Rốn là phần kết nối giữa mẹ và bé trong suốt thai kỳ. Khi trẻ chào đời, việc chăm sóc vùng rốn đúng cách là yếu tố quan trọng để phòng tránh nhiễm trùng và những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Một trong những điều được quan tâm đặc biệt chính là cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh sao cho đúng và an toàn.
Tại sao việc chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh lại quan trọng?
Dây rốn là “cầu nối” giữa mẹ và bé trong suốt thai kỳ, đóng vai trò vận chuyển oxy và dưỡng chất từ nhau thai đến thai nhi. Sau khi em bé chào đời, dây rốn được cắt bỏ, để lại một vết thương nhỏ trên bụng, đây là phần cực kỳ nhạy cảm và dễ tổn thương nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong giai đoạn đầu đời, trước khi rốn khô và rụng hoàn toàn, vùng da này cần được chăm sóc đặc biệt.

Nếu việc vệ sinh và chăm sóc rốn không đảm bảo, trẻ có thể đối mặt với nhiều nguy cơ nghiêm trọng:
- Nhiễm trùng rốn có thể phát triển nhanh chóng và lan đến các cơ quan khác như gan, gây nhiễm trùng huyết với tỷ lệ tử vong cao, có thể lên tới 40 - 80%.
- Nguy cơ mắc uốn ván rốn. Đây là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh.
- Rốn lâu rụng hơn bình thường, ảnh hưởng đến sự hồi phục và lành da của bé.
Chính vì vậy, việc giữ vệ sinh vùng rốn cho trẻ là vô cùng cần thiết. Phụ huynh không nên chủ quan mà cần quan sát rốn mỗi ngày, tuân thủ hướng dẫn chăm sóc từ nhân viên y tế để phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Khi nào nên tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh?
Kẹp rốn được dùng ngay sau khi cắt dây rốn nhằm mục đích cầm máu và bảo vệ phần chân rốn khỏi vi khuẩn từ môi trường bên ngoài. Thiết bị này giúp ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng và giữ cho vết cắt không tiếp xúc với bụi bẩn.
Thông thường, sau khoảng 24 - 48 giờ sau sinh, nếu vùng rốn đã khô hoàn toàn, nhân viên y tế có thể tiến hành tháo kẹp. Việc này nên được thực hiện tại cơ sở y tế, trước khi bé xuất viện. Bởi nếu giữ kẹp quá lâu, nó có thể gây vướng víu khi mặc tã hoặc thậm chí làm tổn thương chân rốn nếu bị kéo hoặc va chạm mạnh, khiến bé đau và khó chịu. Vậy cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh như thế nào?

Cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh an toàn
Việc tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo an toàn, tránh gây tổn thương hoặc nhiễm trùng. Dưới đây là hướng dẫn từng bước để bố mẹ có thể yên tâm chăm sóc bé trong giai đoạn đặc biệt này.
Làm sạch vùng rốn trước khi tháo kẹp
Trước khi tiến hành tháo kẹp, điều quan trọng đầu tiên là giữ vùng rốn sạch sẽ nhằm giảm nguy cơ vi khuẩn xâm nhập.
- Chuẩn bị khăn ấm: Dùng khăn vải mềm, sạch, thấm nước ấm rồi vắt ráo.
- Lau nhẹ vùng rốn: Dùng khăn vừa chuẩn bị lau nhẹ nhàng khu vực rốn, loại bỏ bụi bẩn và chất cặn.
- Sử dụng dung dịch sát khuẩn: Sau khi lau sạch, bạn có thể dùng gạc sạch thấm cồn 70 độ hoặc nước muối sinh lý để lau lại, đảm bảo vùng da quanh rốn được sát khuẩn nhẹ nhàng.
Cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh đúng cách và nhẹ nhàng
Khi rốn đã khô và đủ điều kiện tháo kẹp, bố mẹ cần thao tác cẩn thận:
- Kiểm tra tình trạng kẹp: Quan sát kẹp xem có dấu hiệu hư hỏng, gỉ sét hoặc biến dạng không. Nếu có, nên dùng dụng cụ đã khử trùng để xử lý trước.
- Tiến hành tháo kẹp: Dùng kéo y tế đã tiệt trùng, nhẹ nhàng cắt kẹp sát vùng chân rốn. Lưu ý tránh làm trầy xước hoặc gây đau cho trẻ.
- Theo dõi vùng da sau khi tháo: Sau khi cắt xong, kiểm tra ngay vùng da vừa tháo kẹp xem có chảy máu hay không. Nếu thấy máu, dùng gạc sạch ấn nhẹ đến khi máu ngừng.

