Bệnh xơ gan có lây không? Cách phòng bệnh như thế nào?

Bệnh xơ gan có lây không? Xơ gan là một bệnh lý nghiêm trọng, thường diễn tiến âm thầm và chỉ biểu hiện rõ ràng khi đã ở giai đoạn cuối. Việc hiểu rõ nguyên nhân, khả năng lây nhiễm và cách phòng ngừa xơ gan là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe gan và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm.

Bệnh xơ gan có lây không?

Bệnh xơ gan có lây không phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Một số nguyên nhân gây ra xơ gan, đặc biệt là nhiễm virus viêm gan B và C, có thể lây truyền qua các con đường cụ thể.

Nhóm nguyên nhân không lây nhiễm

Xơ gan do các nguyên nhân không truyền nhiễm như lạm dụng rượu bia, tiếp xúc với hóa chất độc hại, bệnh lý tim mạch, rối loạn chuyển hóa (ví dụ: Bệnh Wilson, ứ sắt) và viêm gan tự miễn không có khả năng lây truyền từ người này sang người khác. Những nguyên nhân này liên quan đến lối sống và cơ địa của từng cá nhân.

Nhóm nguyên nhân có thể lây nhiễm

Một số nguyên nhân dẫn đến xơ gan có thể lây truyền từ người này sang người khác, chủ yếu thông qua các tác nhân truyền nhiễm như virus viêm gan B, virus viêm gan C và ký sinh trùng,... Bệnh viêm gan do virus là bệnh truyền nhiễm phổ biến, thường gây bệnh mạn tính và để lại hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe do các biến chứng của viêm gan virus như xơ gan và ung thư gan.

Các con đường lây nhiễm bao gồm:

• Từ mẹ sang con: Phụ nữ mang thai nhiễm virus viêm gan B hoặc C có thể truyền virus cho con trong quá trình sinh nở. Đặc biệt, nếu người mẹ có tải lượng virus cao hoặc dương tính với HBeAg, nguy cơ lây truyền cho trẻ sơ sinh tăng lên đáng kể. Việc tiêm phòng vắc xin viêm gan B và sử dụng globulin miễn dịch (HBIG) cho trẻ sơ sinh ngay sau khi sinh có thể giảm nguy cơ lây truyền.
• Qua đường máu: Sử dụng chung kim tiêm, dụng cụ y tế không được tiệt trùng, hoặc tiếp xúc với máu nhiễm virus qua vết thương hở có thể dẫn đến lây nhiễm. Việc sử dụng các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng có dính máu cũng tiềm ẩn nguy cơ.
• Qua đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn với người nhiễm virus viêm gan B hoặc C có thể dẫn đến lây nhiễm. Virus có thể lây truyền qua tinh dịch, dịch âm đạo hoặc máu nếu có vết xước hoặc tổn thương niêm mạc trong quá trình quan hệ. Sử dụng bao cao su và thực hiện quan hệ tình dục an toàn giúp giảm nguy cơ này.

Những thắc mắc thường gặp về khả năng lây nhiễm của bệnh xơ gan

Xơ gan tự miễn có lây không?

Xơ gan tự miễn là hậu quả của viêm gan tự miễn - một bệnh lý mà hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào các tế bào gan khỏe mạnh, gây viêm và tổn thương lâu dài. Đây không phải là bệnh truyền nhiễm, do đó không lây từ người này sang người khác. Nguyên nhân chính xác của viêm gan tự miễn vẫn chưa được xác định rõ, nhưng có thể liên quan đến yếu tố di truyền, môi trường và rối loạn miễn dịch. Mặc dù không lây nhiễm, viêm gan tự miễn nếu không được điều trị kịp thời có thể tiến triển thành xơ gan, dẫn đến suy giảm chức năng gan nghiêm trọng.

Xơ gan có lây qua đường ăn uống không?

Xơ gan không lây qua đường ăn uống hoặc hô hấp. Do đó, việc ăn uống, sinh hoạt chung với người mắc xơ gan không gây nguy cơ lây nhiễm. Tuy nhiên, cần tránh dùng chung các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, đặc biệt nếu người bệnh mắc viêm gan B hoặc C để phòng ngừa lây truyền virus qua đường máu.

Phòng bệnh xơ gan như thế nào?

Xơ gan là hậu quả của nhiều nguyên nhân như viêm gan virus, lạm dụng rượu bia, gan nhiễm mỡ không do rượu, ký sinh trùng hay sử dụng thuốc không đúng cách. Tuy không thể phục hồi hoàn toàn khi đã tiến triển nặng, nhưng xơ gan hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bạn chủ động bảo vệ gan từ sớm. Dưới đây là những biện pháp phòng ngừa hiệu quả.

Tiêm phòng vắc xin viêm gan B

Viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến xơ gan và ung thư gan tại Việt Nam. Việc tiêm vắc xin viêm gan B có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như xơ gan và ung thư gan, đặc biệt cần thiết cho trẻ sơ sinh, người chưa từng nhiễm virus, nhân viên y tế, người có quan hệ tình dục không an toàn hoặc sống trong vùng có tỷ lệ nhiễm cao. 

Hiện tại, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin viêm gan B cho trẻ em và người lớn. Liên hệ hotline 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm phòng nhanh nhất.

Hạn chế rượu bia và các chất độc hại

Uống rượu bia quá mức là nguyên nhân phổ biến gây xơ gan. Nam giới nên giới hạn dưới 2 đơn vị cồn/ngày, nữ giới dưới 1 đơn vị cồn/ngày. Ngoài ra, tránh hút thuốc lá và tiếp xúc với hóa chất độc hại cũng giúp giảm nguy cơ tổn thương gan. 

Ăn uống lành mạnh và kiểm soát cân nặng

Chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và chất béo lành mạnh (như omega-3) giúp gan hoạt động hiệu quả. Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường, muối và tránh ăn đồ sống để phòng ngừa nhiễm ký sinh trùng. Duy trì cân nặng hợp lý cũng giúp giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ và xơ gan. 

Sử dụng thuốc đúng cách

Không tự ý dùng thuốc, đặc biệt là thuốc giảm đau, kháng sinh hoặc thảo dược không rõ nguồn gốc, vì nhiều loại thuốc có thể gây hại cho gan. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào. 

Phòng ngừa lây nhiễm viêm gan B và C

Viêm gan B và C lây truyền qua máu, quan hệ tình dục không an toàn và từ mẹ sang con. Để phòng ngừa, không dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng; đảm bảo an toàn khi xăm hình hoặc xỏ khuyên; thực hiện quan hệ tình dục an toàn. 

Tầm soát sức khỏe định kỳ

Khám sức khỏe định kỳ giúp phát hiện sớm các bệnh lý về gan. Đặc biệt, những người có nguy cơ cao như người mắc viêm gan B/C, người nghiện rượu hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh gan nên xét nghiệm chức năng gan định kỳ để kịp thời điều trị.

Hy vọng thông qua bài viết này bạn đã giải đáp được thắc mắc “bệnh xơ gan có lây không?”. Mặc dù xơ gan không trực tiếp lây truyền, nhưng một số nguyên nhân gây bệnh, như virus viêm gan B và C, có thể lây qua đường máu, tình dục và từ mẹ sang con. Do đó, việc tiêm phòng vắc xin viêm gan B, duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện các biện pháp phòng ngừa phù hợp sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ lá gan khỏe mạnh.