Nguyên nhân gây viêm màng não mô cầu và các loại vắc xin phòng bệnh

Viêm màng não mô cầu không phải là một bệnh hiếm gặp, thậm chí có thể xảy ra dịch bệnh này vào mùa thu, đông và xuân, nhất là tại các vùng núi biên giới. Nhóm tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao nhất đó là nhóm trẻ tuổi.

Nguyên nhân gây viêm màng não mô cầu

Viêm màng não mô cầu là bệnh lý truyền nhiễm cấp tính, bệnh lây qua đường hô hấp do vi khuẩn não mô cầu có tên gọi là Neisseria Meningitidis gây ra. Theo số liệu của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, tỷ lệ mắc viêm màng não mô cầu là 2.3/100.000 dân. Bệnh có thể trở thành dịch vào mùa thu, mùa đông và xuân.

Viêm màng não mô cầu là một căn bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng trong cộng đồng thông qua các giọt bắn từ dịch hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc nói chuyện. Đặc biệt, bệnh dễ bùng phát thành dịch tại những khu vực đông đúc như trường học, ký túc xá, hoặc trại lính. Mặc dù có thể xảy ra quanh năm, nhưng tỷ lệ mắc bệnh thường tăng cao vào các mùa thu, đông và xuân khi thời tiết thay đổi thất thường, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và lây lan.

Triệu chứng của bệnh viêm màng não mô cầu

Viêm màng não mô cầu là một bệnh lý truyền nhiễm cấp tính, khi mắc bệnh, chúng ta sẽ gặp các triệu chứng như:

• Sốt cao đột ngột;

• Cổ cứng;

• Buồn nôn và nôn;

• Đau đầu dữ dội;

• Cơ thể lơ mơ hoặc có thể hôn mê.

Người bệnh xuất hiện tử ban điển hình (thường xuất hiện ở vùng hông và hai chi dưới, tử ban xảy ra sau khi sốt khoảng 1 - 2 ngày, ban đầu sẽ có dạng chấm, sau đó lan nhanh như hình bản đồ hay dạng bọng nước, kích thước khoảng từ 1mm đến vài cm, có màu đỏ thẫm hoặc màu tím sẫm, bề mặt phẳng đôi khi có hoại tử ở trung tâm, bờ không đều).

Ở các địa phương mà bệnh lưu hành, số người nhiễm bệnh viêm não mô cầu mà không có các triệu chứng lâm sàng có thể chiếm từ 5 - 10%.

Các loại vắc xin phòng ngừa viêm màng não mô cầu

Viêm màng não mô cầu là một căn bệnh nguy hiểm, tuy có thể điều trị nhưng bệnh lại tiến triển rất nhanh, có thể gây tử vong chỉ trong 24 giờ nếu không được cấp cứu, điều trị kịp thời kể từ khi khởi phát triệu chứng đầu tiên. Đồng thời, cứ khoảng 2 trong số 10 người mắc bệnh thì sẽ gặp những di chứng suốt đời như thiểu năng trí tuệ, điếc, liệt,... Do đó, một trong những cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe, tính mạng của mỗi người trước căn bệnh này đó là tiêm vắc xin, song song với việc thực hiện các phương pháp phòng bệnh khác.

Việc tiêm vắc xin phòng ngừa viêm màng não mô cầu không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần quan trọng trong việc tạo miễn dịch cộng đồng, hạn chế sự lây lan của bệnh. Đặc biệt, đối với các đối tượng có nguy cơ cao như trẻ em, thanh thiếu niên, người sống trong môi trường đông đúc hoặc chuẩn bị du lịch, học tập tại các khu vực có dịch, việc tiêm phòng là vô cùng cần thiết để giảm nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nghiêm trọng.

Hiện nay có 3 loại vắc xin phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu thế hệ mới với hiệu quả bảo vệ cao đang được sử dụng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đó là:

Bexsero - Vắc xin phòng ngừa viêm màng não do não mô cầu B

Đây là vắc xin não mô cầu nhóm B thế hệ mới, được tái tổ hợp 4 thành phần kháng nguyên protein não mô cầu nhóm B là: BHDA, Nad, fHbp, OMV. Đến tháng 7 năm 2023, vắc xin Bexsero đã được phê duyệt tại 52 quốc gia. Trong đó, 14 quốc gia đã đưa vắc xin này vào chương trình tiêm chủng quốc gia. Ở Việt Nam, vắc xin Bexsero cũng đã có mặt và được sử dụng tiêm chủng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu.

