Virus HPV lây qua đường nào? Các con đường lây nhiễm phổ biến cần cảnh giác

Hiện nay, HPV không chỉ được biết đến như nguyên nhân hàng đầu gây ung thư cổ tử cung, mà còn liên quan đến nhiều bệnh lý khác ở cả nam và nữ. Với tỷ lệ nhiễm cao, đặc biệt ở nhóm người trẻ tuổi, việc hiểu rõ các đường lây truyền của HPV là cực kỳ quan trọng để phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp virus HPV lây qua đường nào và các yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm HPV.

Virus HPV là gì?

Virus HPV, hay Human Papillomavirus, là một loại virus DNA gây nhiễm trùng ở da và niêm mạc con người. Hiện nay, các nhà khoa học đã xác định được hơn 100 típ HPV khác nhau, được chia thành hai nhóm chính: Nguy cơ thấp và nguy cơ cao. Các típ nguy cơ thấp (như HPV 6, 11) thường gây mụn cóc sinh dục hoặc u nhú lành tính. Trong khi đó, các típ nguy cơ cao như HPV 16 và 18 có liên quan mật thiết đến các bệnh ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật và vòm họng.

HPV chủ yếu tấn công các tế bào biểu mô, đặc biệt ở vùng sinh dục, miệng và họng. Điều đáng lo ngại là virus này có thể tồn tại trong cơ thể mà không gây triệu chứng rõ ràng, khiến nhiều người không biết mình đã nhiễm bệnh cho đến khi xuất hiện biến chứng nghiêm trọng.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) năm 2023, khoảng 80% người có hoạt động tình dục sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Tại Việt Nam, ước tính mỗi năm có khoảng 4.000 ca ung thư cổ tử cung mới được phát hiện, với gần 2.400 ca tử vong, phần lớn liên quan đến HPV. Độ tuổi nhiễm HPV phổ biến nhất là từ 15 đến 25, khi nhiều người bắt đầu có quan hệ tình dục mà chưa hiểu rõ cách phòng ngừa. Những con số này cho thấy HPV không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn là thách thức sức khỏe cộng đồng.

Virus HPV lây qua đường nào?

HPV chủ yếu lây qua quan hệ tình dục, bao gồm quan hệ âm đạo, hậu môn và miệng. Ngoài ra, virus còn có thể lây truyền qua tiếp xúc da – da vùng sinh dục, ngay cả khi không có quan hệ thâm nhập. Dưới đây là chi tiết các con đường lây nhiễm phổ biến mà bạn cần biết.

Quan hệ tình dục không an toàn

Virus hpv lây qua đường nào? Quan hệ tình dục là con đường lây nhiễm HPV phổ biến nhất. Virus có thể truyền từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp giữa da và niêm mạc vùng sinh dục, hậu môn hoặc miệng. Điều quan trọng là HPV không cần xuất tinh để lây lan – chỉ cần tiếp xúc da – da là đủ. Dù sử dụng bao cao su có thể giảm nguy cơ, nhưng biện pháp này không loại bỏ hoàn toàn khả năng nhiễm bệnh, vì bao cao su không che phủ toàn bộ vùng da tiếp xúc.

HPV có lây qua đường miệng không?

Quan hệ tình dục bằng miệng có thể dẫn đến nhiễm HPV ở vùng miệng và hầu họng. Các nghiên cứu chỉ ra rằng HPV típ 16 là nguyên nhân chính gây ung thư vòm họng và hầu họng, đặc biệt ở những người có thói quen quan hệ tình dục bằng miệng với nhiều bạn tình. Đây là lý do tại sao HPV không chỉ là vấn đề của phụ nữ mà còn ảnh hưởng đến nam giới.

HPV có lây qua nụ hôn, dùng chung đồ không?

Nguy cơ lây HPV qua nụ hôn hoặc dùng chung đồ vật như ly, chén, khăn tắm, toilet là rất thấp, gần như không đáng kể. Virus HPV không tồn tại lâu ngoài cơ thể và không lây qua các tiếp xúc thông thường như ôm, bắt tay hay ngồi chung ghế. Tuy nhiên, bạn vẫn nên giữ vệ sinh cá nhân để tránh các nguy cơ khác.

HPV có lây từ mẹ sang con không?

