Bệnh tả ở trẻ em và những điều bố mẹ nên biết

Trong những năm gần đây, mặc dù tình hình bệnh tả đã phần nào được kiểm soát nhờ các chiến dịch tiêm phòng và cải thiện vệ sinh, nhưng trẻ em vẫn là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất khi dịch bùng phát. Nhiều phụ huynh vẫn còn nhầm lẫn giữa bệnh tả và các dạng tiêu chảy cấp khác, dẫn đến xử lý sai cách. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về dấu hiệu bệnh tả ở trẻ em để phụ huynh chủ động phòng ngừa và xử lý hiệu quả khi trẻ có dấu hiệu mắc bệnh. Cùng tham khảo ngay nhé!

Bệnh tả ở trẻ em là gì?

Bệnh tả là một bệnh nhiễm trùng đường ruột cấp tính do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra, đặc trưng bởi tình trạng tiêu chảy dữ dội và mất nước nghiêm trọng. Ở trẻ em, bệnh này đặc biệt nguy hiểm do cơ thể trẻ nhạy cảm hơn với sự mất cân bằng điện giải và lượng nước trong cơ thể. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể rơi vào tình trạng sốc do mất nước, dẫn đến tử vong chỉ trong vài giờ.

Bệnh tả thường xuất hiện ở các khu vực có điều kiện vệ sinh kém, đặc biệt là những nơi thiếu nước sạch hoặc sau các thảm họa thiên nhiên như lũ lụt. Trẻ em thường có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị vi khuẩn tấn công hơn so với người lớn.

Nguyên nhân và con đường lây truyền bệnh tả ở trẻ nhỏ

Bệnh tả ở trẻ em được gây ra bởi vi khuẩn Vibrio cholerae, thường xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hóa. Vi khuẩn này tiết ra độc tố gây kích ứng niêm mạc ruột, dẫn đến tiêu chảy nghiêm trọng. Trẻ có thể nhiễm vi khuẩn khi tiêu thụ thực phẩm hoặc nước uống bị ô nhiễm.

Các con đường lây truyền phổ biến có thể kể đến như:

• Nguồn nước không an toàn: Uống nước chưa được xử lý hoặc nước từ các nguồn như sông, hồ bị nhiễm khuẩn.
• Thực phẩm không được nấu chín kỹ: Ăn hải sản sống, rau củ không rửa sạch hoặc thực phẩm để lâu trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh.
• Tay bẩn hoặc dụng cụ ăn uống nhiễm khuẩn: Trẻ chạm vào bề mặt nhiễm khuẩn, sau đó đưa tay lên miệng hoặc dùng bát đĩa, thìa dĩa chưa được vệ sinh kỹ.
• Bệnh tả dễ lây lan ở những khu vực đông dân cư, vệ sinh kém hoặc sau các sự kiện như lũ lụt, khi nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm.

Biểu hiện triệu chứng bệnh tả ở trẻ em

Các triệu chứng bệnh tả ở trẻ em thường khởi phát đột ngột với các biểu hiện điển hình như:

• Tiêu chảy dữ dội: Phân lỏng, trong suốt, giống nước vo gạo, không có mùi hôi đặc trưng. Trẻ có thể đi ngoài liên tục, nhiều lần trong ngày.
• Nôn liên tục: Trẻ nôn nhiều, đặc biệt sau khi ăn uống, làm tăng nguy cơ mất nước.
• Mất nước: Tình trạng này thường xuất hiện trong vòng vài giờ sau khi các dấu hiệu bệnh tả ở trẻ em xuất hiện. Biểu hiện bao gồm môi khô, mắt trũng, da nhăn nheo, khóc không ra nước mắt, tiểu ít hoặc không tiểu.

Trong một số trường hợp khi bệnh tiến triển, trẻ có thể lơ mơ, mạch yếu, tay chân lạnh, tụt huyết áp hoặc rơi vào trạng thái sốc. Bệnh tả thường không gây sốt cao như các bệnh nhiễm trùng khác. Phân của trẻ mắc bệnh tả thường lỏng, trong, không có máu hoặc chất nhầy như trong các bệnh tiêu chảy do vi khuẩn khác (như Shigella hoặc E. coli). Việc nhận biết đúng triệu chứng giúp phụ huynh kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế để điều trị.

