Zona thần kinh có gây vô sinh không? Hướng điều trị và phòng ngừa zona thần kinh

Dù là bệnh lý ngoài da, zona thần kinh lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy zona thần kinh có gây vô sinh không? Theo dõi hết bài viết sức khỏe dưới đây của Tiêm chủng Long Châu để có được lời giải đáp bạn nhé.

Zona thần kinh có gây vô sinh không?

Zona thần kinh có gây vô sinh không? Theo các chuyên gia, zona thần kinh không trực tiếp gây vô sinh. Các nghiên cứu cho thấy, virus Varicella – zoster chủ yếu ảnh hưởng đến hệ thần kinh và da, không tác động trực tiếp đến cơ quan sinh sản song bệnh có thể gây ảnh hưởng gián tiếp nếu tổn thương nặng hoặc xảy ra viêm nhiễm ở vùng kín. 

Mặc dù zona thần kinh có gây vô sinh không đã được khẳng định là không trực tiếp nhưng một số yếu tố gián tiếp có thể ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản. Chẳng hạn như:

• Căng thẳng kéo dài do đau thần kinh: Zona thần kinh thường gây đau rát dữ dội, đặc biệt khi bệnh kéo dài hoặc chuyển sang biến chứng đau dây thần kinh sau zona. Căng thẳng tâm lý kéo dài có thể làm giảm nội tiết tố, ảnh hưởng đến khả năng sản xuất tinh trùng ở nam giới hoặc gây rối loạn chu kỳ kinh nguyệt ở nữ giới.
• Tác dụng phụ của thuốc điều trị: Trong các trường hợp zona nặng, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc kháng virus như Acyclovir hoặc Valacyclovir. Những loại thuốc này, dù an toàn song vẫn có thể làm giảm chất lượng tinh trùng hoặc ảnh hưởng nhẹ đến chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, các tác động này thường chỉ là tạm thời và sẽ phục hồi sau khi ngừng thuốc.
• Ảnh hưởng tâm sinh lý và đời sống tình dục: Đau dây thần kinh kéo dài hoặc tổn thương ở vùng nhạy cảm có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến đời sống tình dục. Điều này gián tiếp làm giảm cơ hội thụ thai, đặc biệt ở những cặp đôi đang cố gắng có con. Tuy nhiên, đây không phải là nguyên nhân trực tiếp của vô sinh.

Tính đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa có nghiên cứu khoa học nào xác nhận rằng zona thần kinh có khả năng gây vô sinh ở cả nam và nữ. Tuy nhiên, việc kiểm soát bệnh lý và giảm thiểu căng thẳng gây ra bởi bệnh là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe sinh sản tổng thể.

Các biến chứng nguy hiểm của zona thần kinh

Zona thần kinh có gây vô sinh không? Câu trả lời là không trực tiếp gây vô sinh. Như đã trình bày phía trên, zona thần kinh có thể là yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của người bệnh. 

Thực tế cho thấy, zona thần kinh không chỉ gây khó chịu tạm thời mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách. Các biến chứng zona thần kinh có thể kể đến như:

Đau dây thần kinh sau zona 

Đau dây thần kinh sau zona là biến chứng phổ biến nhất, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch yếu. Tình trạng này gây đau kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm sau khi các tổn thương da đã lành. Cơn đau có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày, giấc ngủ và sức khỏe tâm lý. Đau dây thần kinh sau zona thường xuất hiện ở những bệnh nhân không được điều trị sớm hoặc có tổn thương thần kinh nặng.

Biến chứng khi zona ở vùng nhạy cảm

Khi zona ở những vùng nhạy cảm, các biến chứng người bệnh có thể gặp bao gồm:

• Ở mắt: Zona thần kinh xuất hiện ở vùng mắt (herpes zoster ophthalmicus) có thể gây viêm giác mạc, sẹo giác mạc thậm chí mất thị lực nếu không được can thiệp kịp thời. Đây là một tình trạng nguy hiểm cần được bác sĩ chuyên khoa mắt theo dõi sát sao.
• Ở vùng sinh dục: Khi zona xuất hiện ở vùng kín, các tổn thương da có thể dẫn đến viêm, loét dễ gây nhiễm trùng thứ phát. Ở nam giới, viêm tinh hoàn có thể xảy ra nếu virus lan rộng. Ở phụ nữ, viêm phụ khoa do zona cũng là một nguy cơ. Những biến chứng này, dù hiếm nhưng có thể khiến người bệnh lo lắng về vấn đề zona thần kinh có gây vô sinh không.

