Nhiều người mắc hen suyễn thường không để ý đến mối liên hệ giữa thực phẩm và tình trạng hô hấp, dẫn đến việc vô tình ăn phải những món có thể gây dị ứng hoặc kích ứng đường thở. Trên thực tế, một số loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ co thắt phế quản hoặc kích hoạt cơn hen. Do đó, việc tìm hiểu bệnh hen suyễn kiêng ăn gì là điều cần thiết để hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả hơn.
Bệnh hen suyễn kiêng ăn gì?
Bệnh hen suyễn kiêng ăn gì? Một số loại thực phẩm hoặc thành phần trong thực phẩm có thể làm bệnh trở nên trầm trọng hơn. Tuy nhiên, trước khi quyết định loại bỏ bất kỳ nhóm thực phẩm nào khỏi khẩu phần ăn, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để đảm bảo an toàn và cân bằng dinh dưỡng.
Một trong những nhóm chất dễ gây ảnh hưởng đến người bị hen là sulfite, một loại chất bảo quản có thể kích thích đường hô hấp và khiến các triệu chứng hen nặng hơn ở một số người. Sulfite thường được tìm thấy trong rượu vang, trái cây sấy khô, thực phẩm ngâm, tôm, cũng như nước chanh hoặc nước cốt chanh đóng chai. Với người có cơ địa nhạy cảm, việc tiêu thụ những thực phẩm này có thể gây ho, thở khò khè hoặc khó thở.

Bên cạnh đó, các loại thực phẩm gây đầy hơi cũng có thể gián tiếp ảnh hưởng đến tình trạng hen suyễn, nhất là ở người có kèm theo trào ngược dạ dày thực quản. Khi dạ dày đầy hơi, áp lực lên cơ hoành tăng lên, dễ dẫn đến cảm giác tức ngực và khởi phát cơn hen. Những thực phẩm thường gây đầy hơi bao gồm đậu, bắp cải, hành tây, tỏi, đồ ăn chiên nhiều dầu mỡ và nước ngọt có ga.
Một số người mắc hen suyễn cũng có thể nhạy cảm với salicylat, một hợp chất tự nhiên có trong cà phê, trà và một số loại thảo mộc, gia vị. Mặc dù tình trạng này không phổ biến, nhưng nếu sau khi ăn những thực phẩm này bạn thấy khó thở hoặc các dấu hiệu hen tăng lên, cần xem xét loại bỏ chúng và tìm hiểu nguyên nhân kỹ hơn dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Ngoài ra, các thành phần nhân tạo như chất bảo quản hóa học, hương liệu nhân tạo và phẩm màu trong thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh cũng là yếu tố tiềm ẩn gây kích ứng đường hô hấp ở một số người. Cần cẩn trọng với các sản phẩm có thành phần không rõ ràng hoặc có nhiều phụ gia.

Cuối cùng, người có cơ địa dị ứng cũng cần chú ý đến các chất gây dị ứng phổ biến như sữa, lúa mì, hải sản có vỏ (như tôm, cua), và các loại hạt cây. Dị ứng thực phẩm và hen suyễn có mối liên hệ chặt chẽ, khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với dị nguyên, nó có thể làm khởi phát cơn hen ở những người nhạy cảm.
Người bị hen suyễn nên ăn gì?
Các loại vitamin như vitamin C, vitamin E, vitamin A (đặc biệt là beta-carotene) và vitamin D đã được nghiên cứu về khả năng chống oxy hóa và kháng viêm. Vitamin C giúp bảo vệ các tế bào phổi khỏi tổn thương do gốc tự do, đồng thời làm dịu phản ứng viêm, yếu tố góp phần chính trong cơ chế của hen suyễn. Có thể bổ sung vitamin C thông qua các loại trái cây và rau quả như cam, dâu tây, táo, súp lơ xanh, cải Brussels hoặc ớt chuông.
Vitamin E, bên cạnh vai trò chống oxy hóa, còn hỗ trợ màng tế bào phổi hoạt động hiệu quả hơn. Nguồn cung cấp vitamin E tốt bao gồm hạnh nhân, hạt hướng dương, dầu mầm lúa mì, bơ, đậu phộng và dầu hạt phỉ.
Vitamin A và beta-carotene cũng rất cần thiết để duy trì niêm mạc hô hấp khỏe mạnh. Các thực phẩm giàu beta-carotene như cà rốt, khoai lang, dưa lưới, cải xoăn, rau bina và rau diếp romaine là những lựa chọn lý tưởng cho thực đơn hằng ngày.

