Bệnh viêm não mô cầu có lây không? Biện pháp phòng ngừa hiệu quả

Thực tế, viêm não mô cầu là bệnh truyền nhiễm cấp tính, thường gặp ở trẻ nhỏ và người có hệ miễn dịch yếu. Tuy không phổ biến như cảm cúm hay sốt siêu vi, nhưng nếu mắc phải, bệnh có thể gây tổn thương não và tử vong nhanh chóng. Vậy viêm não mô cầu có lây không? Bệnh não mô cầu lây qua đường nào và làm sao để phòng tránh hiệu quả? 

Tìm hiểu chung về bệnh viêm não mô cầu

Viêm não mô cầu hay còn gọi là viêm màng não do não mô cầu, là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có thể bùng phát đột ngột và tiến triển cực kỳ nhanh chóng. Bệnh gây viêm các lớp màng bao quanh não và tủy sống, với nguy cơ cao dẫn đến tử vong hoặc di chứng thần kinh nếu không điều trị kịp thời.

Bệnh có thể xảy ra tản phát quanh năm, nhưng tại Việt Nam thường ghi nhận số ca gia tăng vào mùa thu, đông và xuân khi thời tiết thay đổi, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển mạnh. Mọi đối tượng đều có nguy cơ mắc bệnh, tuy nhiên trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là nhóm dễ nhiễm nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Bệnh viêm não mô cầu thường gây ra những triệu chứng như sau::

• Sốt cao đột ngột và khó kiểm soát;
• Đau đầu dữ dội, kéo dài và không thuyên giảm;
• Buồn nôn, nôn mửa, đặc biệt là khi kèm theo đau đầu;
• Cứng cổ, khó cúi đầu hoặc quay đầu;
• Lơ mơ hoặc hôn mê, biểu hiện ý thức giảm dần;
• Tử ban điển hình (ban xuất huyết): Thường xuất hiện sau 1 - 2 ngày sốt. Ban có dạng chấm nhỏ lan nhanh thành mảng như bản đồ, màu đỏ thẫm hoặc tím, thường ở vùng hông và hai chi dưới, đồng thời có thể hình thành mụn nước hoặc hoại tử trung tâm.

Viêm não mô cầu là bệnh nguy hiểm, lây lan nhanh trong cộng đồng và có thể dẫn đến tử vong trong vòng 24 giờ nếu không được cấp cứu kịp thời. Vậy viêm não mô cầu có lây không?

Bệnh viêm não mô cầu có lây không?

Viêm não mô cầu có lây không là một vấn đề đang nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Và câu trả lời là có. Bệnh viêm não mô cầu có lây và không chỉ lây mà nó còn lây rất dễ. Đây là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính lây qua đường hô hấp, chủ yếu do hít phải các giọt bắn nhỏ li ti chứa vi khuẩn từ người bệnh khi họ ho, hắt hơi hoặc nói chuyện.

Không cần phải hôn sâu hay ăn chung bát lẩu, chỉ cần những hành động đơn giản như:

• Dùng chung ly, cốc, thìa, đũa với người nhiễm.
• Sống chung trong môi trường kín như ký túc xá, khu trại đông người.
• Tiếp xúc gần, thường xuyên với người mang vi khuẩn mà không có biểu hiện rõ ràng.

Đáng sợ hơn, người mang trùng không triệu chứng vẫn có thể là nguồn lây nhiễm âm thầm cho cộng đồng.

Cơ thể mệt mỏi, thiếu ngủ, suy giảm miễn dịch là những yếu tố khiến bạn dễ dàng "rước" vi khuẩn mô cầu vào người mà không hề hay biết. Vì thế, hiểu rõ bệnh viêm não mô cầu có lây không không chỉ giúp bạn phòng ngừa hiệu quả, mà còn bảo vệ cả những người xung quanh khỏi nguy cơ lây lan.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm não mô cầu

Viêm não mô cầu là căn bệnh diễn tiến rất nhanh và nguy hiểm, đặc biệt khó phát hiện ở giai đoạn đầu do triệu chứng dễ bị nhầm lẫn với viêm màng não do siêu vi thông thường. Tuy nhiên, khi đã khởi phát, bệnh có thể gây tử vong hoặc tàn tật chỉ trong vòng 24 giờ nếu không được điều trị kịp thời.

