Chọc ối có nguy hiểm không? Những yếu tố quyết định mức độ an toàn

Vì có liên quan trực tiếp đến thai nhi, không ít gia đình vẫn cảm thấy lo lắng, sợ ảnh hưởng đến em bé hoặc sức khỏe của mẹ khi thực hiện thủ thuật chọc ối. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mức độ nguy hiểm của chọc ối, những rủi ro có thể gặp, cũng như cách giảm thiểu nguy cơ để thai phụ yên tâm hơn khi đưa ra quyết định.

Chọc ối có nguy hiểm không?

Chọc ối nhìn chung không nguy hiểm nếu được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa, tại cơ sở y tế uy tín và đúng chỉ định. Phần lớn thai phụ trải qua thủ thuật này đều an toàn, không gặp biến chứng nghiêm trọng và thai kỳ vẫn tiếp tục phát triển bình thường.

Tuy vậy, giống như bất kỳ thủ thuật xâm lấn nào, chọc ối vẫn tồn tại một tỷ lệ rủi ro nhất định, dù rất thấp. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào nhiều yếu tố như tay nghề bác sĩ, thời điểm thực hiện, tình trạng sức khỏe của mẹ và sự tuân thủ hướng dẫn sau thủ thuật. Điều quan trọng là thai phụ cần được tư vấn đầy đủ về lợi ích và nguy cơ, từ đó cân nhắc một cách chủ động, không nên quá lo sợ nhưng cũng không chủ quan. 

Những rủi ro có thể gặp khi chọc ối

Mức độ nguy hiểm khi chọc ối phần lớn nằm ở các rủi ro tiềm ẩn, dù tỷ lệ xảy ra thấp. Dưới đây là những biến chứng thường được nhắc đến nhất.

Nguy cơ sảy thai 

Đây là rủi ro được nhắc đến nhiều nhất khi thực hiện chọc ối. Nguy cơ sảy thai sau chọc ối là rất thấp khi thực hiện đúng kỹ thuật và đúng thời điểm thai kỳ, thường chỉ khoảng 0,1% - 0,3% (tức cứ 300 - 1000 trường hợp mới có 1 ca).

Hầu hết các trường hợp sảy thai (nếu xảy ra) thường liên quan đến:

• Thực hiện tại cơ sở không đủ điều kiện.
• Bác sĩ thiếu kinh nghiệm.
• Thai phụ có sẵn yếu tố nguy cơ cao từ trước (như tiền sử dọa sảy, bất thường nhau thai).

Rò rỉ nước ối

Một số thai phụ có thể gặp tình trạng rỉ ối nhẹ sau chọc ối. Phần lớn các trường hợp:

• Lượng rỉ rất ít.
• Có thể tự hết sau vài ngày mà không cần can thiệp.
• Không ảnh hưởng lâu dài đến thai nhi nếu được theo dõi đúng cách.

Thai phụ cần báo ngay cho bác sĩ nếu thấy ẩm ướt kéo dài, ra dịch nhiều hoặc có dấu hiệu bất thường như đau bụng tăng dần.

Nhiễm trùng

Nhiễm trùng là biến chứng hiếm gặp nhưng có thể xảy ra nếu:

• Dụng cụ không đảm bảo vô trùng nghiêm ngặt.
• Thai phụ không tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau thủ thuật (như vệ sinh kém hoặc vận động mạnh).

Các dấu hiệu cần đi khám ngay gồm sốt cao, đau bụng tăng dần, ra dịch bất thường hoặc có mùi hôi.

Đau nhẹ hoặc co thắt tử cung

Một số phụ nữ có thể cảm thấy các triệu chứng dưới đây sau khi chọc ối:

• Đau nhẹ vùng bụng dưới giống như đau kinh.
• Căng tức hoặc co thắt thoáng qua ngay sau thủ thuật.

Những triệu chứng này thường ngắn hạn và tự hết trong vài giờ đến vài ngày, không phải là dấu hiệu nguy hiểm nếu không kèm theo chảy máu âm đạo hay đau dữ dội. Bác sĩ thường kê thuốc giảm đau nhẹ nếu cần.

Những yếu tố quyết định mức độ an toàn khi chọc ối

Mức độ nguy hiểm khi chọc ối không chỉ phụ thuộc vào bản thân thủ thuật mà còn vào nhiều yếu tố khác. Hiểu rõ những điều này sẽ giúp bạn giảm lo lắng và chuẩn bị tốt hơn.

