U hốc mũi do virus HPV và những điều cần biết

Trong thực tế lâm sàng, nhiều bệnh nhân chỉ phát hiện u hốc mũi do virus HPV khi bệnh đã tiến triển, gây nghẹt mũi kéo dài hoặc chảy máu mũi tái diễn. Điều này một phần do triệu chứng ban đầu khá giống viêm mũi xoang mạn tính thông thường, một phần do thói quen chủ quan, ít đi khám khi xuất hiện dấu hiệu nhẹ. Việc hiểu rõ đặc điểm, nguyên nhân, mức độ nguy hiểm và cách phòng ngừa bệnh sẽ giúp người dân chủ động hơn trong bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là phòng tái phát sau điều trị.

Nguyên nhân và nhận biết u hốc mũi do virus HPV

Bệnh hình thành khi virus HPV (Human Papillomavirus) xâm nhập và gây tăng sinh bất thường tế bào niêm mạc mũi - xoang. Trong đó, các type HPV 6 và 11 thường liên quan đến thể lành tính, nhưng một số type nguy cơ cao có thể làm tăng khả năng ác tính hóa. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh gồm:

• Nhiễm HPV type 6, 11 (thường gặp ở papilloma mũi xoang lành tính).
• Viêm mũi xoang mạn tính, niêm mạc tổn thương kéo dài.
• Tiếp xúc thường xuyên với môi trường ô nhiễm, bụi, hóa chất.
• Hệ miễn dịch suy yếu.

Dù được xếp vào nhóm u lành tính, u hốc mũi do virus HPV vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe nếu không được điều trị đúng cách. Khối u có thể làm tắc nghẽn đường thở, gây khó thở, giảm chất lượng cuộc sống. Bệnh cũng có xu hướng tái phát nhiều lần, ngay cả khi đã phẫu thuật triệt để.

Nguy hiểm hơn, trong một số trường hợp, đặc biệt khi nhiễm HPV nguy cơ cao, u có thể chuyển thành ung thư biểu mô tế bào vảy. Khi lan rộng, khối u có thể xâm lấn các xoang lân cận, hốc mắt hoặc nền sọ, gây ra biến chứng nặng nề và khó điều trị.

Các biểu hiện của u hốc mũi do virus HPV thường không quá rầm rộ ở giai đoạn đầu, khiến bệnh nhân dễ bỏ qua. Tuy nhiên, khi khối u lớn dần, người bệnh có thể nhận thấy:

• Nghẹt mũi kéo dài, thường xảy ra một bên.
• Chảy máu mũi từng đợt, đặc biệt khi xì mũi hoặc sau khi vận động mạnh.
• Giảm hoặc mất khứu giác.
• Dịch mũi có lẫn máu hoặc mủ, đôi khi kèm mùi hôi.
• Đau, áp lực hoặc cảm giác nặng vùng mặt, trán.

Triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với viêm mũi xoang mạn tính, vì vậy nội soi mũi và chụp CT/X-quang xoang là những bước cần thiết để chẩn đoán chính xác.

Những con đường lây nhiễm và nguy cơ tái phát u hốc mũi do HPV

Trước khi nói đến nhu cầu điều trị hay phòng ngừa, cần hiểu rõ u hốc mũi do virus HPV có thể khởi phát như thế nào và vì sao có thể tái phát ngay cả sau khi đã điều trị.

Virus HPV type 6 và 11, vốn thường được biết đến với các tổn thương sùi mào gà ở bộ phận sinh dục, cũng có thể xâm nhập và phát triển tại niêm mạc đường hô hấp trên. Đường lây nhiễm không chỉ do quan hệ tình dục mà còn có thể qua tiếp xúc gián tiếp, như tay, đồ dùng cá nhân hoặc từ vùng da nhiễm sang vùng mũi xoang. Đặc biệt, những người có hệ miễn dịch suy giảm, sinh sống trong môi trường ô nhiễm, khói bụi, hoặc đang mắc viêm mũi xoang mạn tính sẽ có nguy cơ cao hơn. 

Sau phẫu thuật cắt u, nếu không tăng đề kháng hoặc không kiểm soát tốt tình trạng niêm mạc tổn thương, bệnh rất dễ tái phát. Đó là lý do tại sao việc không chỉ xử lý triệt để khối u mà còn phải chăm sóc niêm mạc mũi xoang và nâng cao miễn dịch tổng thể là rất cần thiết để ngăn ngừa sự quay trở lại của papilloma mũi xoang hay u nhú hốc mũi.

