Ù tai không chỉ đơn thuần là một cảm giác khó chịu, mà còn có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, từ giấc ngủ, khả năng tập trung, cho đến giao tiếp hàng ngày. Nhiều người đã từng trải qua tình trạng này, từ trẻ em đến người cao tuổi. Vậy làm thế nào để áp dụng cách hết ù tai an toàn và hiệu quả?
Nguyên nhân phổ biến gây ù tai
Ù tai là tình trạng người bệnh nghe thấy âm thanh bất thường trong tai (tiếng ve kêu, ù ù, gió rít, tiếng rung...) mà không có nguồn âm thanh bên ngoài. Đây không phải bệnh riêng biệt, mà là triệu chứng do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Ù tai có thể thoáng qua hoặc kéo dài nhiều tuần, nhiều tháng, ảnh hưởng đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Tình trạng này có thể xảy ra ở một hoặc cả hai tai, mức độ từ nhẹ đến nặng. Hiểu rõ nguyên nhân và bản chất ù tai là bước đầu để tìm được cách khắc phục hiệu quả.
Ráy tai bít tắc ống tai
Ráy tai tích tụ quá nhiều có thể làm tắc ống tai, cản trở âm thanh truyền đến màng nhĩ, gây cảm giác ù tai và nghe kém. Đây là nguyên nhân phổ biến, đặc biệt ở những người không vệ sinh tai đúng cách.

Tiếp xúc tiếng ồn lớn thường xuyên
Tiếng ồn lớn từ môi trường, như nghe nhạc qua tai nghe với âm lượng cao, làm việc tại công trường, nhà máy hoặc tham gia các buổi hòa nhạc, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ù tai. Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn trên 85 decibel có thể làm tổn thương các tế bào lông trong ốc tai, dẫn đến ù tai hoặc mất thính lực tạm thời.
Bệnh lý tai – mũi – họng
Các bệnh lý như viêm tai giữa, viêm xoang, hoặc viêm mũi dị ứng có thể gây áp lực lên tai, dẫn đến ù tai. Ngoài ra, thay đổi áp suất đột ngột, như khi đi máy bay hoặc lặn biển, cũng có thể gây ra triệu chứng này.

Bệnh lý toàn thân
Ù tai đôi khi là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe toàn thân, như tăng huyết áp, đái tháo đường, hoặc rối loạn tuần hoàn máu não. Một số loại thuốc, chẳng hạn như kháng sinh aminoglycoside, thuốc lợi tiểu, hoặc aspirin liều cao, cũng có thể gây ù tai như một tác dụng phụ.
Cách hết ù tai tại nhà an toàn và hiệu quả
May mắn thay, trong nhiều trường hợp, bạn có thể áp dụng các cách hết ù tai tại nhà để giảm bớt triệu chứng. Dưới đây là những phương pháp đơn giản, an toàn và hiệu quả:
Làm sạch ráy tai đúng cách
Nếu ù tai do ráy tai tích tụ, việc làm sạch đúng cách là một cách hết ù tai hiệu quả. Tuy nhiên, tuyệt đối không dùng tăm bông ngoáy sâu vào tai vì có thể đẩy ráy tai vào sâu hơn hoặc làm tổn thương màng nhĩ. Thay vào đó, bạn có thể nhỏ vài giọt nước muối sinh lý hoặc dung dịch rửa tai chuyên dụng để làm mềm ráy tai, sau đó để ráy tự thoát ra.
Thư giãn và giảm căng thẳng
Căng thẳng và lo âu có thể làm trầm trọng thêm triệu chứng ù tai. Các bài tập thư giãn như yoga, thiền, hoặc hít thở sâu có thể giúp bạn giảm căng thẳng và cải thiện tình trạng ù tai. Ví dụ, bạn có thể thực hành hít thở sâu bằng cách hít vào chậm qua mũi trong 4 giây, giữ hơi trong 4 giây, và thở ra trong 6 giây.
Bảo vệ tai khỏi tiếng ồn
Một cách hết ù tai quan trọng là bảo vệ tai khỏi các tác nhân gây hại. Hãy sử dụng nút tai khi làm việc hoặc tham gia các hoạt động trong môi trường ồn ào. Ngoài ra, hạn chế sử dụng tai nghe ở mức âm lượng lớn và không nghe nhạc liên tục quá 60 phút và giữ âm lượng dưới 60% mức tối đa của thiết bị là an toàn cho thính lực.

Chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý
Một số thói quen sinh hoạt không lành mạnh có thể làm ù tai nặng hơn. Hãy giảm tiêu thụ cafein, rượu bia và thuốc lá, vì chúng có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và làm tăng triệu chứng ù tai. Ngoài ra, duy trì giấc ngủ đủ (7 - 8 tiếng mỗi đêm) và tập thể dục đều đặn, như đi bộ hoặc yoga, sẽ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể và giảm ù tai.
Khi nào ù tai cần đi khám bác sĩ?
Mặc dù nhiều trường hợp ù tai có thể tự cải thiện, nhưng bạn cần đi khám bác sĩ nếu gặp các dấu hiệu sau:
- Ù tai kéo dài trên 1 tuần hoặc lặp lại thường xuyên.
- Ù tai kèm theo nghe kém, chóng mặt, đau tai hoặc sốt.
- Có tiền sử bệnh lý tai – mũi – họng, tăng huyết áp, hoặc tim mạch.
Khi đi khám, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm như đo thính lực, kiểm tra tai trong, hoặc chụp CT/MRI nếu nghi ngờ có vấn đề nghiêm trọng hơn. Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân là yếu tố then chốt để tìm ra cách hết ù tai hiệu quả.

Các phương pháp y tế giúp điều trị ù tai
Trong một số trường hợp, việc điều trị ù tai cần đến sự can thiệp của bác sĩ chuyên khoa. Dưới đây là các phương pháp y tế phổ biến:
Điều trị nguyên nhân gốc
Nếu ù tai do ráy tai hoặc bệnh lý tai – mũi – họng, bác sĩ sẽ tiến hành lấy ráy tai hoặc điều trị viêm tai giữa, viêm xoang. Đối với ù tai liên quan đến bệnh lý toàn thân, việc kiểm soát huyết áp, đường huyết hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc (nếu ù tai là tác dụng phụ) sẽ được ưu tiên.
Sử dụng thuốc
Một số loại thuốc hỗ trợ tuần hoàn máu hoặc giảm lo âu có thể được bác sĩ kê đơn để giảm triệu chứng ù tai. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ, vì điều này có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
Liệu pháp hỗ trợ
Đối với những người bị ù tai mạn tính hoặc kèm suy giảm thính lực, bác sĩ có thể đề xuất sử dụng máy trợ thính để cải thiện khả năng nghe. Ngoài ra, liệu pháp âm thanh sử dụng tiếng ồn trắng hoặc âm thanh tự nhiên (như tiếng sóng biển, tiếng mưa) có thể giúp làm dịu cảm giác ù tai, đặc biệt vào ban đêm.

Ù tai là một triệu chứng phổ biến, có thể xuất phát từ những nguyên nhân đơn giản như ráy tai tích tụ hoặc tiếp xúc với tiếng ồn, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Để tìm ra cách hết ù tai hiệu quả, bạn cần xác định đúng nguyên nhân, áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà như làm sạch tai đúng cách, thư giãn, và bảo vệ thính lực. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc kèm các dấu hiệu bất thường, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chủ động bảo vệ thính lực không chỉ giúp bạn thoát khỏi tình trạng ù tai mà còn duy trì một đôi tai khỏe mạnh lâu dài.