Uống thuốc tuyến giáp có hại gan không và cách sử dụng an toàn?

Thuốc điều trị bệnh tuyến giáp được sử dụng khá phổ biến, đặc biệt là ở những người mắc cường giáp hoặc suy giáp. Tuy nhiên, việc phải uống thuốc trong thời gian dài khiến nhiều bệnh nhân lo lắng liệu thuốc có ảnh hưởng đến sức khỏe gan hay không. Câu hỏi uống thuốc tuyến giáp có ảnh hưởng gan không vì thế trở thành mối quan tâm của rất nhiều người đang điều trị. Để hiểu rõ, bạn cần biết các loại thuốc thường dùng, cách chúng tác động lên cơ thể và những dấu hiệu cảnh báo cần lưu ý.

Uống thuốc tuyến giáp có hại gan không?

Nhìn chung, một vài thuốc điều trị rối loạn tuyến giáp có thể tác động đến gan nhưng tỷ lệ xảy ra thấp và chủ yếu gặp ở nhóm thuốc chữa cường giáp, không phải thuốc cho người suy giáp. 

Như vậy, không phải loại thuốc nào cho tuyến giáp cũng gây ảnh hưởng đến gan theo cùng một mức độ. Tùy vào từng nhóm thuốc và phản ứng cơ thể mỗi người mà nguy cơ có thể khác nhau:

• Propylthiouracil (PTU): Trong các thuốc điều trị cường giáp, PTU đứng đầu về nguy cơ gây tổn thương gan. Tác động có thể trải dài từ viêm gan nhẹ cho đến suy gan nặng. Vì vậy, PTU thường chỉ được chỉ định trong 3 tháng đầu thai kỳ hoặc khi người bệnh rơi vào tình trạng bão giáp, thay vì dùng thường xuyên hay dùng ngay từ đầu.
• Methimazole (hoặc carbimazole): Nhóm thuốc này được xem là an toàn hơn nhiều đối với gan. Nếu hiếm khi xảy ra tác dụng phụ, đa phần chỉ liên quan đến tình trạng ứ mật, tức là gan vẫn còn làm việc bình thường nhưng dòng mật bị chậm lại, dẫn đến vàng da nhẹ hoặc men gan tăng. Đặc biệt, phản ứng này không phụ thuộc liều, nghĩa là dùng ít hay nhiều đều có thể gặp nhưng rất hiếm.
• Levothyroxine (dùng cho suy giáp): Đây là thuốc gần như không gây tổn thương gan. Một vài ghi nhận rất hiếm trong y văn có đề cập đến phản ứng quá mẫn dẫn đến viêm gan, nhưng trong thực tế điều trị, điều này hầu như không xảy ra. Trường hợp bạn tăng men gan khi dùng levothyroxine thường là do dùng quá liều khiến cơ thể chuyển sang tình trạng cường giáp, chứ không phải do gan bị “độc” bởi thuốc.

Dấu hiệu tổn thương gan cần chú ý

Tổn thương gan do thuốc tuy hiếm nhưng có thể tiến triển rất nhanh nếu không được phát hiện kịp thời. Bạn nên gặp bác sĩ ngay khi xuất hiện những dấu hiệu sau:

• Vàng da hoặc vàng mắt: Làn da và lòng trắng mắt chuyển sang màu vàng, là dấu hiệu gan đang bị tổn thương.
• Nước tiểu sẫm, phân nhạt màu: Nước tiểu có màu nâu đậm hoặc màu trà, phân trở nên nhợt nhạt hơn bình thường.
• Mệt mỏi kéo dài, chán ăn: Cảm giác uể oải, kiệt sức và không muốn ăn uống có thể là biểu hiện của chức năng gan suy giảm.
• Đau hoặc tức vùng hạ sườn phải: Đau âm ỉ hoặc căng tức dưới xương sườn bên phải, nơi gan nằm.
• Sốt, buồn nôn hoặc ngứa da không rõ lý do: Các triệu chứng này đôi khi đi kèm với viêm gan do thuốc.

Những dấu hiệu trên có thể báo hiệu viêm gan do thuốc. Việc ngừng thuốc đúng lúc và thăm khám bác sĩ sẽ giúp bạn phòng tránh những biến chứng nghiêm trọng.

Hướng dẫn dùng thuốc tuyến giáp an toàn

Để kiểm soát bệnh tuyến giáp hiệu quả mà vẫn bảo vệ gan, bạn cần lưu ý những hướng dẫn sau:

Không tự ý thay đổi hoặc ngưng thuốc

Không nên nghe thông tin “PTU hại gan” hay “methimazole an toàn hơn” mà tự đổi thuốc, việc này rất nguy hiểm. Mỗi loại thuốc có chỉ định riêng và cách dùng khác nhau, nên mọi thay đổi thuốc phải do bác sĩ quyết định. Tự ý dừng hoặc đổi thuốc có thể làm bệnh tiến triển xấu hoặc gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Tuân thủ liều lượng và lịch tái khám

Dùng thuốc đúng liều bác sĩ kê là bước quan trọng nhất để kiểm soát bệnh tuyến giáp. Không tự tăng hoặc giảm liều sẽ giúp thuốc phát huy hiệu quả và giảm nguy cơ tác dụng phụ. Trong 2 - 3 tháng đầu, khi cơ thể còn thích nghi với thuốc kháng giáp, việc theo dõi định kỳ càng quan trọng để đảm bảo an toàn.

Xét nghiệm chức năng gan định kỳ

Nếu bạn đang dùng PTU hoặc methimazole, cần xét nghiệm chức năng gan định kỳ để phát hiện sớm bất thường. Thông thường, xét nghiệm được thực hiện trước khi bắt đầu điều trị và sau 4 - 6 tuần. Việc kiểm tra đều đặn giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc kịp thời nếu gan có dấu hiệu tổn thương.

Thông báo tiền sử bệnh gan

Trước khi bắt đầu dùng thuốc, hãy cung cấp đầy đủ thông tin về tiền sử bệnh gan, như viêm gan, gan nhiễm mỡ hay xơ gan. Thông tin này giúp bác sĩ lựa chọn thuốc phù hợp và theo dõi chặt chẽ hơn, hạn chế rủi ro ảnh hưởng đến gan trong quá trình điều trị.

Tránh rượu và thuốc bổ gan không rõ nguồn gốc

Rượu và các loại thực phẩm chức năng bổ gan không rõ nguồn gốc có thể tương tác với thuốc tuyến giáp hoặc làm sai lệch kết quả xét nghiệm. Do đó, bạn nên hạn chế rượu và chỉ sử dụng các sản phẩm bổ gan đã được bác sĩ tư vấn, đảm bảo an toàn cho gan trong quá trình điều trị.

Câu hỏi “uống thuốc tuyến giáp có hại gan không?” thực sự là mối quan tâm chính đáng nhưng hầu hết trường hợp thuốc khá an toàn nếu dùng đúng hướng dẫn. Việc theo dõi sức khỏe định kỳ, nhận biết sớm dấu hiệu bất thường và tuân thủ chỉ định của bác sĩ sẽ giúp hạn chế tối đa nguy cơ ảnh hưởng đến gan. Điều quan trọng nhất là không tự ý ngưng thuốc hay điều chỉnh liều khi chưa có tư vấn chuyên môn. Với cách sử dụng đúng, bạn hoàn toàn có thể yên tâm điều trị và kiểm soát tốt bệnh tuyến giáp.