Bệnh tả và tiêu chảy có giống nhau không? Bệnh tả có phải tiêu chảy?

Trong bối cảnh thời tiết thay đổi, vệ sinh thực phẩm chưa đảm bảo và ý thức phòng bệnh còn hạn chế, các bệnh đường tiêu hóa như tiêu chảy và bệnh tả vẫn có nguy cơ bùng phát. Việc hiểu rõ sự khác nhau giữa hai căn bệnh này không chỉ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình mà còn góp phần ngăn ngừa lây lan trong cộng đồng. Nếu còn chưa biết rõ lời giải đáp cho câu hỏi “Bệnh tả và tiêu chảy có giống nhau không?” thì bạn đọc đừng bỏ qua bài viết dưới đây.

Bệnh tả và tiêu chảy có giống nhau không?

Bệnh tả và tiêu chảy có giống nhau không? Câu trả lời ngắn gọn là: Không giống nhau.

Theo đó, bệnh tả là một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra, có thể gây mất nước nghiêm trọng và tử vong rất nhanh nếu không được điều trị kịp thời. Mặt khác, tiêu chảy là một triệu chứng hoặc hội chứng có thể do nhiều nguyên nhân gây ra như virus, vi khuẩn, ký sinh trùng, ngộ độc thực phẩm hoặc rối loạn tiêu hóa. Điểm chung của cả hai tình trạng này là đều gây đi ngoài nhiều lần. Thế nhưng, bệnh tả lại là một dạng tiêu chảy đặc biệt nguy hiểm. Trong khi đó, không phải tất cả tình trạng tiêu chảy đều là bệnh tả.

Phân biệt giữa bệnh tả và tiêu chảy 

Nguyên nhân gây bệnh

• Bệnh tả: Do vi khuẩn Vibrio cholerae, lây qua đường ăn uống từ nước hoặc thực phẩm bị nhiễm khuẩn.
• Tiêu chảy: Có thể do nhiều tác nhân như virus (Rotavirus, Norovirus), vi khuẩn (E. coli, Salmonella), ký sinh trùng, dị ứng thực phẩm hoặc thay đổi khẩu phần ăn.

Triệu chứng đặc trưng

• Bệnh tả: Tiêu chảy dạng nước như nước vo gạo, mất nước rất nhanh, chuột rút, mệt lả, không sốt.
• Tiêu chảy: Phân lỏng hoặc nước, có thể kèm buồn nôn, đau bụng, sốt nhẹ, thường không gây mất nước trầm trọng nếu được bù nước đúng cách.

Mức độ nghiêm trọng và biến chứng

• Bệnh tả: Có thể gây tử vong chỉ trong vòng vài giờ nếu không được điều trị kịp thời.
• Tiêu chảy thường: Tự giới hạn trong vài ngày, hiếm khi gây tử vong nếu chăm sóc đúng cách, tuy nhiên trẻ nhỏ và người già vẫn là đối tượng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm.

Theo số liệu thống kê, mỗi năm có khoảng 1,3 – 4 triệu ca mắc bệnh tả trên toàn cầu, trong đó có từ 21.000 – 143.000 ca tử vong. Tại Việt Nam, bệnh tả từng bùng phát thành dịch lớn trong những năm trước đây, đặc biệt tại các khu vực đô thị đông dân và có hệ thống vệ sinh yếu. Nhờ vào chiến dịch tiêm chủng và cải thiện điều kiện sống, số ca bệnh đã giảm đáng kể. Ngược lại, tiêu chảy vẫn là một nguyên nhân gây bệnh hàng đầu ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt trong mùa hè, khi vi khuẩn và virus phát triển mạnh trong môi trường.