Điểm nổi bật của loại vắc xin này là có thể tiêm chủng cho trẻ từ 02 tháng đến người lớn tròn 50 tuổi. Lịch tiêm chủng theo từng độ tuổi như sau:

Từ 02 tháng tuổi đến dưới 06 tháng tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu trong độ tuổi.

• Mũi 2: 02 tháng sau mũi 1.

• Mũi 3: 08 tháng sau mũi 2. Nếu mũi 2 tiêm lúc trẻ từ 06 tháng tuổi thì mũi 3 cách ≥ 06 tháng sau mũi 2.

Từ 02 tháng tuổi đến dưới 06 tháng tuổi khi có dịch:

• Mũi 1: Lần đầu trong độ tuổi.

• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1.

• Mũi 3: 01 tháng sau mũi 2.

• Mũi 4: 08 tháng sau mũi 3.

Từ 06 tháng tuổi đến dưới 12 tháng tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu trong độ tuổi.

• Mũi 2: 02 tháng sau mũi 1.

• Mũi 3: 04 tháng sau mũi 2.

Từ 12 tháng đến dưới 24 tháng tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu trong độ tuổi.

• Mũi 2: 02 tháng sau mũi 1.

• Mũi 3: 12 tháng sau mũi 2.

Từ 24 tháng đến 50 tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu trong độ tuổi.

• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1.

VA-Mengoc BC - Vắc xin phòng ngừa viêm màng não do mô cầu B + C

VA-Mengoc BC là loại vắc xin được Finlay Institute nghiên cứu, sản xuất với công nghệ màng ngoài tại Cuba. Vắc xin có khả năng giúp phòng ngừa vi khuẩn não mô cầu nhóm B + C. Đối tượng được chỉ định tiêm vắc xin VA-Mengoc BC là từ 06 tháng tuổi đến 45 tuổi.

Lịch tiêm vắc xin này như sau:

• Mũi 1: Lần đầu tiên trong độ tuổi.

• Mũi 2: 02 tháng sau mũi 1.

Menactra - Vắc xin ngừa viêm màng não do não mô cầu A, C, Y, W-135

Vắc xin Menactra giúp phòng ngừa bệnh viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu nhóm A, C, Y, W-135 gây ra. Vắc xin được sản xuất tại Mỹ Bởi hãng dược uy tín Sanofi Pasteur.

Menactra được chỉ định cho trẻ từ 09 tháng tuổi đến người lớn 55 tuổi. Lịch tiêm vắc xin này như sau:

Trẻ tròn 09 tháng đến dưới 24 tháng tuổi:

• Mũi 1: Lần đầu tiên.

• Mũi 2: 03 tháng sau mũi 1.

Người từ 02 tuổi đến 55 tuổi: Tiêm 01 liều.

Có thể tiêm nhắc lại ít nhất 04 năm sau mũi tiêm gần nhất cho người từ 15 đến 55 tuổi (nếu tiếp tục có nguy cơ mắc não mô cầu hoặc cần để đi du học và nhập cư).

Hiện nay, cả 3 loại vắc xin phòng ngừa viêm màng não mô cầu thế hệ mới đều đang được lưu hành và sử dụng tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu. Với đội ngũ chuyên môn cao, vắc xin chất lượng, cơ sở vật chất khang trang và hiện đại, đồng thời còn cung cấp nhiều dịch vụ tiêm chủng linh hoạt theo yêu cầu, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hứa hẹn sẽ là địa chỉ tiêm chủng đáng tin cậy của mọi nhà. Vậy nên quý khách hàng đừng quên đến tiêm chủng phòng ngừa bệnh viêm màng não mô cầu tại các trung tâm thuộc hệ thống Trung tâm Tiêm chủng Long Châu trên toàn quốc nhé!