Viêm gan C có nguy hiểm không? Phòng ngừa viêm gan C như thế nào?

Viêm gan C có nguy hiểm không? Câu hỏi này trở nên cấp thiết khi số ca nhiễm tăng cao tại Việt Nam và trên toàn cầu, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Theo thống kê của WHO, mỗi năm có hơn 290.000 người tử vong do biến chứng của bệnh. Vì chưa có vắc xin và bệnh diễn tiến âm thầm, việc hiểu rõ mức độ nguy hiểm, cách điều trị và phòng ngừa viêm gan C là cần thiết để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Viêm gan C có nguy hiểm không?

Viêm gan C có nguy hiểm không? Theo đánh giá của các chuyên gia, viêm gan C rất nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Virus HCV âm thầm phá hủy tế bào gan, dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng:

• Xơ gan: Mô gan khỏe mạnh bị thay thế bởi mô sẹo, làm suy giảm chức năng gan, gây vàng da, sưng phù và nguy cơ xuất huyết tiêu hóa.
• Ung thư gan: Viêm gan C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư biểu mô tế bào gan (HCC). Khoảng 20 - 30% người bị viêm gan C mạn tính có nguy cơ phát triển ung thư gan.
• Suy gan và tử vong: Khi gan mất chức năng hoàn toàn, bệnh nhân có thể tử vong. WHO ghi nhận hơn 290.000 ca tử vong mỗi năm do biến chứng viêm gan C.

Thực tế cho thấy, viêm gan C có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào việc bệnh được phát hiện sớm hay muộn. Do diễn tiến âm thầm, nhiều người chỉ nhận ra khi đã ở giai đoạn muộn, với các triệu chứng như đau bụng, vàng da hoặc mệt mỏi mãn tính dẫn đến công tác điều trị khó khăn hơn.

Tổng quan về căn bệnh viêm gan C

Viêm gan C là bệnh truyền nhiễm do virus viêm gan C (HCV) gây ra, chủ yếu tấn công tế bào gan, gây tổn thương nghiêm trọng nếu không được kiểm soát. Virus lây lan chủ yếu qua đường máu, với các con đường phổ biến như:

• Sử dụng chung kim tiêm, đặc biệt trong nhóm người tiêm chích ma túy.
• Truyền máu hoặc sản phẩm máu không được sàng lọc kỹ lưỡng.
• Sử dụng dụng cụ không tiệt trùng khi xăm trổ, xỏ khuyên hoặc làm đẹp.
• Quan hệ tình dục không an toàn, dù nguy cơ này thấp hơn so với đường máu.

Bệnh có thể diễn biến cấp tính hoặc mạn tính. Trong đó:

• Viêm gan C cấp tính: Xảy ra trong 6 tháng đầu sau nhiễm virus. Khoảng 15 - 25% người nhiễm có thể tự khỏi nhờ phản ứng miễn dịch tự nhiên.
• Viêm gan C mạn tính: 75 - 85% trường hợp chuyển sang mạn tính, kéo dài nhiều năm, gây tổn thương gan nghiêm trọng nếu không điều trị.

Viêm gan C có chữa được không?

Viêm gan C có chữa được không? Viêm gan C có thể chữa khỏi trong đa số trường hợp nếu được phát hiện sớm. Các thuốc kháng virus tác động trực tiếp (DAA) như Sofosbuvir, Ledipasvir hoặc Velpatasvir đã tạo bước ngoặt trong điều trị. Cụ thể:

• Hiệu quả cao: Loại bỏ virus HCV sau 8 - 12 tuần với tỷ lệ chữa khỏi 95 - 98%.
• Ít tác dụng phụ: DAA an toàn hơn so với interferon, phù hợp với nhiều bệnh nhân, kể cả những người bị xơ gan nhẹ.
• Dễ sử dụng: Thuốc dạng viên uống, thuận tiện cho việc tuân thủ điều trị.