Ngoài ra, vitamin D được cho là có khả năng giúp giảm nguy cơ xuất hiện các cơn hen cấp. Bên cạnh ánh nắng mặt trời, bạn có thể bổ sung vitamin D qua các thực phẩm như cá hồi, cá mòi, dầu gan cá tuyết, trứng, sữa hoặc nước cam tăng cường. Tuy nhiên, với những người có dị ứng với sữa hoặc trứng nên lựa chọn thay thế khác để tránh kích hoạt cơn hen do phản ứng dị ứng.
Không chỉ vitamin, khoáng chất như selen và magie cũng đóng vai trò quan trọng. Selen là chất chống oxy hóa mạnh, có thể làm giảm stress oxy hóa, một yếu tố làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn. Một nghiên cứu gần đây còn chỉ ra rằng thiếu hụt selen có thể làm suy yếu phản ứng miễn dịch, dẫn đến tăng nguy cơ hen suyễn. Có thể bổ sung selen thông qua cá, trứng, thịt gà, gà tây, thịt bò và thịt lợn, cùng một số loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt.
Magie thì có tác dụng thư giãn cơ trơn của đường thở, giúp cải thiện chức năng phổi và giảm co thắt phế quản. Những thực phẩm giàu magiê nên được đưa vào thực đơn bao gồm sô cô la đen, bơ, đậu phụ, hạt bí ngô, cá hồi.
Tóm lại, việc lựa chọn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có thể không chữa khỏi bệnh hen suyễn nhưng đóng vai trò hỗ trợ rất tích cực trong việc kiểm soát bệnh.
Cân nặng có ảnh hưởng đến bệnh hen suyễn không?
Cân nặng thực sự đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh hen suyễn. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC), béo phì là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu làm tăng khả năng mắc bệnh hen suyễn. Không chỉ vậy, người mắc hen suyễn và đồng thời bị thừa cân hoặc béo phì thường có triệu chứng nghiêm trọng hơn, cơn hen xảy ra thường xuyên hơn và đáp ứng kém hơn với điều trị thông thường.
Khi trọng lượng cơ thể tăng lên, nó có thể gây áp lực lên phổi và lồng ngực, làm giảm dung tích phổi và khiến việc thở trở nên khó khăn hơn. Mô mỡ dư thừa cũng góp phần gây ra tình trạng viêm mãn tính trong cơ thể, một yếu tố có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm đường hô hấp vốn đã có ở người hen suyễn.

Ngoài ra, béo phì còn liên quan đến một số bệnh lý khác như trào ngược dạ dày, ngưng thở khi ngủ. Đây là những bệnh lý có thể kích thích hoặc làm nặng thêm các triệu chứng hen.
Tuy nhiên, trong quá trình giảm cân, cần lưu ý rằng một số người có thể gặp khó khăn khi tập thể dục do các triệu chứng hô hấp dễ bùng phát khi gắng sức. Để tránh tình trạng này, bạn nên bắt đầu với các bài tập nhẹ nhàng, khởi động kỹ trước khi vận động, ưu tiên các hình thức tập luyện như đi bộ, yoga hoặc bơi lội. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu bất kỳ chương trình tập luyện nào để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Bài viết trên đã giải đáp câu hỏi: “Bệnh hen suyễn kiêng ăn gì?”. Việc xây dựng chế độ ăn lành mạnh, kết hợp theo dõi phản ứng cơ thể sau mỗi bữa ăn sẽ giúp người bệnh kiểm soát tốt triệu chứng, giảm tần suất lên cơn hen và cải thiện chất lượng cuộc sống lâu dài.