Viêm tủy cắt ngang: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Viêm tủy cắt ngang là một rối loạn thần kinh hiếm gặp nhưng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bệnh xảy ra khi tủy sống bị viêm, dẫn đến gián đoạn tín hiệu giữa não và các bộ phận khác của cơ thể. Tình trạng này có thể gây tê liệt, yếu cơ, rối loạn cảm giác và thậm chí ảnh hưởng đến chức năng bài tiết. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến viêm tủy cắt ngang, triệu chứng nhận biết và phương pháp điều trị ra sao cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu nhé!

Viêm tủy cắt ngang là gì?

Viêm tủy cắt ngang là một bệnh lý nghiêm trọng và hiếm gặp liên quan đến tình trạng viêm của tủy sống, một phần quan trọng của hệ thần kinh trung ương, nằm bên trong cột sống.

Bệnh xảy ra khi các mô thần kinh của tủy sống bị viêm do một số nguyên nhân, làm tổn thương các sợi thần kinh và gây gián đoạn tín hiệu truyền giữa não và các bộ phận khác trong cơ thể. Tủy sống có chức năng truyền dẫn các tín hiệu thần kinh từ não đến các cơ quan và chi, đồng thời điều khiển các hoạt động vận động và cảm giác của cơ thể. Khi tủy sống bị viêm, khả năng truyền tín hiệu này bị ảnh hưởng, dẫn đến các triệu chứng lâm sàng nghiêm trọng.

Viêm tủy cắt ngang có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của tủy sống, dẫn đến các triệu chứng đa dạng tùy thuộc vào vị trí và mức độ tổn thương. Các triệu chứng thường bao gồm yếu cơ, tê liệt, cảm giác đau nhức hoặc mất cảm giác ở các chi, đặc biệt là ở tay và chân, và có thể gặp phải các vấn đề về chức năng bàng quang và ruột.

Ngoài ra, bệnh còn có thể gây ra đau lưng và mất khả năng điều khiển các cơ thể khác. Viêm tủy cắt ngang thường phát triển nhanh chóng, với các triệu chứng có thể xuất hiện trong vòng vài ngày đến vài tuần.

Nguyên nhân gây viêm tủy cắt ngang

Viêm tủy cắt ngang có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố khác nhau, trong đó một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Nhiễm trùng: Các nhiễm trùng do virus, vi khuẩn hoặc nấm có thể gây viêm tủy cắt ngang. Virus như Herpes simplex, Varicella-zoster (virus gây thủy đậu), Epstein-Barr, HIV, và cúm đều có thể là nguyên nhân gây viêm tủy sống. Vi khuẩn gây nhiễm trùng như Mycoplasma pneumoniae hoặc Treponema pallidum (vi khuẩn gây bệnh giang mai) cũng có thể liên quan đến tình trạng này.
• Bệnh tự miễn: Trong một số trường hợp, hệ miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm các mô khỏe mạnh của chính nó, dẫn đến viêm tủy sống. Các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ hệ thống, xơ cứng rải rác (MS), hoặc bệnh Crohn có thể làm tăng nguy cơ viêm tủy cắt ngang.
• Rối loạn miễn dịch và dị ứng: Các phản ứng miễn dịch mạnh mẽ sau một số loại tiêm chủng hoặc sử dụng thuốc cũng có thể dẫn đến viêm tủy cắt ngang. Một số nghiên cứu cho thấy có sự liên quan giữa tiêm chủng và các tình trạng tự miễn dịch, mặc dù đây là nguyên nhân hiếm gặp.
• Chấn thương và tai nạn: Chấn thương cột sống hoặc các chấn động mạnh vào vùng tủy sống có thể làm tổn thương mô tủy và dẫn đến viêm. Điều này có thể xảy ra sau tai nạn giao thông, chấn thương thể thao hoặc ngã.

