Bệnh nấm da đầu có lây không? Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Bệnh nấm da đầu thường khiến nhiều người lo lắng, đặc biệt khi thấy các dấu hiệu ban đầu như vảy trắng, tóc gãy rụng. Đây là một dạng nhiễm trùng da đầu phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên thế giới mỗi năm. Ở Việt Nam, khí hậu nóng ẩm tạo điều kiện cho nấm phát triển, dẫn đến tỷ lệ mắc cao hơn ở trẻ em và người lao động ngoài trời. Việc hiểu rõ cơ chế lây truyền và cách can thiệp kịp thời không chỉ giúp kiểm soát bệnh mà còn ngăn chặn sự lan rộng trong cộng đồng. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu chi tiết hơn qua bài viết sau đây nhé!

Bệnh nấm da đầu có lây không?

Câu trả lời cho câu hỏi trên sẽ là “Có”, đây là bệnh truyền nhiễm do nấm Dermatophytes gây ra, lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, động vật mang mầm bệnh hoặc dùng chung đồ dùng như lược, mũ, khăn. Nấm có thể tồn tại trên bề mặt da chết, tóc rụng và lây gián tiếp qua môi trường ẩm ướt.

Trẻ em dưới 12 tuổi dễ mắc nhất do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, với tỷ lệ lây nhiễm cao ở trường học hoặc khu vui chơi. Bệnh không lây qua không khí nhưng có thể bùng phát nếu không vệ sinh cá nhân tốt.

Nguyên nhân nào gây nên bệnh nấm da đầu?

Bệnh nấm da đầu chủ yếu do các loại nấm thuộc nhóm dermatophytes gây ra, thường gặp nhất là Trichophyton tonsurans và Microsporum canis. Các tác nhân này tấn công lớp keratin ở da đầu và tóc, gây tổn thương và bong tróc.

Bên cạnh đó, những nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Tiếp xúc với nguồn lây nhiễm từ người bệnh hoặc động vật mang nấm, đặc biệt là chó và mèo.
• Môi trường ẩm ướt, khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam tạo điều kiện cho nấm phát triển mạnh.
• Hệ miễn dịch suy yếu, thường gặp ở người suy dinh dưỡng, mắc đái tháo đường hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch.
• Vệ sinh da đầu kém, da nhiều dầu nhờn hoặc có trầy xước làm nấm dễ xâm nhập hơn.
• Dùng chung đồ dùng cá nhân như lược, khăn tắm, mũ hoặc mũ bảo hiểm với người nhiễm bệnh.
• Môi trường sinh hoạt hoặc làm việc ẩm thấp, phổ biến ở người làm nông nghiệp, xây dựng.
• Ở trẻ em, việc chơi đùa và tiếp xúc gần với động vật hoang dã là nguồn lây thường gặp.

Nấm gây bệnh có thể tồn tại trên tế bào da chết trong nhiều tuần, làm tăng nguy cơ lây nhiễm nếu không vệ sinh và phòng ngừa đúng cách. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này giúp phát hiện sớm và hạn chế lây lan trong cộng đồng.

Triệu chứng và chẩn đoán bệnh nấm da đầu

Triệu chứng của bệnh nấm da đầu thường xuất hiện sau 4 - 14 ngày nhiễm, với các dấu hiệu như ngứa ngáy dữ dội, da đầu đỏ rát, vảy trắng giống gàu nhưng dày hơn. Có thể thấy tóc gãy rụng thành mảng tròn, tạo vùng hói tạm thời, đôi khi kèm mủ hoặc viêm nang lông. Ở giai đoạn nặng, bệnh nhân có thể sốt nhẹ, sưng hạch nếu nhiễm trùng thứ phát. Triệu chứng dễ nhầm với vảy nến hoặc á sừng da đầu, nên cần chẩn đoán chính xác.

Bác sĩ da liễu thường chẩn đoán nấm da đầu thông qua thăm khám lâm sàng kết hợp các xét nghiệm cần thiết. Trong đó, lấy mẫu tóc hoặc da đầu để soi KOH và nuôi cấy nấm giúp xác định chính xác loại nấm gây bệnh.

Đèn Wood có thể được sử dụng để hỗ trợ chẩn đoán, một số chủng nấm như Microsporum phát huỳnh quang xanh lục dưới ánh đèn, trong khi nhiều chủng khác không phát sáng. Sinh thiết da đầu hiếm khi cần, chỉ áp dụng khi nghi ngờ bệnh lý khác. Chẩn đoán sớm tại cơ sở y tế uy tín giúp điều trị kịp thời, hạn chế lây lan và tránh nguy cơ để lại sẹo da đầu.

Điều trị và phòng ngừa bệnh nấm da đầu như thế nào?

Điều trị bệnh nấm da đầu cần kết hợp thuốc uống và bôi tại chỗ để diệt nấm triệt để. Thuốc kháng nấm thường được lựa chọn như griseofulvin hoặc terbinafine uống trong 4 - 8 tuần, kết hợp dầu gội chuyên dùng trị nấm đặc hiệu 2 - 3 lần/tuần để giảm lây lan. Thuốc bôi như clotrimazole dùng cho vùng da nhẹ, nhưng tránh tự ý dùng corticosteroid vì có thể làm bệnh nặng hơn. 

Bên cạnh các phương pháp điều trị hiệu quả, việc phòng ngừa bệnh nấm da đầu đóng vai trò then chốt để giảm nguy cơ lây nhiễm và duy trì sức khỏe da đầu lâu dài. Một số biện pháp phòng ngừa bệnh có thể kể đến như:

• Vệ sinh cá nhân: Gội đầu thường xuyên bằng dầu gội dịu nhẹ, tránh dùng chung đồ dùng, giữ da đầu khô thoáng.
• Tránh nguồn lây: Không tiếp xúc động vật nghi nhiễm, khử trùng lược và mũ bằng nước nóng trước khi dùng.
• Giáo dục cộng đồng: Dạy trẻ vệ sinh không dùng chung quần áo, khăn tắm, lược chải tóc với người khác để giảm lây ở trường học.
• Dinh dưỡng: Kết hợp chế độ ăn giàu kẽm; vitamin A, C, E để tăng cường hệ miễn dịch, giúp sửa chữa da, chống viêm và oxy hóa, từ đó giảm nguy cơ tái phát bệnh nấm da đầu hiệu quả.

Qua bài viết trên, chắc hẳn thắc mắc về vấn đề “Bệnh nấm da đầu có lây không?” của bạn đã được giải đáp. Bệnh nấm da đầu dù phổ biến nhưng có thể kiểm soát nếu nhận biết sớm và áp dụng biện pháp đúng cách. Từ việc hiểu tính lây nhiễm đến nguyên nhân, triệu chứng và điều trị, bạn có thể bảo vệ bản thân và gia đình khỏi biến chứng lâu dài. Hãy ưu tiên sức khỏe da liễu bằng cách tham khảo ý kiến chuyên gia để đạt kết quả tốt nhất.