Viêm thanh khí phế quản: Nguyên nhân và biện pháp phòng ngừa

Viêm thanh khí phế quản là một bệnh lý thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong độ tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi. Bệnh này gây ra viêm và sưng ở thanh quản, khí quản và phế quản, dẫn đến các triệu chứng như ho khan, khó thở và khàn tiếng. Viêm thanh khí phế quản thường do virus gây ra và có thể trở nên nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời. Cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu rõ hơn về viêm thanh khí phế quản bạn nhé!

Viêm thanh khí phế quản là gì?

Viêm thanh khí phế quản ở trẻ em là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp do virus gây ra, làm sưng viêm thanh quản, khí quản và đôi khi cả phế quản. Tình trạng này gây hẹp đường thở, dẫn đến khó thở, ho khan giống tiếng chó sủa và khàn giọng.

Triệu chứng của viêm thanh khí phế quản:

• Ho dai dẳng, kéo dài, có thể kèm theo đờm đặc hoặc không có đờm.
• Khó thở hoặc cảm giác thở khò khè.
• Sốt nhẹ.
• Khàn giọng hoặc mất giọng.
• Cảm giác ngứa hoặc đau rát họng.

Các tác nhân gây viêm thanh khí phế quản

Các tác nhân gây viêm thanh khí phế quản chủ yếu là virus, vi khuẩn và các yếu tố môi trường. Dưới đây là các tác nhân chính có thể gây bệnh:

Virus

Virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm thanh khí phế quản, đặc biệt là ở trẻ em và người trưởng thành. Một số loại virus thường gây viêm bao gồm:

• Virus cúm: Đây là một trong những tác nhân gây bệnh phổ biến nhất, đặc biệt trong mùa cúm.
• Virus hợp bào hô hấp: Thường gây bệnh cho trẻ em và người già, có thể dẫn đến viêm phế quản cấp.
• Virus cảm lạnh thông thường: Là nguyên nhân chính gây cảm lạnh và có thể dẫn đến viêm thanh khí phế quản.
• Virus corona: Đặc biệt là trong đại dịch COVID-19, virus corona cũng có thể gây viêm thanh khí phế quản.
• Virus parainfluenza: Một loại virus khác có thể gây viêm đường hô hấp trên.

Vi khuẩn

Mặc dù vi khuẩn ít gây viêm thanh khí phế quản hơn virus, nhưng trong một số trường hợp, vi khuẩn có thể là tác nhân gây bệnh, đặc biệt khi có nhiễm trùng thứ phát hoặc hệ miễn dịch yếu. Một số vi khuẩn có thể gây bệnh:

• Vi khuẩn Streptococcus pneumoniae (pneumococcus): Nguyên nhân gây viêm phổi và viêm thanh khí phế quản.
• Vi khuẩn Haemophilus influenzae: Cũng có thể là nguyên nhân của viêm phế quản, đặc biệt ở người lớn tuổi hoặc những người có hệ miễn dịch yếu.
• Vi khuẩn Mycoplasma pneumoniae: Gây nhiễm trùng phổi, đôi khi có thể gây viêm thanh khí phế quản.
• Vi khuẩn Chlamydia pneumoniae: Cũng có thể gây viêm phế quản ở cả người lớn và trẻ em.

Tác nhân môi trường

Các yếu tố môi trường cũng có thể gây kích ứng và dẫn đến viêm thanh khí phế quản:

• Khói thuốc lá: Hút thuốc hoặc tiếp xúc với khói thuốc có thể làm tăng nguy cơ viêm phế quản.
• Ô nhiễm không khí: Các chất ô nhiễm, khí độc hoặc bụi có thể gây viêm niêm mạc đường hô hấp và dẫn đến bệnh.
• Hóa chất độc hại: Tiếp xúc với các hóa chất hoặc khí độc từ công việc hoặc môi trường sống có thể gây viêm thanh khí phế quản.
• Nhiệt độ lạnh hoặc khô: Điều kiện thời tiết lạnh và khô cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm.