Dù hiếm gặp, HPV có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh thường. Nếu người mẹ nhiễm HPV ở vùng sinh dục, trẻ sơ sinh có thể tiếp xúc với virus qua đường âm đạo, dẫn đến nguy cơ mắc u nhú thanh quản – một tình trạng hiếm nhưng nghiêm trọng. Tuy nhiên, trường hợp này không phổ biến và thường được kiểm soát nếu mẹ được tầm soát trước sinh.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ lây nhiễm HPV

Không phải ai cũng dễ nhiễm HPV như nhau. Một số yếu tố dưới đây có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm mà bạn cần cảnh giác:

• Quan hệ tình dục sớm (dưới 18 tuổi): Niêm mạc sinh dục chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị tổn thương và nhiễm virus.
• Quan hệ với nhiều bạn tình: Tăng khả năng tiếp xúc với người mang HPV.
• Không sử dụng biện pháp bảo vệ: Quan hệ không dùng bao cao su hoặc không tiêm vắc xin làm tăng nguy cơ.
• Suy giảm miễn dịch: Người nhiễm HIV hoặc dùng thuốc ức chế miễn dịch dễ nhiễm HPV hơn và khó loại bỏ virus.
• Hút thuốc lá: Làm tăng nguy cơ tiến triển từ nhiễm HPV thành tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư.

Hiểu rõ các yếu tố này giúp bạn điều chỉnh thói quen sống để giảm nguy cơ nhiễm bệnh.

Phương pháp phòng ngừa lây nhiễm virus HPV

Bạn có thể phòng ngừa virus HPV bằng các biện pháp sau đây:

Tiêm vắc xin HPV

Tiêm vắc xin HPV là phương pháp chủ động và hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây nhiễm các típ HPV nguy cơ cao – nguyên nhân chính dẫn đến ung thư cổ tử cung và nhiều loại ung thư khác như hậu môn, âm đạo, dương vật và vòm họng.

Hiện nay, tại Việt Nam, hai loại vắc xin phổ biến được sử dụng là Gardasil 4 (bảo vệ chống lại 4 típ HPV: 6, 11, 16 và 18) và Gardasil 9 (bảo vệ chống lại 9 típ HPV, bao gồm thêm các típ 31, 33, 45, 52 và 58 – những típ liên quan đến hơn 90% trường hợp ung thư cổ tử cung).

Từ năm 2024, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và nhiều quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, đã mở rộng độ tuổi khuyến cáo tiêm vắc xin HPV lên đến 45 tuổi, đặc biệt đối với những người chưa từng nhiễm HPV hoặc có nguy cơ cao. Mặc dù hiệu quả tối ưu nhất đạt được khi tiêm trước khi có quan hệ tình dục, người trưởng thành vẫn có thể nhận được lợi ích phòng ngừa đáng kể từ vắc xin, nếu chưa từng nhiễm các típ virus có trong vắc xin.

Tại Việt Nam, vắc xin HPV đang được triển khai ngày càng rộng rãi cho trẻ em gái từ 9 tuổi, nữ thanh niên và cả một số nhóm nam giới có nguy cơ. Việc tiêm chủng không chỉ giúp bảo vệ cá nhân, mà còn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phòng chống ung thư cổ tử cung ở cấp cộng đồng.

Sử dụng bao cao su đúng cách

Dù không ngăn chặn hoàn toàn HPV, bao cao su vẫn giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm khi được sử dụng đúng cách trong mọi hình thức quan hệ tình dục. Tuy nhiên, đây chỉ là biện pháp hỗ trợ, không thay thế được vai trò của vắc xin.

Kiểm tra tầm soát định kỳ

Phụ nữ từ 21 đến 65 tuổi nên thực hiện xét nghiệm Pap smear hoặc HPV test định kỳ để phát hiện sớm nhiễm HPV và các tổn thương tiền ung thư. Nam giới, dù ít được khuyến cáo tầm soát hơn, cũng nên kiểm tra nếu có triệu chứng bất thường như mụn cóc sinh dục hoặc tổn thương ở vùng miệng – họng.

Virus HPV chủ yếu lây qua quan hệ tình dục (âm đạo, hậu môn, miệng) và tiếp xúc da – da vùng sinh dục, thậm chí có thể lây ngay cả khi không có biểu hiện bệnh lý. Với tỷ lệ nhiễm cao trên toàn cầu và tại Việt Nam, việc chủ động phòng ngừa qua tiêm vắc xin, sử dụng bao cao su, và tầm soát định kỳ là chìa khóa quan trọng để bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng. Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ “virus HPV lây qua đường nào” và có những hành động đúng đắn để bảo vệ bản thân khỏi loại virus nguy hiểm này. Hãy bắt đầu từ hôm nay để giữ gìn sức khỏe lâu dài!

​Tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả giúp phòng ngừa virus HPV, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm như ung thư cổ tử cung. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào cung cấp dịch vụ tiêm chủng với các loại vắc xin thế hệ mới nhất, nhập khẩu chính hãng từ các nhà sản xuất hàng đầu thế giới. Tại đây, khách hàng sẽ được trải nghiệm dịch vụ tiêm nhẹ nhàng, ít đau; vắc xin chính hãng, đa dạng; giá cả hợp lý; cùng hệ thống lưu trữ đạt chuẩn GSP. Để đặt lịch hẹn, vui lòng liên hệ với Tiêm chủng Long Châu qua số Hotline miễn phí 1800 6928.