Chỉ số HBsAg bao nhiêu là nguy hiểm? Những điều bạn cần biết

Nhiều người cầm tờ kết quả xét nghiệm HBsAg dương tính thường hoang mang, không biết có cần điều trị ngay hay không. Thực tế, chỉ số này chỉ là dấu hiệu đầu tiên, hiểu đúng sẽ giúp bạn bình tĩnh hành động. Bài viết sẽ làm rõ ý nghĩa của nó, ngưỡng cảnh báo, cách đánh giá rủi ro và các bước cần thực hiện để bảo vệ gan. Hiểu rõ thông tin không chỉ giúp phát hiện tình trạng nhiễm HBV mà còn hỗ trợ kiểm soát bệnh hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm như xơ gan hay ung thư gan.

Chỉ số HBsAg bao nhiêu là nguy hiểm?

Xét nghiệm HBsAg cho biết trong máu có hay không kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B (HBV). Theo quy chuẩn xét nghiệm, HBsAg được xem là dương tính khi chỉ số S/CO (hoặc COI) ≥ 1.00, tùy theo loại bộ kit và ngưỡng do phòng xét nghiệm quy định. Khi HBsAg < 1.00 S/CO, kết quả được coi là âm tính, nghĩa là chưa phát hiện kháng nguyên bề mặt HBV.

Tuy nhiên, HBsAg dương tính không đồng nghĩa ngay lập tức với “nguy hiểm”, vì đây chỉ là xét nghiệm sàng lọc ban đầu. Mức độ nguy cơ thực sự phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:

• Thời gian nhiễm: Dưới 6 tháng thường là nhiễm cấp, phần lớn tự khỏi; trên 6 tháng được xem là mạn tính và có nguy cơ tiến triển xơ gan.
• Tải lượng virus HBV DNA: Cho biết virus đang nhân lên mạnh hay yếu.
• Tổn thương gan: Dựa vào men gan ALT/AST và mức độ xơ hóa gan.
• Nồng độ HBsAg định lượng: Ở người nhiễm mạn, mức HBsAg dưới 1000 IU/mL thường liên quan đến tiên lượng tốt hơn và khả năng đáp ứng điều trị cao hơn.

Như vậy, HBsAg ≥ 1.00 S/CO chỉ cho biết bạn dương tính viêm gan B, chưa xác định được mức nguy hiểm, nhưng là tín hiệu cần thăm khám chuyên khoa và làm thêm các xét nghiệm như HBV DNA, HBeAg, men gan để đánh giá chính xác mức độ bệnh và nhu cầu điều trị.

Vì sao chỉ số HBsAg dương tính lại là dấu hiệu đáng chú ý?

HBsAg không chỉ là một con số mà nó là “người đưa tin” của virus viêm gan B trong cơ thể. Hiểu rõ ý nghĩa và nguy cơ tiềm ẩn sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe.

Ý nghĩa xét nghiệm HBsAg

HBsAg (Hepatitis B surface Antigen) là kháng nguyên bề mặt của virus viêm gan B, được sản xuất khi virus xâm nhập và bắt đầu nhân bản trong tế bào gan.

• Xuất hiện sớm: HBsAg có thể phát hiện trong máu từ 1 - 10 tuần sau khi nhiễm, trước cả khi có triệu chứng.
• Dương tính cấp tính: Thường tự mất đi sau 4 - 6 tháng nếu cơ thể loại bỏ được virus.
• Dương tính trên 6 tháng: Xác định nhiễm viêm gan B mạn tính, là giai đoạn cần theo dõi lâu dài.

Nguy cơ liên quan khi HBsAg dương tính

Dù không phải ai dương tính HBsAg cũng tiến triển nặng, nhưng virus viêm gan B mạn tính có thể gây ra:

• Xơ gan: Xảy ra ở 15 - 20% người bệnh sau 20 - 30 năm, đặc biệt ở những người uống rượu, đồng nhiễm HCV, béo phì.
• Ung thư gan (HCC): Chiếm 20 - 30% ở người đã bị xơ gan, nguy cơ cao hơn ở nam giới, tuổi trên 40, có tiền sử gia đình.
• Suy gan: Dưới 5% trường hợp, thường ở người không điều trị và virus hoạt động mạnh.
• Mức HBsAg cao kéo dài hoặc giảm chậm trong điều trị, phản ánh virus vẫn hoạt động mạnh, tiên lượng kém hơn.
• Ngược lại, HBsAg < 100 IU/mL ở người đang điều trị bằng thuốc nhóm nucleoside, đây dấu hiệu tốt, khả năng đáp ứng điều trị tốt.

Khi nào cần đặc biệt lưu ý và hành động tiếp theo?

Không phải mọi trường hợp HBsAg dương tính đều cần nhập viện ngay. Tuy nhiên, có những thời điểm bạn phải hành động nhanh chóng.

Khi nào cần đi khám chuyên khoa ngay?