Các yếu tố khác

• Tình trạng miễn dịch suy giảm: Những người có hệ miễn dịch yếu, như người nhiễm HIV hoặc người dùng thuốc ức chế miễn dịch, dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp và viêm thanh khí phế quản.
• Bệnh lý nền: Các bệnh như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) có thể làm tăng nguy cơ mắc viêm thanh khí phế quản khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh.

Tiêm vắc xin gì để phòng ngừa viêm thanh quản ở trẻ em

Để phòng ngừa viêm thanh quản ở trẻ em, có thể tiêm một số loại vắc xin giúp bảo vệ trẻ khỏi các tác nhân gây bệnh phổ biến. Dưới đây là những loại vắc xin quan trọng:

Vắc xin phòng cúm: Virus cúm là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm thanh quản ở trẻ em, đặc biệt vào mùa lạnh. Khi trẻ nhiễm cúm, niêm mạc đường hô hấp có thể bị viêm, dẫn đến khàn giọng, khó thở và ho kéo dài. Tiêm vắc xin cúm hàng năm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng. Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên nên được tiêm phòng cúm định kỳ để bảo vệ sức khỏe.

Vắc xin phế cầu (PCV13, PPSV23): Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) có thể gây ra nhiều bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, bao gồm viêm thanh quản, viêm phổi và viêm tai giữa. Trẻ em dưới 2 tuổi có nguy cơ cao bị nhiễm trùng do phế cầu, vì vậy tiêm vắc xin PCV13 hoặc PPSV23 theo khuyến cáo có thể giúp bảo vệ trẻ khỏi các biến chứng nguy hiểm.

Vắc xin phòng ho gà (DTaP, Tdap): Vi khuẩn Bordetella pertussis gây bệnh ho gà có thể làm tổn thương nghiêm trọng đường hô hấp của trẻ, dẫn đến viêm thanh quản kéo dài và các cơn ho dữ dội. Tiêm vắc xin DTaP giúp phòng ngừa ho gà và các bệnh liên quan như bạch hầu và uốn ván.

Vắc xin phòng Haemophilus influenzae type B (Hib vaccine): Vi khuẩn Haemophilus influenzae type B (Hib) có thể gây viêm thanh quản nghiêm trọng, viêm phổi và viêm màng não ở trẻ nhỏ. Đây là một bệnh lý nguy hiểm có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Vắc xin Hib được tiêm cho trẻ theo lịch 2, 4, 6 tháng tuổi và nhắc lại khi trẻ được 12 - 15 tháng tuổi, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh.

Vắc xin phòng sởi, quai bị, rubella (MMR): Virus sởi có thể gây viêm thanh quản, viêm phổi và làm suy giảm hệ miễn dịch của trẻ. Tiêm vắc xin MMR không chỉ giúp phòng tránh sởi mà còn bảo vệ trẻ khỏi quai bị và rubella – những bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng.

Vắc xin phòng COVID-19: Virus SARS-CoV-2 có thể gây viêm đường hô hấp trên, ảnh hưởng đến thanh quản và gây triệu chứng ho, khàn giọng kéo dài. Tiêm vắc xin COVID-19 giúp bảo vệ trẻ khỏi các biến chứng nguy hiểm và giảm nguy cơ nhiễm bệnh nặng. Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể tiêm vắc xin này theo hướng dẫn của Bộ Y tế để tăng cường miễn dịch và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Viêm thanh khí phế quản ở trẻ em có thể gây ra những triệu chứng khó chịu và ảnh hưởng đến hô hấp, đặc biệt trong những trường hợp nặng. Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, tiêm chủng đầy đủ là biện pháp quan trọng giúp trẻ tăng cường miễn dịch, ngăn chặn các tác nhân gây bệnh như virus cúm, phế cầu, ho gà và Hib. Hiện nay, Hệ thống Tiêm chủng Long Châu cung cấp đầy đủ các loại vắc xin cần thiết với dịch vụ tiêm chủng an toàn, chuyên nghiệp. Cha mẹ có thể đưa trẻ đến Long Châu để được tư vấn và tiêm ngừa đúng lịch, giúp bé phát triển khỏe mạnh và phòng tránh các bệnh lý hô hấp nguy hiểm.