Viêm phổi kẽ sau covid có nguy hiểm không? Nguyên nhân gây viêm phổi kẽ là gì?

Viêm phổi kẽ sau covid là biến chứng mà không ít bệnh nhân gặp phải sau khi đã âm tính với virus SARS-CoV-2. Tình trạng này khiến nhu mô phổi bị tổn thương, gây khó thở, ho kéo dài và giảm khả năng trao đổi oxy. Nếu không được can thiệp sớm, viêm phổi kẽ sau covid có thể tiến triển thành xơ phổi, để lại di chứng hô hấp nghiêm trọng.

Nguyên nhân gây viêm phổi kẽ sau covid

Viêm phổi kẽ sau covid chủ yếu xuất phát từ những tổn thương kéo dài tại mô phổi sau quá trình nhiễm SARS-CoV-2 cấp tính. Các yếu tố sau đây được cho là góp phần dẫn đến tình trạng này:

Di chứng từ viêm phổi tổ chức hóa không phục hồi

Một số người sau khi khỏi covid vẫn duy trì tổn thương phổi dạng viêm tổ chức hóa - tình trạng mà các khoang phế nang bị lấp đầy bởi mô viêm hoặc fibrin. Khi những tổn thương này không được phục hồi đầy đủ, chúng có thể phát triển thành viêm phổi kẽ mạn tính, làm ảnh hưởng tới chức năng hô hấp lâu dài và có nguy cơ dẫn đến xơ hóa phổi.

Tình trạng viêm mạn tính kéo dài ở mô phổi

Ở một bộ phận người bệnh, sau khi covid thuyên giảm, phản ứng viêm tại mô kẽ phổi vẫn còn tồn tại. Biểu hiện này giống với thể viêm phổi kẽ không đặc hiệu (NSIP-like). Tình trạng viêm kéo dài thường liên quan đến sự sản sinh liên tục các chất trung gian gây viêm như IL-6, TNF-α, khiến cấu trúc mô phổi bị phá vỡ và suy giảm thông khí.

Tổn thương do bão cytokine và ARDS

Trong giai đoạn nặng của covid, hiện tượng "bão cytokine" gây tổn hại nghiêm trọng đến mô phổi, dẫn đến hội chứng suy hô hấp cấp tiến triển (ARDS). Quá trình phục hồi sau đó có thể không hoàn toàn, khiến lớp mô kẽ bị xơ hóa, hình thành viêm phổi kẽ sau covid.

Ảnh hưởng từ quá trình điều trị tích cực

Một số biện pháp điều trị như sử dụng corticosteroid liều cao hay thở máy dài ngày trong quá trình điều trị covid nặng có thể để lại hậu quả lâu dài lên mô phổi. Những tác động này làm thay đổi cấu trúc mô kẽ và tạo điều kiện hình thành viêm mạn tính.

Nhiễm trùng kèm theo trong quá trình điều trị

Những bệnh nhân phải nằm viện dài ngày điều trị covid có nguy cơ mắc các loại nhiễm trùng thứ phát như vi khuẩn hoặc nấm. Khi nhiễm trùng này không được kiểm soát hiệu quả, chúng sẽ làm tổn thương thêm niêm mạc phổi và mô kẽ, kéo theo quá trình viêm mạn tính.

Cơ địa nhạy cảm và bệnh nền sẵn có

Người cao tuổi, có tiền sử bệnh hô hấp mạn tính như hen, COPD hoặc các rối loạn miễn dịch sẽ dễ bị tổn thương phổi sau covid. Những yếu tố nền này làm giảm khả năng hồi phục, khiến tổn thương mô phổi dễ phát triển thành viêm phổi kẽ kéo dài.

Triệu chứng viêm phổi kẽ sau covid

Viêm phổi kẽ sau covid có thể âm thầm tiến triển trong thời gian dài và dễ bị nhầm lẫn với tình trạng suy nhược sau nhiễm virus. Một trong những dấu hiệu thường gặp là ho khan kéo dài, không kèm theo đờm và không giảm dù đã khỏi bệnh. Cơn ho có xu hướng nặng hơn khi người bệnh nói nhiều, tiếp xúc với không khí lạnh hoặc thay đổi thời tiết.