Cơ sở y tế thực hiện

Chọc ối nên được thực hiện tại:

• Bệnh viện hoặc trung tâm y tế có khoa sản hoặc có chẩn đoán trước sinh chuyên sâu.
• Trang thiết bị siêu âm hiện đại, phòng thủ thuật vô trùng.
• Quy trình nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn y khoa.

Cần tránh các cơ sở nhỏ lẻ để giảm rủi ro không đáng có xảy ra.

Tay nghề và kinh nghiệm của bác sĩ

Đây là yếu tố quan trọng hàng đầu. Bác sĩ chuyên khoa sản có nhiều kinh nghiệm sẽ:

• Xác định chính xác vị trí chọc dưới hướng dẫn siêu âm liên tục.
• Tránh tổn thương thai nhi, nhau thai hoặc dây rốn.
• Giảm tối đa các biến chứng có thể xảy ra.

Tại các bệnh viện lớn như Từ Dũ hay Phụ sản Trung ương, đội ngũ bác sĩ thường có kinh nghiệm cao, giúp tỷ lệ an toàn tăng đáng kể.

Thời điểm thai kỳ

Thời điểm an toàn nhất để chọc ối thường là trong tam cá nguyệt thứ hai (từ tuần 16 - 22). Thực hiện quá sớm (trước tuần 15) hoặc quá muộn đều có thể làm tăng nguy cơ biến chứng như sảy thai hoặc sinh non.

Tình trạng sức khỏe của thai phụ

Những thai phụ có tiền sử:

• Dọa sảy thai lặp lại.
• Nhiễm trùng phụ khoa chưa điều trị hết.
• Bệnh lý nền nặng (như tiểu đường, cao huyết áp).

Cần được bác sĩ đánh giá kỹ lưỡng trước khi chỉ định chọc ối. Nếu có yếu tố nguy cơ cao, bác sĩ có thể khuyên cân nhắc kỹ hơn hoặc chọn phương pháp thay thế.

Làm gì để giảm nguy cơ khi chọc ối?

Nguy cơ xấu khi chọc ối có thể được kiểm soát tốt nếu bạn chủ động thực hiện các biện pháp sau.

Tuân thủ tư vấn y tế

Thai phụ không nên tự quyết định chọc ối chỉ vì lo lắng. Hãy:

• Trao đổi kỹ với bác sĩ về lợi ích (phát hiện sớm dị tật) và nguy cơ cụ thể với trường hợp của bạn.
• Hỏi rõ lý do được chỉ định (thường dựa trên kết quả sàng lọc Double/Triple test hoặc siêu âm bất thường).
• Cân nhắc dựa trên tình trạng thai kỳ cụ thể, không nên ép buộc nếu chưa cần thiết.

Nghỉ ngơi và theo dõi sau thủ thuật

Sau khi chọc ối, thai phụ nên:

• Nghỉ ngơi tuyệt đối, tránh vận động mạnh trong 24 - 48 giờ đầu.
• Uống đủ nước, ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu.
• Theo dõi các dấu hiệu bất thường (đau bụng, ra máu, sốt) và tái khám đúng hẹn ngay lập tức nếu cần.

Không quá căng thẳng

Tâm lý lo lắng quá mức có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thai kỳ, thậm chí gây co thắt tử cung không mong muốn. Việc hiểu đúng về chọc ối giúp thai phụ:

• Bình tĩnh hơn, hợp tác tốt với bác sĩ.
• Giảm stress không cần thiết, tập trung vào việc chăm sóc thai kỳ.

Hy vọng qua bài viết, bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về chọc ối. Thủ thuật này mang lại lợi ích lớn trong chẩn đoán trước sinh, giúp phát hiện sớm các bất thường để có hướng xử lý kịp thời.

Chọc ối có nguy hiểm không? Câu trả lời là không quá nguy hiểm nếu được thực hiện đúng chỉ định, đúng thời điểm và tại cơ sở y tế uy tín. Dù tồn tại một số rủi ro nhất định, nhưng tỷ lệ này rất thấp và hoàn toàn có thể kiểm soát được nhờ kỹ thuật hiện đại và kinh nghiệm của bác sĩ. Điều quan trọng nhất đối với thai phụ là hiểu đúng, không hoang mang, đồng thời trao đổi kỹ với bác sĩ để đưa ra quyết định phù hợp nhất cho sức khỏe của mẹ và bé.