Biến chứng hiếm nhưng nghiêm trọng

Ở những người suy giảm miễn dịch (như bệnh nhân HIV/AIDS, ung thư hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch), zona thần kinh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng toàn thân. Những trường hợp này cần được điều trị tại bệnh viện với sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.

Phương pháp điều trị zona thần kinh hiện nay

Nếu đã mắc zona thần kinh, việc điều trị kịp thời là yếu tố then chốt để giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Một số phương pháp điều trị zona thần kinh phổ biến như: 

Điều trị bằng thuốc

Trong điều trị zona thần kinh, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh sử dụng một số loại thuốc như:

• Thuốc kháng virus: Các loại thuốc như Acyclovir, Valacyclovir, Famciclovir được sử dụng trong vòng 72 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Những thuốc này giúp giảm mức độ nghiêm trọng và thời gian bệnh.
• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau như Paracetamol, Ibuprofen trong trường hợp nặng hơn có thể sử dụng thuốc Opioid.
• Thuốc kháng viêm Corticosteroid đôi khi được sử dụng để giảm sưng và đau.

Chăm sóc tại nhà

Bên cạnh điều trị bằng thuốc, chăm sóc tại nhà đúng cách cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Một số lưu ý khi chăm sóc tại nhà có thể kể đến như:

• Giữ vùng da sạch và khô ráo: Rửa vùng da bị ảnh hưởng bằng nước muối sinh lý và lau khô nhẹ nhàng. Tránh gãi làm xước da gây lây lan và làm tổn thương da thêm
• Chườm lạnh: Dùng khăn sạch nhúng nước mát để chườm lên vùng da bị đau, giúp giảm cảm giác rát và ngứa.
• Lưu ý quan trọng: Không tự ý bôi thuốc hoặc đắp lá cây lên vùng da bị zona, đặc biệt ở vùng kín vì có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Phòng tránh zona thần kinh như thế nào?

Để giảm thiểu nguy cơ mắc zona thần kinh và các biến chứng liên quan, việc phòng ngừa là rất quan trọng. Các giải pháp hàng đầu để phòng tránh zona thần kinh hiệu quả bao gồm:

Tiêm vắc xin 

Vắc xin Shingrix là giải pháp phòng ngừa zona thần kinh hiệu quả nhất hiện nay, với tỷ lệ bảo vệ lên đến trên 90%. Vắc xin được khuyến cáo cho:

• Người từ 50 tuổi trở lên, ngay cả khi họ đã từng mắc zona trước đó.
• Người có hệ miễn dịch yếu, như bệnh nhân tiểu đường, bệnh tự miễn hoặc những người đang điều trị hóa trị.

Shingrix được tiêm thành hai liều, cách nhau từ 2 đến 6 tháng. Việc tiêm vắc xin không chỉ giảm nguy cơ mắc zona mà còn giảm nguy cơ biến chứng đau dây thần kinh sau zona. 

Tăng cường sức đề kháng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp ngăn chặn virus Varicella - Zoster tái hoạt động. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, để có một hệ miễn dịch khỏe mạnh, bạn nên:

• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin B (thịt, cá, trứng), vitamin C (trái cây họ cam, ớt chuông), vitamin D (cá béo, sữa). Những chất dinh dưỡng này hỗ trợ hệ miễn dịch và giúp cơ thể chống lại virus.
• Tránh stress: Căng thẳng là yếu tố kích hoạt virus zona. Hãy duy trì lối sống cân bằng, tập yoga, thiền, các bài tập thể dục nhẹ nhàng để giảm căng thẳng.
• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ làm suy yếu hệ miễn dịch, tạo điều kiện cho virus tái hoạt động. Hãy đảm bảo ngủ từ 7 - 8 tiếng mỗi đêm và duy trì thói quen nghỉ ngơi khoa học.

Tóm lại, zona thần kinh có gây vô sinh không? Câu trả lời là không trực tiếp nhưng người bệnh cần cảnh giác với các biến chứng, đặc biệt khi bệnh xuất hiện ở vùng nhạy cảm như vùng sinh dục. Việc điều trị kịp thời kết hợp với phòng ngừa bằng vắc xin Shingrix và duy trì lối sống lành mạnh là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe khỏi những ảnh hưởng lâu dài của zona thần kinh. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào nghi ngờ mắc zona, hãy đến gặp bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị đúng cách. 

Hãy liên hệ đến hệ thống Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và hỗ trợ đăng ký tiêm vắc xin zona bạn nhé. Cảm ơn bạn đã luôn đồng hành cùng Tiêm chủng Long Châu.