Cách điều trị u hốc mũi do virus HPV

Phẫu thuật vẫn là phương pháp điều trị chính trong quản lý u mũi xoang, nhằm loại bỏ hoàn toàn khối u và ngăn ngừa tái phát. Hiện nay, phẫu thuật nội soi mũi xoang được ưu tiên lựa chọn nhờ khả năng tiếp cận chính xác tổn thương, ít xâm lấn mô lành và giúp rút ngắn thời gian hồi phục sau mổ.

Trước khi can thiệp, người bệnh sẽ được chỉ định nội soi mũi xoang kết hợp chụp cắt lớp vi tính (CT scan) để đánh giá chính xác vị trí, kích thước và mức độ lan rộng của khối u. Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ không chỉ cắt bỏ toàn bộ khối u mà còn loại bỏ phần niêm mạc tại gốc bám - vị trí thường phát sinh u - nhằm giảm thiểu nguy cơ tái phát.

Sau phẫu thuật, người bệnh cần tái khám định kỳ, đặc biệt trong hai năm đầu tiên - giai đoạn có nguy cơ tái phát cao nhất. Việc theo dõi sát giúp phát hiện sớm tổn thương tái phát nếu có.

Trong trường hợp khối u có dấu hiệu ác tính hoặc có kết quả giải phẫu bệnh nghi ngờ ung thư, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp điều trị bổ sung như xạ trị hoặc hóa trị, nhằm kiểm soát triệt để diễn tiến của bệnh.

Phòng ngừa và theo dõi lâu dài

Mặc dù không có phương pháp nào đảm bảo phòng ngừa tuyệt đối, bạn vẫn có thể giảm nguy cơ mắc và tái phát u nhú hốc mũi thông qua các biện pháp sau:

• Vệ sinh mũi xoang đúng cách: Rửa mũi hàng ngày bằng nước muối sinh lý, tránh để viêm mũi xoang kéo dài, đồng thời đeo khẩu trang khi làm việc trong môi trường nhiều khói bụi hoặc ô nhiễm.
• Tăng cường miễn dịch: Duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống giàu rau xanh, vitamin C, nghỉ ngơi đầy đủ và luyện tập thể dục đều đặn để nâng cao sức đề kháng.
• Tiêm vắc xin HPV: Là biện pháp chủ động giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại các chủng virus HPV thường gặp - tác nhân có thể gây u nhú đường hô hấp. Khuyến nghị tiêm từ 9–26 tuổi, tuy nhiên người lớn vẫn có thể tiêm nếu chưa nhiễm hoặc tiếp xúc với virus.
• Tái khám định kỳ sau phẫu thuật: Đặc biệt trong vòng 2 năm đầu - giai đoạn có nguy cơ tái phát cao. Việc theo dõi thường xuyên giúp phát hiện sớm các biến chứng hoặc dấu hiệu tái phát để can thiệp kịp thời.

U hốc mũi do virus HPV là bệnh lý lành tính nhưng tiềm ẩn nhiều biến chứng nếu phát hiện muộn hoặc điều trị không triệt để. Nhận biết sớm dấu hiệu, điều trị kịp thời và chủ động phòng ngừa - đặc biệt bằng tiêm vắc xin HPV - là những bước quan trọng giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Nếu có triệu chứng nghẹt mũi kéo dài một bên, chảy máu mũi tái diễn hoặc giảm khứu giác, bạn nên đến chuyên khoa tai mũi họng để được chẩn đoán và xử trí đúng cách, tránh nguy cơ tái phát và biến chứng nghiêm trọng.

Tiêm vắc xin là một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virus HPV. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện là địa chỉ uy tín được nhiều người lựa chọn, với đội ngũ nhân viên y tế được đào tạo bài bản, quy trình tiêm chủng an toàn, minh bạch, cùng hệ thống vaccine chất lượng cao được bảo quản theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Ngoài ra, trung tâm còn cung cấp các gói tiêm linh hoạt, phù hợp cho mọi lứa tuổi và nhu cầu. Để đặt lịch hẹn và được tư vấn chi tiết, vui lòng liên hệ Hotline miễn phí 1800 6928.