• U tủy sống: Các khối u ở tủy sống, dù là lành tính hay ác tính, có thể chèn ép tủy sống, gây viêm và tổn thương cho các mô thần kinh, dẫn đến viêm tủy cắt ngang.
• Di truyền: Một số nghiên cứu cho thấy yếu tố di truyền có thể đóng vai trò trong việc tăng nguy cơ mắc viêm tủy cắt ngang. Tuy nhiên, đây là yếu tố không phổ biến và cần được nghiên cứu thêm.
• Bệnh lý nội khoa khác: Các bệnh như bệnh tiểu đường hoặc các bệnh lý mãn tính khác có thể làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và tăng nguy cơ phát triển viêm tủy cắt ngang.
• Nguyên nhân chưa rõ: Trong một số trường hợp, nguyên nhân gây viêm tủy cắt ngang không thể xác định được, và bệnh được coi là vô căn. Các yếu tố môi trường hoặc gen có thể là tác nhân không rõ ràng.

Tùy vào nguyên nhân cụ thể, việc điều trị viêm tủy cắt ngang sẽ khác nhau, bao gồm các phương pháp như dùng thuốc kháng viêm, điều trị nhiễm trùng, và hỗ trợ phục hồi chức năng thần kinh.

Tiêm vắc xin gì để phòng chống viêm tủy cắt ngang

Hiện tại, không có vắc xin đặc hiệu nào được phát triển riêng để phòng ngừa viêm tủy cắt ngang. Tuy nhiên, vì nguyên nhân gây viêm tủy cắt ngang có thể liên quan đến các bệnh nhiễm trùng, vắc xin phòng ngừa các bệnh nhiễm trùng này có thể gián tiếp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Các vắc xin có thể giúp phòng ngừa các nguyên nhân nhiễm trùng liên quan đến viêm tủy cắt ngang bao gồm:

• Vắc xin phòng cúm: Vắc xin cúm giúp bảo vệ chống lại các chủng virus cúm, một trong những nguyên nhân có thể gây viêm tủy cắt ngang do nhiễm trùng.
• Vắc xin phòng thủy đậu: Virus thủy đậu (Varicella-zoster) có thể gây nhiễm trùng và đôi khi liên quan đến viêm tủy cắt ngang. Vắc xin thủy đậu giúp ngăn ngừa bệnh này.
• Vắc xin phòng viêm gan B: Mặc dù viêm gan B không phải là nguyên nhân chính gây viêm tủy cắt ngang, nhưng vắc xin viêm gan B có thể giúp bảo vệ cơ thể khỏi những bệnh nhiễm trùng liên quan.

• Vắc xin phòng viêm màng não: Một số loại vi khuẩn gây viêm màng não có thể dẫn đến viêm tủy cắt ngang. Vắc xin viêm màng não giúp bảo vệ cơ thể khỏi các chủng vi khuẩn này.

• Vắc xin phòng rubella và quai bị: Vắc xin sởi, quai bị, rubella phòng chống rubella và quai bị, hai bệnh lý do virus Paramyxoviridae gây ra, có thể là những yếu tố liên quan đến viêm tủy cắt ngang nếu không được phòng ngừa.

Mặc dù vắc xin giúp bảo vệ cơ thể khỏi một số nguyên nhân có thể dẫn đến viêm tủy cắt ngang, không thể hoàn toàn loại trừ khả năng mắc bệnh này. Việc duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác như vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người bị nhiễm trùng và điều trị bệnh sớm sẽ giúp giảm nguy cơ mắc viêm tủy cắt ngang.

Viêm tủy cắt ngang là một bệnh lý nghiêm trọng có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn cho hệ thần kinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Mặc dù không có vắc xin đặc hiệu để phòng ngừa bệnh này, nhưng tiêm chủng đầy đủ giúp bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh nhiễm trùng có thể dẫn đến viêm tủy cắt ngang. Việc duy trì lịch tiêm chủng đầy đủ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa khác sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe của mỗi người.