Bên cạnh đó, khó thở khi vận động cũng là triệu chứng điển hình của viêm phổi hậu covid. Người bệnh thường cảm thấy hụt hơi khi đi nhanh, leo cầu thang hoặc làm việc gắng sức. Một số trường hợp còn bị đau tức ngực khi hít sâu, thở ngắn và cảm giác thở không đủ. Ngoài các biểu hiện về hô hấp, bệnh nhân có thể mệt mỏi kéo dài, giảm sức bền và khó hồi phục thể lực như trước.

Viêm phổi kẽ có nguy hiểm không?

Mức độ nguy hiểm của viêm phổi kẽ hậu covid phụ thuộc vào phạm vi tổn thương phổi, thời điểm chẩn đoán cũng như khả năng đáp ứng điều trị của từng bệnh nhân. Nếu không can thiệp sớm, bệnh có thể tiến triển thành xơ hóa phổi - một tình trạng tổn thương lâu dài, gần như không thể phục hồi hoàn toàn.

Khi quá trình xơ hóa xảy ra, mô phổi mất đi tính đàn hồi, làm giảm khả năng trao đổi oxy và gây khó thở kéo dài. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể rơi vào tình trạng suy hô hấp mạn tính, suy tim do phổi và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt thường ngày. Đặc biệt, những người lớn tuổi hoặc có bệnh lý nền như COPD, tiểu đường, suy giảm miễn dịch… có nguy cơ đối mặt với các biến chứng nặng hơn.

Ở những bệnh nhân có tổn thương phổi rộng hoặc thuộc nhóm nguy cơ cao, khả năng phục hồi hoàn toàn là khá hạn chế. Những trường hợp này cần được theo dõi thường xuyên, đánh giá định kỳ chức năng phổi và sử dụng các phương pháp hỗ trợ để kiểm soát tiến triển của bệnh.

Dù vậy, nếu bệnh được phát hiện kịp thời và có hướng điều trị tích cực, phần lớn bệnh nhân có thể cải thiện rõ rệt triệu chứng. Việc điều trị kết hợp giữa thuốc kháng viêm, phục hồi chức năng hô hấp và chế độ sinh hoạt phù hợp sẽ giúp cải thiện chất lượng sống. Tuy nhiên, hiệu quả phục hồi còn phụ thuộc vào cơ địa và tình trạng nền của từng người, do đó cần tuân thủ theo dõi y tế lâu dài.

Viêm phổi kẽ sau covid là một trong những biến chứng hô hấp nghiêm trọng có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe người bệnh. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời đóng vai trò then chốt trong việc kiểm soát bệnh, ngăn ngừa nguy cơ tiến triển thành xơ phổi. Nếu bạn hoặc người thân gặp các triệu chứng kéo dài sau khi khỏi covid, hãy chủ động thăm khám để được chẩn đoán và điều trị viêm phổi kẽ sau covid hiệu quả.

Tiêm vắc xin đầy đủ là biện pháp quan trọng giúp tăng cường miễn dịch, bảo vệ trẻ nhỏ trước nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín được nhiều phụ huynh tin tưởng nhờ hệ thống vắc xin đa dạng, đội ngũ y bác sĩ tận tâm và không gian tiêm chủng sạch sẽ, thoáng mát. Khi tiêm vắc xin tại đây, trẻ được theo dõi sát sao sau tiêm và phụ huynh được tư vấn kỹ lưỡng về lịch tiêm phù hợp. Để đặt lịch hẹn tiêm phòng cho bé, vui lòng liên hệ miễn phí Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua hotline 18006928.

Xem thêm:

• Tình trạng phổi trắng nghĩa là gì? Nguyên nhân gây phổi trắng

• Viêm phổi ho ra máu: Nguyên nhân, dấu hiệu và phương pháp điều trị