Cách điều trị bệnh tả ở trẻ em

Điều trị bệnh tả ở trẻ em tập trung vào việc bù nước và điện giải, đồng thời kiểm soát nhiễm trùng. Dưới đây là các bước cơ bản mà phụ huynh có thể tham khảo như:

Bù nước và điện giải

• Dung dịch Oresol: Đây là biện pháp quan trọng nhất để bù nước và điện giải bị mất. Phụ huynh cần pha Oresol đúng liều lượng theo hướng dẫn (thường là 1 gói pha với 1 lít nước đun sôi để nguội) và cho trẻ uống từ từ, liên tục.
• Truyền dịch: Nếu trẻ mất nước ở mức trung bình hoặc nặng (mắt trũng, da nhăn, lơ mơ), cần đưa trẻ đến bệnh viện để truyền dịch tĩnh mạch theo chỉ định của bác sĩ.

Sử dụng kháng sinh

Kháng sinh như erythromycin hoặc azithromycin có thể được bác sĩ kê đơn để giảm thời gian tiêu chảy và đào thải vi khuẩn. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh phải tuân theo chỉ định y tế, không tự ý dùng thuốc.

Các loại thuốc cầm tiêu chảy (như loperamide) có thể khiến vi khuẩn và độc tố bị giữ lại trong ruột, làm bệnh nặng hơn. Phụ huynh cần tránh sử dụng các loại thuốc này.

Chế độ ăn uống hợp lý

• Cho trẻ ăn các món dễ tiêu như cháo loãng, nước cơm hoặc sữa không đường.
• Tránh các thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn cay hoặc nước ngọt có ga vì có thể làm tình trạng tiêu chảy trầm trọng hơn.
• Khi trẻ hồi phục, tiếp tục bổ sung dinh dưỡng đầy đủ để tăng cường sức đề kháng.

Cách phòng ngừa bệnh tả ở trẻ em

Phòng ngừa bệnh tả ở trẻ em cần được thực hiện đồng bộ từ vệ sinh cá nhân, ăn uống an toàn, đến cải thiện môi trường sống và tiêm phòng.

• Rửa tay thường xuyên: Hướng dẫn trẻ rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Phụ huynh cũng cần giữ tay sạch khi chuẩn bị thức ăn cho trẻ.
• Sử dụng nước sạch: Chỉ cho trẻ uống nước đun sôi để nguội hoặc nước lọc đạt chuẩn. Tránh dùng nước từ các nguồn không đảm bảo.
• Chế biến thực phẩm an toàn: Rửa sạch rau củ, nấu chín kỹ thực phẩm, đặc biệt là hải sản. Không cho trẻ ăn đồ sống hoặc thực phẩm ôi thiu.
• Giữ sạch khu vực sinh hoạt: Dọn dẹp nhà cửa, xử lý rác thải và phân hợp vệ sinh để tránh lây nhiễm vi khuẩn.
• Bảo vệ nguồn nước: Đảm bảo nguồn nước sinh hoạt không bị ô nhiễm bởi nước thải hoặc chất bẩn. Sử dụng bể chứa nước sạch và vệ sinh định kỳ.
• Chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý: Bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất, đặc biệt là kẽm và vitamin A, để tăng cường hệ miễn dịch. Đồng thời, đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc và hạn chế tiếp xúc với nơi đông người trong mùa dịch.

Bên cạnh việc duy trì vệ sinh cá nhân và ăn uống an toàn, tiêm vắc xin phòng tả cũng là biện pháp hữu hiệu giúp tạo miễn dịch chủ động, giảm thiểu đáng kể khả năng nhiễm bệnh cũng như các biến chứng nặng nếu không may mắc phải. Để đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ, đúng lịch và an toàn, cha mẹ nên lựa chọn các cơ sở y tế uy tín.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ tin cậy, chuyên cung cấp đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh cho trẻ em, trong đó có vắc xin phòng bệnh tả. Với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, quy trình tiêm chủng an toàn và dịch vụ tư vấn tận tâm, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cam kết mang đến dịch vụ tiêm phòng chất lượng cao, đảm bảo an toàn cho trẻ.

Bệnh tả ở trẻ em là một tình trạng cấp cứu y tế có thể diễn tiến rất nhanh, nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và phòng ngừa hiệu quả nếu được phát hiện và xử lý kịp thời. Phụ huynh cần trang bị kiến thức cơ bản về dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân, cách điều trị và đặc biệt là các biện pháp phòng bệnh thiết thực trong sinh hoạt hàng ngày.