Tuy nhiên, ở giai đoạn xơ gan nặng hoặc ung thư gan, hiệu quả điều trị giảm đáng kể. Quan trọng hơn, chữa khỏi không đồng nghĩa với miễn dịch. Người bệnh vẫn có thể tái nhiễm nếu tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ. 

Phòng ngừa viêm gan C như thế nào?

Như đã trình bày phía trên, viêm gan C là căn bệnh vô cùng nguy hiểm, có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Vì vậy, chủ động phòng ngừa viêm gan C là giải pháp quan trọng nhất để giảm nguy cơ lây nhiễm. Vậy viêm gan C có thể được phòng ngừa thông qua các biện pháp nào?

Dưới đây là các biện pháp phòng ngừa viêm gan C hiệu quả, bạn đọc có thể tham khảo:

Tránh tiếp xúc với máu nhiễm HCV

Virus viêm gan C lây chủ yếu qua đường máu, do đó việc tránh tiếp xúc với máu nhiễm là yếu tố then chốt. Theo đó, để phòng ngừa viêm gan C, bạn cần chú ý:

• Không dùng chung kim tiêm, dao cạo, bàn chải đánh răng hoặc bất kỳ vật dụng nào có thể dính máu.
• Khi truyền máu hoặc sử dụng sản phẩm máu, cần đảm bảo nguồn máu đã được sàng lọc kỹ lưỡng để loại trừ HCV.
• Khi xăm trổ, xỏ khuyên hoặc làm đẹp, hãy chọn các cơ sở uy tín, sử dụng dụng cụ tiệt trùng đúng cách để tránh nguy cơ lây nhiễm.

Quan hệ tình dục an toàn

Mặc dù nguy cơ lây nhiễm viêm gan C qua đường tình dục thấp hơn so với đường máu song việc thực hành quan hệ tình dục an toàn vẫn rất quan trọng. Theo đó, bạn nên:

• Sử dụng bao cao su khi quan hệ với người có nguy cơ cao hoặc đã nhiễm HCV giúp giảm thiểu rủi ro.
• Tránh các hành vi tình dục gây tổn thương hoặc chảy máu vì đây là điều kiện thuận lợi để virus lây lan.
• Nâng cao ý thức về an toàn tình dục là cách hiệu quả để bảo vệ bản thân và bạn tình khỏi nguy cơ nhiễm bệnh.

Tầm soát định kỳ

Xét nghiệm định kỳ là cách hiệu quả để phát hiện sớm viêm gan C, đặc biệt với các nhóm nguy cơ cao như người từng truyền máu trước năm 1993, người tiêm chích ma túy, nhân viên y tế hoặc người sống chung với bệnh nhân HCV. 

Các xét nghiệm như kiểm tra kháng thể anti-HCV hoặc PCR phát hiện RNA virus giúp chẩn đoán chính xác. Phát hiện sớm không chỉ tăng cơ hội chữa khỏi mà còn ngăn ngừa lây lan virus sang cộng đồng, góp phần kiểm soát dịch bệnh.

Tiêm vắc xin viêm gan

Hiện chưa có vắc xin phòng viêm gan C khiến việc phòng ngừa đồng nhiễm viêm gan A và B càng trở nên quan trọng. Do đó, hãy chủ động tiêm vắc xin viêm gan A và B để bảo vệ lá gan, giảm nguy cơ tổn thương gan nghiêm trọng do đồng nhiễm. Đến ngay cơ sở y tế để xét nghiệm định kỳ, tư vấn và tiêm phòng, bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Viêm gan C có nguy hiểm không? Chắc chắn là có vì căn bệnh này diễn tiến âm thầm, lây qua đường máu. Căn bệnh này có thể gây xơ gan, ung thư gan hoặc tử vong. Với hơn 290.000 ca tử vong mỗi năm theo WHO, viêm gan C là mối đe dọa sức khỏe toàn cầu. Trong khi chờ vắc xin viêm gan C, hãy phòng ngừa bằng cách tránh tiếp xúc máu nhiễm, quan hệ an toàn và xét nghiệm định kỳ để bảo vệ bản thân và cộng đồng.