Cách phòng ngừa hiệu quả bệnh tả và tiêu chảy trong cộng đồng

Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

• Rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đây là bước cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng để ngăn vi khuẩn từ tay xâm nhập vào cơ thể.
• Chỉ sử dụng thực phẩm rõ nguồn gốc, tươi sạch. Không sử dụng thực phẩm ôi thiu, hư hỏng hoặc đã quá hạn sử dụng.
• Ăn chín, uống sôi. Tuyệt đối không ăn đồ tái, sống như gỏi, tiết canh hoặc rau sống chưa rửa kỹ.
• Rửa sạch rau quả dưới vòi nước sạch và ngâm nước muối hoặc nước rửa rau chuyên dụng trước khi ăn sống.
• Dụng cụ nấu ăn như dao, thớt cần tách riêng cho thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm khuẩn chéo.

Vệ sinh cá nhân và môi trường sống

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch sau khi đi vệ sinh, trước khi chế biến và dùng bữa, thay tã cho trẻ nhỏ.
• Sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh. Nếu khu vực bạn ở chưa có hệ thống xử lý nước thải, cần xử lý phân đúng cách, không thải trực tiếp ra môi trường.
• Thu gom rác thải đúng nơi quy định, không vứt rác bừa bãi.
• Vệ sinh nhà cửa, khu vực bếp núc sạch sẽ hằng ngày để tránh sự phát triển của ruồi nhặng – tác nhân trung gian lây bệnh.

Uống vắc xin phòng bệnh tả và tiêu chảy do Rotavirus

• Vắc xin phòng bệnh tả (dạng uống) đã được WHO và Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng tại các khu vực nguy cơ cao, đặc biệt trong mùa mưa lũ, nơi dễ xảy ra ô nhiễm nguồn nước.
• Vắc xin phòng tiêu chảy do Rotavirus (dạng uống) giúp phòng ngừa tiêu chảy nặng ở trẻ nhỏ do virus Rota. Vắc xin này có thể cho uống khi trẻ từ 6 tuần tuổi.

Đừng chờ đến khi bệnh xuất hiện mới bắt đầu thực hiện các biện pháp phòng tránh. Uống vắc xin phòng tiêu chảy và bệnh tả là bước đi chủ động, hiệu quả và an toàn nhất để bảo vệ sức khỏe bản thân, gia đình, đặc biệt là trẻ nhỏ và người lớn tuổi.

Chủ động chăm sóc và theo dõi dấu hiệu cảnh báo

• Khi có biểu hiện đi ngoài nhiều lần, khát nước, môi khô, người mệt lả, cần nhanh chóng bù nước và điện giải.
• Nếu tình trạng không cải thiện sau 1 – 2 ngày hoặc diễn tiến xấu, người bệnh nên đến cơ sở y tế ngay để được theo dõi và điều trị chuyên sâu.

Khi nào cần đi khám bác sĩ và xét nghiệm?

Không nên chủ quan với bất kỳ biểu hiện nào của tiêu chảy, nhất là khi cơ thể có các dấu hiệu như sau:

• Tiêu chảy kéo dài trên 3 ngày, không cải thiện dù đã thực hiện các biện pháp chăm sóc tại nhà.
• Có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng như mắt trũng, da khô, tiểu ít, môi khô, chóng mặt.
• Đi ngoài phân nước quá nhiều, không kiểm soát được, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh tả.
• Người bệnh là trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh nền, nhóm dễ bị biến chứng nặng nếu không can thiệp sớm.

Bệnh tả và tiêu chảy có giống nhau không? Câu trả lời là không giống nhau. Bệnh tả có phải tiêu chảy? Có, nhưng là một dạng tiêu chảy cấp tính đặc biệt nguy hiểm. Hiểu rõ sự khác biệt sẽ giúp bạn không đánh giá sai mức độ nghiêm trọng và từ đó có những hướng xử lý đúng. Hãy giữ gìn vệ sinh cá nhân, lựa chọn thực phẩm an toàn, sử dụng nước sạch và tiêm vắc xin phòng bệnh đầy đủ. Đây chính là những biện pháp chủ động, thiết thực để phòng ngừa bệnh tả và tiêu chảy. Sức khỏe là nền tảng của hạnh phúc. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ bạn và những người thân yêu.