Dưới đây là những biến chứng nghiêm trọng thường gặp ở người mắc bệnh viêm não mô cầu:

• Tử vong đột ngột chỉ sau vài giờ khởi phát triệu chứng, thường do sốc nhiễm trùng hoặc tổn thương não cấp tính.
• Cắt bỏ chi hoặc các ngón tay, ngón chân do hoại tử mô, thường gặp ở bệnh nhân sống sót sau nhiễm trùng huyết nặng.
• Tổn thương não kéo dài, ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng vận động hoặc hành vi.
• Giảm thính lực, mất khả năng nghe một phần hoặc hoàn toàn.
• Tổn thương thận, gây suy thận cấp hoặc mạn tính.
• Rối loạn tâm lý, trầm cảm, rối loạn lo âu sau sang chấn do biến chứng nặng nề để lại.

Vì vậy, việc phát hiện sớm, điều trị tích cực và chủ động phòng bệnh là điều vô cùng quan trọng để giảm thiểu các hậu quả nặng nề mà bệnh viêm não mô cầu có thể gây ra.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm não mô cầu hiệu quả

Để hạn chế tối đa nguy cơ mắc bệnh viêm não mô cầu, cả người lớn và trẻ em đều cần áp dụng các biện pháp phòng ngừa chủ động, đặc biệt tại những khu vực có nguy cơ cao hoặc từng xuất hiện ổ dịch. Dưới đây là những phương pháp phòng bệnh hiệu quả, đã được khuyến cáo bởi ngành y tế:

• Tăng cường tuyên truyền và nâng cao nhận thức cộng đồng: Giúp người dân, đặc biệt ở vùng có bệnh lưu hành, hiểu rõ dấu hiệu cảnh báo bệnh, kịp thời cách ly người nghi nhiễm và phối hợp với cán bộ y tế khi có dịch xảy ra.
• Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường sống: Nhà ở, lớp học, nhà trẻ phải được giữ sạch sẽ, thông thoáng, có đủ ánh sáng để hạn chế vi khuẩn sinh sôi.
• Giám sát tại khu vực từng có ổ dịch: Theo dõi chặt chẽ các trường hợp có biểu hiện sốt, viêm họng. Nếu có điều kiện, tiến hành xét nghiệm để phát hiện người lành mang trùng mô cầu.
• Điều trị dứt điểm cho người bệnh và xử lý dự phòng cho người tiếp xúc gần: Việc này giúp cắt đứt chuỗi lây lan và ngăn chặn dịch bùng phát.
• Tiêm vắc xin viêm não mô cầu: Đây là biện pháp chủ động và hiệu quả nhất hiện nay. Phụ huynh nên đưa trẻ đến các điểm tiêm chủng uy tín để được tư vấn và tiêm phòng đúng lịch.
• Thăm khám kịp thời nếu có triệu chứng nghi ngờ: Ngay khi có dấu hiệu như sốt cao, đau đầu, buồn nôn hoặc ban xuất huyết, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế chuyên khoa để chẩn đoán và điều trị sớm.

Thực hiện đầy đủ các biện pháp trên không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần ngăn chặn sự lây lan của bệnh viêm não mô cầu trong cộng đồng.

Bệnh viêm não mô cầu là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với tốc độ tiến triển nhanh và khả năng lây lan cao. Việc nhận biết sớm, xử lý kịp thời và đặc biệt là chủ động phòng ngừa bằng tiêm vắc xin sẽ giúp giảm thiểu tối đa nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nghiêm trọng. Hiểu rõ viêm não mô cầu có lây không không chỉ giúp bạn tự bảo vệ bản thân mà còn là hành động thiết thực để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nhất là với trẻ em và những người có hệ miễn dịch yếu.