Ung thư vòm họng có lây không? Những thông tin cần biết

Ung thư vòm họng không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn gây ra tâm lý lo lắng cho nhiều người xung quanh. Một trong những thắc mắc phổ biến nhất là liệu căn bệnh này có thể lây từ người bệnh sang người khỏe mạnh hay không. Để hiểu rõ hơn về vấn đề “Ung thư vòm họng có lây không?”, chúng ta cần xem xét nguyên nhân gây bệnh và cách thức lây truyền của các yếu tố liên quan.

Tế bào ung thư vòm họng tiến triển như thế nào?

Ung thư vòm họng là một loại ung thư bắt đầu ở phần trên của họng, được gọi là vòm họng. Ung thư vòm họng bắt đầu khi các tế bào ở vòm họng bị đột biến DNA, khiến chúng mất kiểm soát trong quá trình phân chia và phát triển. Thay vì tuân theo chu trình sống bình thường – sinh trưởng, nhân lên và chết đi, các tế bào ung thư tiếp tục nhân lên không ngừng, tạo ra một lượng lớn tế bào bất thường.

Những tế bào này dần hình thành khối u, có thể xâm lấn và phá hủy mô khỏe mạnh xung quanh. Nếu không được kiểm soát, các tế bào ung thư có thể tách ra, di chuyển qua hệ bạch huyết hoặc mạch máu đến các cơ quan khác như phổi, gan, xương,... Quá trình này gọi là di căn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Việc phát hiện sớm ung thư vòm họng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát bệnh, giúp tăng cơ hội điều trị hiệu quả và kéo dài sự sống cho người bệnh. Ung thư vòm họng có lây không?

Ung thư vòm họng có lây không?

Ung thư vòm họng có lây không? Nhiều người lo ngại rằng ung thư vòm họng có thể lây từ người bệnh sang người khỏe mạnh qua tiếp xúc hằng ngày. Tuy nhiên, thực tế, ung thư vòm họng không phải là bệnh truyền nhiễm. Điều này có nghĩa là bệnh không lây qua đường hô hấp, ăn uống chung, bắt tay hay sử dụng chung đồ dùng cá nhân. Bạn hoàn toàn có thể chăm sóc, trò chuyện và tiếp xúc với người mắc ung thư vòm họng mà không lo ngại bị lây bệnh.

Mặc dù ung thư vòm họng không trực tiếp lây nhiễm từ người sang người, nhưng một số yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh, trong đó đáng chú ý nhất là nhiễm virus Epstein-Barr (EBV). Đây là loại virus có liên quan mật thiết đến ung thư vòm họng và có thể lây qua đường nước bọt, như khi hôn, dùng chung đồ ăn hoặc tiếp xúc với giọt bắn từ người nhiễm bệnh. Tuy nhiên, không phải ai nhiễm EBV cũng sẽ bị ung thư vòm họng. Sự phát triển của bệnh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như hệ miễn dịch, lối sống và di truyền.

Ngoài EBV, các yếu tố nguy cơ khác như hút thuốc lá, uống rượu, tiếp xúc lâu dài với hóa chất độc hại, môi trường ô nhiễm hay tiền sử gia đình mắc bệnh cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng. Đặc biệt, những người có thói quen ăn thực phẩm bảo quản bằng muối (như cá muối, dưa muối) trong thời gian dài cũng được cho là có nguy cơ cao hơn.

Các phương pháp điều trị ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng thường được điều trị bằng xạ trị, kết hợp với hóa trị trong trường hợp bệnh tiến triển. Phẫu thuật ít được sử dụng do vòm họng là vị trí khó tiếp cận, nhưng vẫn có thể được xem xét trong một số trường hợp tái phát nhỏ.

Xạ trị

Xạ trị là phương pháp chính để điều trị ung thư vòm họng, đặc biệt hiệu quả đối với khối u nguyên phát và di căn hạch bạch huyết ở cổ. Vì ung thư vòm họng thường lây lan sớm đến các hạch bạch huyết, nên việc xạ trị bao gồm cả vùng cổ không có hạch để ngăn ngừa di căn.

Hiện nay, xạ trị điều biến liều (IMRT) là một kỹ thuật tiên tiến giúp nhắm chính xác vào khối u mà vẫn bảo vệ các mô lành xung quanh, giảm tác dụng phụ. Một số trường hợp cũng có thể áp dụng liệu pháp xạ trị gần, trong đó các nguồn phóng xạ nhỏ được cấy vào vùng khối u để tác động trực tiếp. Xạ trị cũng được sử dụng trong trường hợp bệnh tái phát hoặc để giảm nhẹ triệu chứng ở bệnh nhân giai đoạn cuối.

Hóa trị

Hóa trị thường được kết hợp với xạ trị trong điều trị ung thư vòm họng tiến triển. Phác đồ phổ biến nhất sử dụng cisplatin, có thể kết hợp với 5-fluorouracil (5-FU) hoặc các loại thuốc khác. Hóa trị cũng được áp dụng trong trường hợp ung thư đã di căn xa, nhằm kiểm soát bệnh và kéo dài thời gian sống.

Ở bệnh nhân di căn, hóa trị chủ yếu mang tính giảm nhẹ, giúp giảm kích thước khối u và cải thiện chất lượng sống. Tuy nhiên, tiên lượng thường không quá khả quan, với thời gian sống trung bình khoảng một năm.

Phẫu thuật

Phẫu thuật ít khi được lựa chọn do vị trí phức tạp của vòm họng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp tái phát tại chỗ, bác sĩ có thể xem xét phẫu thuật cắt bỏ khối u. Tùy vào vị trí và mức độ lan rộng, có nhiều phương pháp tiếp cận khác nhau. Nếu ung thư lan rộng đến vùng cổ, mổ tách cổ có thể được thực hiện để loại bỏ các hạch bạch huyết bị ảnh hưởng. Đây thường là một phần của phẫu thuật cứu chữa khi bệnh tái phát.

Bài viết trên đã giải đáp câu hỏi: “Ung thư vòm họng có lây không?”. Ung thư vòm họng không phải là bệnh truyền nhiễm, tức là nó không lây từ người sang người qua tiếp xúc thông thường. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ như nhiễm virus Epstein-Barr (EBV), hút thuốc lá, uống rượu và yếu tố di truyền có thể làm tăng khả năng mắc bệnh. Do đó, thay vì lo lắng về sự lây lan, chúng ta nên tập trung vào việc phòng ngừa bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, tiêm phòng các loại vắc xin liên quan và kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nếu có nguy cơ.

Mặc dù ung thư không lây truyền theo cách thông thường như các bệnh do vi khuẩn hay virus khác, nhưng việc hạn chế tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ, duy trì lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh. Nâng cao nhận thức về ung thư vòm họng không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn góp phần vào việc phát hiện sớm và điều trị hiệu quả bệnh lý nguy hiểm này.