Bệnh ung thư gan có lây không? Phương pháp phòng ngừa ung thư gan hiệu quả

Nhiều người cho rằng bệnh có thể lây qua tiếp xúc gần, dùng chung đồ dùng hoặc qua đường ăn uống. Tuy nhiên, ung thư gan có lây không còn cần được hiểu đúng trên cơ sở y học, tránh những lo sợ không cần thiết và giúp người bệnh được chăm sóc đúng cách. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rõ hơn về khả năng lây nhiễm của căn bệnh này.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư gan

Trước khi giải đáp ung thư gan có lây không, hãy cùng tìm hiểu về các nguyên nhân gây ung thư gan. Nhiều yếu tố có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc ung thư gan, trong đó đáng chú ý nhất là các tác nhân gây tổn thương lâu dài đến gan. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:

• Viêm gan B và C mạn tính: Đây là hai loại virus có khả năng gây viêm gan kéo dài, tiến triển thành xơ gan và cuối cùng là ung thư gan. Viêm gan B đặc biệt phổ biến ở châu Á và các nước đang phát triển.
• Tình trạng xơ gan: Xơ gan xảy ra khi mô gan khỏe mạnh bị thay thế bởi mô sẹo, làm mất chức năng gan. Theo thời gian, mô xơ có thể biến đổi thành tế bào ung thư. Rượu bia là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan tại nhiều quốc gia.
• Gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH): Không chỉ gặp ở người béo phì, gan nhiễm mỡ còn xuất hiện ở người có cân nặng bình thường hoặc thấp. Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn tới xơ gan và tăng nguy cơ ung thư.
• Xơ gan ứ mật nguyên phát: Là tình trạng đường mật trong gan bị tổn thương hoặc phá hủy, dẫn đến xơ gan mạn tính - yếu tố nguy cơ cao của ung thư gan.
• Sử dụng rượu bia thường xuyên: Người uống nhiều hơn 6 đơn vị cồn mỗi ngày có khả năng cao bị tổn thương gan kéo dài và tiến triển thành ung thư.
• Hút thuốc lá: Cả người hút chủ động và bị động (hít phải khói thuốc) đều có nguy cơ cao hơn mắc các bệnh ung thư, trong đó có ung thư gan.
• Các rối loạn gan do di truyền: Bệnh ứ sắt (Hemochromatosis) và bệnh Wilson là hai bệnh di truyền ảnh hưởng đến gan, làm tăng nguy cơ hình thành tế bào ung thư.
• Tiểu đường type 2: Những người bị tiểu đường, đặc biệt khi có kèm gan nhiễm mỡ, có nguy cơ ung thư gan cao hơn so với người bình thường.
• Phơi nhiễm aflatoxins: Loại độc tố này do nấm mốc sinh ra, thường có trong ngũ cốc, đậu, ngô, gạo khi bảo quản ở môi trường nóng ẩm. Nhiều nước phát triển đã áp dụng biện pháp kiểm soát aflatoxins trong thực phẩm để giảm nguy cơ ung thư.

Bệnh ung thư gan có lây không?

Ung thư gan không có khả năng lây truyền qua tiếp xúc thông thường. Không giống như các bệnh do vi khuẩn hoặc virus gây ra, ung thư gan không lây qua các con đường như:

• Ăn uống chung, hôn, hay dùng chung đồ cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng…
• Quan hệ tình dục, dù có hay không sử dụng biện pháp bảo vệ.
• Tiếp xúc trực tiếp với máu của người mắc ung thư gan.
• Hít thở chung trong cùng một không gian với người bệnh.

Trong những tình huống đặc biệt như cấy ghép nội tạng từ người mắc ung thư hoặc hiếm gặp hơn là truyền từ mẹ sang con, cơ thể người nhận vẫn có cơ chế miễn dịch mạnh để phát hiện và loại bỏ các tế bào lạ, bao gồm cả tế bào ung thư.

Mặc dù ung thư gan không phải là bệnh lây truyền, nhưng một số bệnh lý nhiễm trùng như viêm gan B và viêm gan C lại làm tăng nguy cơ mắc bệnh này. Đặc biệt, virus viêm gan B có thể lây từ người sang người qua tiếp xúc sinh hoạt hằng ngày hoặc các con đường như máu và tình dục. Ngoài ra, ung thư gan và một số dạng ung thư khác cũng có yếu tố di truyền trong gia đình, nghĩa là người có người thân từng mắc bệnh có nguy cơ cao hơn so với người bình thường.

Bệnh ung thư gan lây truyền qua con đường nào?

