuất hiện nhiễm khuẩn sau đặt ống, như viêm xoang hoặc viêm đường hô hấp.
• Tổn thương cơ học: Quá trình đặt ống có thể gây tổn thương miệng, răng, lưỡi, dây thanh âm hoặc niêm mạc đường thở, dẫn đến chảy máu hoặc sưng nề.
• Biến chứng do gây mê: Một số người có thể gặp khó tỉnh sau gây mê hoặc gặp các phản ứng hiếm gặp như sốt cao ác tính, co cứng cơ, tổn thương thần kinh tạm thời hoặc vĩnh viễn.
• Tràn khí màng phổi áp lực: Không khí bị kẹt trong khoang màng phổi có thể làm xẹp phổi, gây khó thở nghiêm trọng.

Hi vọng qua bài viết, bạn đã hiểu rõ hơn về thủ thuật quan trọng này. Nếu bạn muốn tìm hiểu về chăm sóc hô hấp hoặc các vấn đề liên quan, hãy tham khảo các bài viết sức khỏe tại Trung Tâm Tiêm Chủng Long Châu để biết thêm thông tin chi tiết.