Bạn nên đến bác sĩ chuyên gan mật hoặc truyền nhiễm trong các trường hợp sau:

• Kết quả HBsAg ≥ 1.00 S/CO lần đầu, chưa rõ thời gian nhiễm.
• Có triệu chứng viêm gan: Vàng da, vàng mắt, nước tiểu sẫm đậm, mệt mỏi kéo dài, đau hạ sườn phải.
• Có yếu tố nguy cơ cao: Uống rượu bia nhiều năm; Béo phì, tiểu đường, mỡ máu; Đồng nhiễm viêm gan C, D hoặc HIV; Dùng thuốc độc với gan (paracetamol liều cao, thuốc Đông y không rõ nguồn gốc).
• Phụ nữ mang thai có HBsAg dương tính, thì cần can thiệp để tránh lây cho con.
• Có tiền sử gia đình bị viêm gan B, xơ gan hoặc ung thư gan.

Những xét nghiệm cần làm thêm

Một mình HBsAg chưa đủ để đánh giá toàn diện. Bác sĩ thường chỉ định thêm:

• HBV DNA (tải lượng virus): Đánh giá virus đang nhân bản mạnh hay yếu.
• ALT, AST, GGT, Bilirubin: Đánh giá chức năng và tổn thương gan.
• HBeAg, anti-HBe: Xác định giai đoạn virus (hoạt động hay không).
• Anti-HBc IgM/IgG: Phân biệt nhiễm cấp hay mạn.
• Siêu âm gan, FibroScan: Đánh giá xơ hóa, u gan.
• AFP (nếu cần): Sàng lọc ung thư gan.

Phòng ngừa và chăm sóc khi có HBsAg dương tính

Ngay cả khi đã nhiễm virus viêm gan B, bạn vẫn có thể duy trì sức khỏe ổn định nếu chăm sóc gan đúng cách và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa biến chứng.

Chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng

Một lối sống lành mạnh kết hợp với chế độ ăn uống khoa học có thể giúp gan hoạt động tốt hơn và giảm thiểu tổn thương.

• Tránh hoàn toàn rượu bia để giảm gánh nặng cho gan và hạn chế tiến triển tổn thương gan.
• Giữ cân nặng hợp lý để ngăn ngừa gan nhiễm mỡ và giảm nguy cơ xơ gan.
• Ưu tiên thực phẩm tốt cho gan như rau xanh, trái cây, cá, các loại đậu và ngũ cốc nguyên hạt.
• Hạn chế các món chiên xào, mỡ động vật, thực phẩm ngọt và đồ chế biến sẵn.
• Uống đủ lượng nước trong ngày nhằm hỗ trợ quá trình thải độc của gan.
• Duy trì hoạt động thể chất đều đặn như đi bộ, yoga hoặc bơi lội để tăng cường sức khỏe toàn thân.

Tiêm vắc xin và bảo vệ người thân

Ngoài việc chăm sóc bản thân, người mang HBsAg dương tính cần chủ động bảo vệ những người xung quanh khỏi nguy cơ lây nhiễm.

• Người thân cần xét nghiệm HBsAg và anti-HBs để xác định tình trạng miễn dịch; Nếu âm tính, nên tiêm đủ ba mũi vắc xin viêm gan B.
• Trẻ sơ sinh của mẹ nhiễm HBV cần được tiêm huyết thanh kháng virus và vắc xin viêm gan B trong mười hai giờ đầu sau sinh.
• Không dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo, bàn chải đánh răng hoặc kim tiêm để tránh lây nhiễm qua đường máu.
• Thực hiện quan hệ tình dục an toàn và che chắn vết thương hở để giảm nguy cơ lây virus.
• Phụ nữ mang thai có HBsAg dương tính nên được bác sĩ theo dõi từ sớm. Bác sĩ có thể chỉ định phác đồ kháng virus trong giai đoạn cuối thai kỳ nếu cần thiết.

Chỉ số HBsAg bao nhiêu là nguy hiểm? Chỉ số HBsAg ≥ 1.00 S/CO cho thấy bạn đang hoặc đã nhiễm virus viêm gan B, nhưng không có nghĩa là nguy hiểm ngay lập tức. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm thực sự không chỉ nằm ở con số này mà phụ thuộc vào tải lượng virus, tổn thương gan, thời gian nhiễm và khả năng chuyển mạn. Điều quan trọng nhất là không hoang mang nhưng cũng không chủ quan. Hiểu đúng về chỉ số HBsAg chính là bước đầu để bạn làm chủ sức khỏe và bảo vệ người thân.

Để phòng ngừa viêm gan B hiệu quả cho bản thân và gia đình, bạn nên đăng ký tiêm vắc xin viêm gan B tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu ngay hôm nay. Với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ y bác sĩ nhiều kinh nghiệm và quy trình tiêm chủng an toàn, chuẩn y khoa, Long Châu mang đến dịch vụ tiêm chủng toàn diện, giúp bạn an tâm bảo vệ sức khỏe lâu dài.