Biến chứng viêm phổi: Nguy cơ, dấu hiệu nhận biết và cách phòng ngừa

Bệnh nhân viêm phổi nếu không được chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, tràn dịch màng phổi, áp xe phổi, thậm chí tử vong. Điều đáng lo ngại là các biến chứng viêm phổi thường tiến triển âm thầm, dễ bị bỏ sót hoặc nhầm lẫn với các bệnh lý khác.

Biến chứng thường gặp của bệnh viêm phổi

Suy hô hấp cấp

Suy hô hấp cấp là tình trạng phổi không thể cung cấp đủ oxy cho cơ thể hoặc không loại bỏ đủ carbon dioxide. Suy hô hấp cấp có thể xảy ra khi viêm phổi gây tổn thương nghiêm trọng đến mô phổi, dẫn đến suy giảm chức năng hô hấp. Triệu chứng bao gồm khó thở, thở nhanh, tím tái và cần được điều trị cấp cứu tại bệnh viện.

Tràn dịch màng phổi

Tràn dịch màng phổi là tình trạng tích tụ dịch trong khoang màng phổi, có thể do viêm nhiễm hoặc viêm phổi gây ra. Nếu dịch bị nhiễm trùng, gọi là áp xe màng phổi, cần được điều trị bằng kháng sinh và có thể cần can thiệp phẫu thuật để dẫn lưu dịch.

Áp xe phổi

Áp xe phổi là tình trạng hình thành ổ mủ trong mô phổi, thường do nhiễm khuẩn nặng. Triệu chứng bao gồm ho có đờm mủ, sốt cao, đau ngực và khó thở. Điều trị bao gồm kháng sinh kéo dài và có thể cần phẫu thuật để dẫn lưu ổ mủ.

Nhiễm trùng huyết

Nhiễm trùng huyết xảy ra khi vi khuẩn từ phổi xâm nhập vào máu, gây phản ứng viêm toàn thân và có thể dẫn đến suy đa cơ quan. Triệu chứng bao gồm sốt cao, huyết áp thấp, nhịp tim nhanh và rối loạn ý thức. Điều trị cần kháng sinh mạnh và hỗ trợ chức năng các cơ quan.

Suy thận cấp

Suy thận cấp có thể xảy ra khi nhiễm trùng huyết hoặc thiếu oxy kéo dài ảnh hưởng đến chức năng thận. Triệu chứng bao gồm giảm lượng nước tiểu, phù nề và tăng nồng độ creatinin trong máu. Điều trị bao gồm lọc máu và điều trị nguyên nhân cơ bản.

Biến chứng tim mạch

Viêm phổi có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim hoặc suy tim, đặc biệt ở những người có bệnh tim mạch nền. Bệnh nhân cần được theo dõi và điều trị kịp thời để giảm thiểu nguy cơ.

Nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc biến chứng viêm phổi

Những người sau đây có nguy cơ cao mắc biến chứng viêm phổi:

• Trẻ em dưới 5 tuổi và người trên 65 tuổi.
• Người có bệnh nền như tiểu đường, bệnh tim mạch, COPD, hen suyễn.
• Người có hệ miễn dịch suy yếu do HIV/AIDS, ung thư, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch.
• Người hút thuốc lá, nghiện rượu hoặc có lối sống không lành mạnh.

Dấu hiệu nhận biết biến chứng viêm phổi

Nhận biết sớm các dấu hiệu biến chứng viêm phổi giúp ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng. Dưới đây là các dấu hiệu biến chứng viêm phổi mà bạn cần lưu ý:

• Khó thở ngày càng tăng, thở nhanh hoặc tím tái, báo hiệu suy hô hấp hoặc tràn dịch màng phổi.
• Ho nhiều, có đờm mủ hoặc ho ra máu, có thể là dấu hiệu áp xe phổi hoặc tổn thương mô phổi nghiêm trọng.
• Sốt cao kéo dài, không giảm dù dùng thuốc, cảnh báo nhiễm trùng nặng hoặc nhiễm trùng huyết.
• Đau ngực dữ dội khi hít thở sâu hoặc ho, có thể liên quan đến tràn dịch hoặc viêm màng phổi.
• Mệt mỏi, rối loạn ý thức, lơ mơ, thường gặp khi biến chứng nhiễm trùng huyết hoặc thiếu oxy não.
• Giảm lượng nước tiểu, phù nề, dấu hiệu của suy thận cấp do biến chứng toàn thân.
• Dấu hiệu toàn thân suy kiệt, như mệt mỏi kéo dài, sụt cân nhanh, nhịp tim nhanh.

Nếu thấy các triệu chứng này hoặc tình trạng không cải thiện khi điều trị, cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.

Biện pháp phòng ngừa hiệu quả biến chứng viêm phổi

Tiêm phòng vắc xin

Tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, chúng tôi cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng viêm phổi được khuyến cáo, bao gồm:

• Vắc xin phòng bệnh do phế cầu: Phòng ngừa viêm phổi do streptococcus pneumoniae gây ra, đặc biệt ở trẻ em và người lớn tuổi.
• Vắc xin cúm: Giảm nguy cơ viêm phổi do virus cúm.
• Vắc xin phòng bệnh do Hib: Phòng ngừa viêm phổi do haemophilus influenzae type b gây ra.
• Đến ngay Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn lịch tiêm phù hợp cho từng độ tuổi và tình trạng sức khỏe.

Duy trì lối sống lành mạnh

• Ăn uống đủ chất, tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm giàu vitamin C, D.
• Thường xuyên tập thể dục thể thao nhằm tăng cường sức đề kháng.
• Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và lo âu.

Vệ sinh cá nhân và môi trường

• Sử dụng xà phòng và nước sạch để rửa tay đúng cách.
• Che miệng khi ho hoặc hắt hơi.
• Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng và khử khuẩn định kỳ.

Kiểm soát bệnh nền

• Đối với người mắc bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, hen suyễn, cần kiểm soát tốt bệnh lý của mình để giảm nguy cơ biến chứng viêm phổi.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

Tránh tiếp xúc với nguồn có thể gây lây nhiễm bệnh

• Bạn cần hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh hô hấp.
• Bạn nên đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt trong mùa dịch hoặc nơi đông người.

Biến chứng viêm phổi là mối nguy hiểm tiềm ẩn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ các biến chứng, dấu hiệu nhận biết và biện pháp phòng ngừa sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ và bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Nếu có bất kỳ triệu chứng nghi ngờ, hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.