Viêm gan C lây qua đường nào? Bệnh viêm gan C có nguy hiểm không?

Không giống như viêm gan A, viêm gan C chủ yếu lây qua đường máu và có thể tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm trong nhiều tình huống khác nhau. Việc thiếu hiểu biết về con đường lây truyền có thể khiến nhiều người chủ quan hoặc lo lắng quá mức. Vậy viêm gan C lây qua đường nào? Câu trả lời sẽ giúp chúng ta phòng ngừa hiệu quả và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Bệnh viêm gan C có nguy hiểm không?

Viêm gan C là một căn bệnh có thể âm thầm tiến triển trong nhiều năm mà không gây ra triệu chứng rõ ràng. Điều này khiến nhiều người không biết mình mắc bệnh, dẫn đến việc chẩn đoán và điều trị bị trì hoãn. Điều này còn khiến số ca thực tế có thể cao hơn nhiều so với con số thống kê. Ví dụ, trong năm 2022, chỉ có 8.848 trường hợp viêm gan C cấp tính được báo cáo. Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) ước tính rằng con số thực tế có thể lên đến 67.400 trường hợp.

Nếu không được điều trị, tương tự viêm gan B, viêm gan C có thể kéo dài trong nhiều năm và gây ra tổn thương gan nghiêm trọng, bao gồm:

• Xơ gan: Gan bị sẹo sau nhiều năm nhiễm vi-rút, làm suy giảm chức năng gan.

• Ung thư gan: Một số bệnh nhân có thể phát triển ung thư gan, dù tỷ lệ này không cao.

• Suy gan: Khi tổn thương gan trở nên nghiêm trọng, gan có thể mất chức năng hoàn toàn.

Khoảng 75 – 85% người nhiễm vi-rút sẽ phát triển thành viêm gan C mãn tính. Ở giai đoạn này, nguy cơ xơ gan và ung thư gan tăng lên đáng kể. Tiên lượng của bệnh nhân cũng phụ thuộc vào kiểu gen HCV, vì một số kiểu gen đáp ứng điều trị tốt hơn những kiểu khác.

Viêm gan C có thể trở thành mối đe dọa nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó, những người có nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là người từng tiếp xúc với máu bị nhiễm HCV hoặc có tiền sử sử dụng ma túy tiêm chích, nên thực hiện xét nghiệm sàng lọc để bảo vệ sức khỏe của mình. Vậy viêm gan C lây qua đường nào?

Viêm gan C lây qua đường nào?

Viêm gan C (HCV) lây truyền chủ yếu qua đường máu, đặc biệt là khi tiếp xúc với máu nhiễm vi-rút. Một số con đường phổ biến bao gồm truyền máu, tiêm chích ma túy, dụng cụ y tế không vô trùng, và một số tình huống tiếp xúc với máu khác.

Các con đường lây nhiễm chính

• Tiêm chích ma túy: Dùng chung kim tiêm là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến lây nhiễm HCV.

• Truyền máu trước năm 1992: Trước khi các xét nghiệm sàng lọc HCV được áp dụng, việc truyền máu hoặc sử dụng các chế phẩm từ máu có nguy cơ lây truyền HCV rất cao.

• Tiếp xúc nghề nghiệp: Nhân viên y tế có thể bị lây nhiễm qua các vết kim tiêm vô tình đâm phải trong khi làm việc. Tỷ lệ lây nhiễm theo con đường này thấp hơn so với viêm gan B nhưng vẫn cao hơn HIV.

• Lây truyền từ mẹ sang con (quanh sinh): Nguy cơ lây truyền HCV từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở dao động từ 3 – 5%, đặc biệt cao hơn nếu mẹ có tải lượng vi-rút lớn hoặc đồng nhiễm HIV. Tuy nhiên, việc cho con bú không làm tăng nguy cơ lây truyền trừ khi có tổn thương đầu vú gây chảy máu.

• Thẩm phân máu (chạy thận nhân tạo): Người bệnh phải lọc máu nhiều lần có nguy cơ nhiễm HCV nếu thiết bị không được khử trùng đúng cách.

• Cấy ghép nội tạng trước năm 1992: Những ca ghép tạng thực hiện trước khi có xét nghiệm sàng lọc HCV cũng có nguy cơ lây nhiễm.

Các con đường lây nhiễm ít phổ biến hơn

• Xăm hình và xỏ khuyên cơ thể: Nếu dụng cụ không được khử trùng đúng cách, nguy cơ lây nhiễm HCV có thể tăng lên, đặc biệt là với hình xăm lớn hoặc nhiều hình xăm.