Kiểm tra kỹ vùng rốn sau khi tháo kẹp
Sau khi tháo xong, bố mẹ nên quan sát vùng rốn thêm một lần nữa để phát hiện sớm các bất thường:
- Theo dõi chảy máu: Kiểm tra kỹ xem có vết rỉ máu hay không và xử lý ngay bằng gạc sạch nếu cần.
- Phát hiện dấu hiệu viêm nhiễm: Nếu thấy rốn sưng, tấy đỏ, có mùi hôi hoặc mủ, cần đưa trẻ đến bác sĩ để được kiểm tra kịp thời.
- Làm khô vùng rốn: Dùng bông hoặc gạc khô thấm nhẹ để giữ cho khu vực rốn luôn khô ráo và thoáng khí.
Những điều cần lưu ý khi chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh
Thông thường, cuống rốn của trẻ sẽ tự rụng trong khoảng từ 7 - 10 ngày sau sinh, và sau khoảng 2 tuần, vùng chân rốn sẽ liền lại. Tuy nhiên, thời gian rụng rốn có thể khác nhau tùy vào từng bé. Nếu rốn không bị viêm hay có dấu hiệu nhiễm trùng, bố mẹ không cần quá lo lắng mà chỉ cần tiếp tục thực hiện vệ sinh đúng cách, giữ cho khu vực rốn luôn khô ráo và sạch sẽ.
- Khi quan sát thấy rốn đã khô, nên để vùng này thoáng khí để cuống rốn nhanh bong hơn. Cần đóng tã phía dưới rốn và thay tã ngay sau khi bé đi vệ sinh để tránh nước tiểu hoặc phân làm ướt rốn.
- Ưu tiên cho bé mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, làm từ vải cotton mềm để hạn chế cọ xát vào vùng rốn.
- Trong giai đoạn cuống rốn chưa rụng, không nên ngâm bé trong nước. Thay vào đó, dùng khăn ấm lau sạch cơ thể, sau đó sử dụng bông gòn hoặc gạc khô để vệ sinh nhẹ nhàng vùng quanh rốn.
- Sau khi rốn đã bong, cha mẹ có thể tắm cho bé trong chậu, nhưng thao tác cần nhẹ nhàng và phải lau khô vùng rốn ngay sau khi tắm xong.
- Việc chăm sóc rốn vẫn nên tiếp tục kể cả sau khi rốn rụng, cho đến khi chân rốn khô hẳn và không còn tiết dịch.
- Tránh chạm tay vào cuống rốn nếu không cần thiết, để hạn chế nguy cơ đưa vi khuẩn vào vùng da tổn thương.
- Nếu thấy có chút máu khô dính quanh chân rốn, đó là hiện tượng sinh lý bình thường và không cần quá lo lắng.
- Trong quá trình chăm sóc, nếu nhận thấy rốn có biểu hiện lạ như sưng đỏ, chảy dịch có mùi, rỉ máu kéo dài hoặc xuất hiện khối u nhỏ (u hạt rốn), cần đưa bé đến cơ sở y tế để được thăm khám và xử lý kịp thời.

Mong rằng thông qua bài viết này, cha mẹ đã biết thêm những thông tin hữu ích về cách tháo kẹp rốn cho trẻ sơ sinh. Đừng quên theo dõi sức khỏe của bé mỗi ngày, chú ý đến những biểu hiện bất thường và đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời khi cần thiết. Việc chăm sóc đúng cách sẽ giúp bé phát triển khỏe mạnh và an toàn trong những năm tháng đầu đời.
Việc tiêm vắc xin cho trẻ nhỏ là một trong những biện pháp chủ động và hiệu quả nhất để phòng ngừa nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng nặng, nhập viện hoặc thậm chí tử vong. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một địa chỉ đáng tin cậy, cung cấp vắc xin chính hãng, bảo quản đúng tiêu chuẩn, với đội ngũ nhân viên y tế chuyên nghiệp, tận tâm. Cơ sở vật chất khang trang, môi trường sạch sẽ, thân thiện với trẻ em cũng là điểm cộng lớn. Bên cạnh đó, trung tâm hỗ trợ dịch vụ nhắc lịch tiêm tự động và tư vấn miễn phí, giúp phụ huynh dễ dàng theo dõi lịch tiêm đầy đủ cho con. Để đặt lịch nhanh chóng hoặc nhận tư vấn, quý khách vui lòng liên hệ tổng đài miễn phí 1800 6928.