Mặc dù ung thư gan không lây nhiễm theo cách của các bệnh truyền nhiễm thông thường, nhưng vẫn có nhiều người thắc mắc ung thư gan có lây không và liệu căn bệnh này có thể lan truyền qua một số trường hợp đặc biệt hay không. Dưới đây là hai tình huống hiếm gặp được ghi nhận có khả năng liên quan đến việc truyền tế bào ung thư.

Ung thư gan có lây khi mang thai?

Một trong những băn khoăn phổ biến là ung thư gan có lây không khi người mẹ mang thai. Về mặt lý thuyết, tế bào ung thư có thể xâm nhập nhau thai, tuy nhiên nhau thai lại đóng vai trò như một hàng rào miễn dịch mạnh mẽ giúp ngăn chặn sự xâm lấn của tế bào lạ. Tỉ lệ lây truyền ung thư từ mẹ sang con cực kì hiếm, chỉ khoảng 1 trên 1.000 ca, và thường xảy ra ở các loại ung thư như bạch cầu hay u ác tính. Trong trường hợp ung thư gan, nguy cơ lây sang thai nhi gần như không đáng kể.

Ung thư gan có lây qua đường cấy ghép nội tạng?

Việc cấy ghép nội tạng từ người hiến là một quá trình được kiểm soát nghiêm ngặt. Dù về lý thuyết có khả năng truyền tế bào ung thư từ mô gan hiến tặng, nhưng các mẫu ghép đều được sàng lọc kĩ lưỡng trước khi thực hiện. Ngoài ra, hệ thống miễn dịch của người nhận cũng có khả năng phát hiện và đào thải tế bào lạ. Vì vậy, nguy cơ lây nhiễm ung thư gan có lây không qua cấy ghép gần như bằng không.

Phòng ngừa ung thư gan như thế nào?

Một số phương pháp phòng ngừa ung thư gan phổ biến như:

Tiêm vắc xin

Tiêm phòng vắc xin là biện pháp quan trọng trong phòng ngừa viêm gan siêu vi - một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư gan. Đối với viêm gan B, vắc xin giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh. Trong khi đó, viêm gan C hiện chưa có vắc xin phòng ngừa, vì vậy cần chủ động phòng tránh bằng cách không dùng chung vật dụng cá nhân có dính máu và duy trì quan hệ tình dục an toàn.

Điều trị virus viêm gan sớm

Phát hiện và điều trị viêm gan B, C ở giai đoạn đầu giúp giảm nguy cơ tiến triển thành ung thư gan. Trường hợp chuyển sang mạn tính sẽ khó điều trị hơn.

Sinh hoạt lành mạnh

Việc xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý như:

• Tránh sử dụng rượu bia và các loại đồ uống chứa cồn vì chúng làm giảm chức năng gan và tăng nguy cơ mắc các bệnh gan nghiêm trọng.
• Ưu tiên sử dụng thực phẩm sạch, giàu dinh dưỡng, không dùng thức ăn ôi thiu hoặc có dấu hiệu nấm mốc do chúng có thể chứa độc tố gây ung thư.
• Tập luyện thể dục thể thao đều đặn để tăng cường sức khỏe, hỗ trợ quá trình thải độc của gan.
• Tuyệt đối không dùng chung kim tiêm với người khác, chỉ nên điều trị, khám bệnh hoặc thực hiện thủ thuật tại các cơ sở y tế đáng tin cậy.
• Sinh hoạt tình dục an toàn, sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm các bệnh liên quan đến virus.

Khám sức khỏe định kỳ

Nên kiểm tra định kì 6 - 12 tháng/lần. Người có yếu tố nguy cơ như viêm gan, xơ gan cần tầm soát ung thư gan để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Ung thư gan không phải là bệnh truyền nhiễm và không lây qua các hình thức tiếp xúc thông thường như ăn uống, bắt tay hay hít thở chung. Tuy nhiên, một số virus như viêm gan B, C - yếu tố nguy cơ cao dẫn đến ung thư gan - có thể lây từ người sang người. Do đó, việc tiêm phòng vắc xin, quan hệ tình dục an toàn và tránh dùng chung vật dụng cá nhân là những cách thiết thực để bảo vệ sức khỏe và giảm thiểu lo lắng về vấn đề ung thư gan có lây không.

Tiêm vắc xin viêm gan B giúp ngăn ngừa những tổn thương gan nguy hiểm và bảo vệ sức khỏe lâu dài. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp dịch vụ tiêm chủng chất lượng với bác sĩ chuyên môn cao, cơ sở vật chất hiện đại và quy trình tiêm chủng an toàn. Đặt lịch tiêm ngay hôm nay qua số hotline miễn phí 18006928.