• Dùng chung vật dụng cá nhân: Dao cạo râu, bàn chải đánh răng hoặc kềm cắt móng có thể dính máu nhiễm vi-rút và truyền bệnh.

• Sử dụng cocaine qua đường mũi: Việc hít cocaine có thể làm tổn thương niêm mạc mũi, tạo điều kiện cho HCV xâm nhập nếu dùng chung ống hít.

Ngoài ra, viêm gan C có thể lây qua đường tình dục, nhưng nguy cơ này tương đối thấp (dưới 5%). Tỷ lệ lây nhiễm có thể tăng lên trong một số trường hợp:

• Quan hệ tình dục với nhiều bạn tình.

• Quan hệ tình dục không an toàn với người hành nghề mại dâm.

• Quan hệ tình dục qua đường hậu môn (dễ gây tổn thương niêm mạc).

• Quan hệ trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc khi có vết loét sinh dục.

• Thiếu chất bôi trơn, gây ma sát và tổn thương niêm mạc.

Tuy nhiên, vì HCV hiếm khi có trong tinh dịch hoặc dịch âm đạo, nguy cơ lây truyền qua đường tình dục đơn thuần vẫn thấp. Một số nghiên cứu cho thấy lây nhiễm HCV có thể xảy ra nhiều hơn từ nam sang nữ so với nữ sang nam.

Viêm gan C cần làm những xét nghiệm nào để chẩn đoán?

Tầm quan trọng của xét nghiệm viêm gan C

• Chẩn đoán sớm giúp điều trị hiệu quả, với các phương pháp hiện nay có thể chữa khỏi viêm gan C trong 8 – 12 tuần.

• Không có vắc xin phòng ngừa viêm gan C, nên xét nghiệm và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để kiểm soát bệnh.

• Việc xét nghiệm định kỳ theo khuyến cáo sẽ giúp phát hiện sớm và bảo vệ sức khỏe cho chính bạn và cộng đồng.

Viêm gan C thường không có triệu chứng rõ ràng, với khoảng 75% số người nhiễm không biểu hiện triệu chứng. Nhiều người thậm chí không biết mình bị nhiễm và có thể vô tình lây lan vi-rút cho người khác. Vì vậy, việc xét nghiệm là rất quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.

Xét nghiệm kháng thể viêm gan C (anti-HCV)

• Là xét nghiệm sàng lọc ban đầu để phát hiện kháng thể chống lại vi-rút HCV.

• Nếu kết quả âm tính → Chưa từng nhiễm HCV.

• Nếu kết quả dương tính → Có thể đã nhiễm HCV trong quá khứ hoặc hiện tại → Cần xét nghiệm RNA HCV để xác nhận.

Bác sĩ thường thực hiện xét nghiệm kháng thể viêm gan C (anti-HCV) trước tiên. Nếu kết quả dương tính, cần xét nghiệm RNA HCV để xác định tình trạng nhiễm trùng hiện tại.

Xét nghiệm RNA HCV

• Xét nghiệm định tính RNA HCV: Kiểm tra xem có vi-rút đang hoạt động trong máu hay không.

• Xét nghiệm định lượng RNA HCV: Đo tải lượng vi-rút, giúp đánh giá mức độ nhiễm trùng và theo dõi hiệu quả điều trị.

• Nếu RNA HCV dương tính → Người bệnh đang bị viêm gan C.

• Nếu RNA HCV âm tính → Người bệnh có thể đã từng nhiễm nhưng hiện tại đã tự khỏi.

Bài viết trên đã cung cấp thông tin về chủ đề: “Viêm gan C lây qua đường nào?”. Viêm gan C chủ yếu lây qua đường máu, với các nguy cơ phổ biến như dùng chung kim tiêm, truyền máu không an toàn hoặc tiếp xúc với máu nhiễm virus. Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa như không dùng chung vật dụng cá nhân, kiểm tra y tế định kỳ và tránh các hành vi nguy cơ vẫn rất quan trọng. Hiểu rõ về con đường lây nhiễm sẽ giúp mỗi người bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cộng đồng một cách tốt nhất.

Viêm gan B hay viêm gan C, cùng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm khác, có thể đe dọa sức khỏe bất cứ ai, bất cứ lúc nào. Chủ động phòng ngừa bằng vắc xin là giải pháp hiệu quả, an toàn và nhanh chóng để bảo vệ bản thân trước nguy cơ lây nhiễm. Nếu bạn đang tìm kiếm một địa chỉ tiêm chủng uy tín, chất lượng, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là lựa chọn đáng tin cậy. Liên hệ ngay hotline 1800 6928 để được tư vấn chi tiết về các loại vắc xin viêm gan B (như Heberbiovac, Gene Hbvax) và đặt lịch tiêm nhanh chóng.