Sùi mào gà: Triệu chứng, nguyên nhân, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa

Tìm hiểu chung sùi mào gà

Sùi mào gà (Genital warts) là bệnh lây qua đường tình dục do virus HPV gây ra. Triệu chứng đặc trưng của bệnh là sự xuất hiện các u nhú lành tính ở bộ phận sinh dục, hậu môn hoặc những vị trí khác như háng, bẹn, mí mắt, lưỡi,… Bệnh chủ yếu lây qua quan hệ tình dục không an toàn, tuy nhiên, cũng có thể lây qua các con đường tiếp xúc gián tiếp khác. Các mụn cóc này thường nhỏ, khó phát hiện và có hình dạng giống cây súp lơ.

Hiện nay, có hơn 150 chủng virus Human Papillomavirus (HPV). Trong số đó, HPV 6 và HPV 11 là hai chủng phổ biến nhất, chiếm hơn 90% các trường hợp gây bệnh sùi mào gà ở người. Một số chủng HPV khác như 16, 18, 31, 33, 35 có khả năng gây ung thư hoặc loạn sản tế bào. Vì vậy, việc tiêm vắc xin phòng ngừa HPV được khuyến cáo cho trẻ em và thanh thiếu niên ở cả hai giới.

Triệu chứng sùi mào gà

Những dấu hiệu và triệu chứng của sùi mào gà

Các triệu chứng thường gặp của bệnh sùi mào gà bao gồm:

• Xuất hiện các nốt sùi nhỏ, có màu da hoặc xám, thường tập trung ở khu vực bộ phận sinh dục.

• Các nốt sùi có xu hướng mọc thành từng cụm, tạo hình dạng tương tự như bông súp lơ.

• Cảm giác ngứa ngáy và khó chịu tại vùng bị ảnh hưởng.

• Có thể chảy máu khi quan hệ tình dục nếu các nốt sùi bị tác động hoặc tổn thương.

Dấu hiệu và triệu chứng của sùi mào gà ở nam giới:

Các triệu chứng sùi mào gà ở nam giới thường bao gồm các tổn thương dạng u nhú xuất hiện trên dương vật, bìu, và vùng hậu môn. Những tổn thương này có thể mọc rải rác hoặc tụ thành cụm giống như bông súp lơ, gây cảm giác ngứa ngáy và khó chịu.

Giai đoạn sớm

• Các u nhú thường xuất hiện ở dương vật, đặc biệt dưới bao quy đầu, trên rãnh quy đầu, lỗ niệu đạo và dọc thân dương vật.

• Ngoài ra, các u nhú cũng có thể phát triển xung quanh hậu môn, bên trong trực tràng, và ở những khu vực nhạy cảm khác như mí mắt, lưỡi và khoang miệng.

• U nhú thường có hình dạng mềm, mọc đơn lẻ, với màu sắc dao động từ hồng nhạt, màu da tự nhiên đến xám nhạt. Chúng có kích thước nhỏ, đường kính khoảng 1 - 2 mm, và hơi nhô lên khỏi bề mặt da. Trong giai đoạn đầu, các u nhú thường không gây ngứa ngáy hay cảm giác khó chịu rõ rệt.

Giai đoạn phát triển bệnh

• Ở giai đoạn này, các triệu chứng của sùi mào gà trở nên rõ rệt hơn khi các nốt sần phát triển lớn dần và liên kết chặt chẽ với nhau, hình thành các mảng sùi có hình dạng tương tự như mào gà hoặc bông súp lơ.

• Khi chạm vào, các nốt sần thường có kết cấu mềm, ẩm ướt và dễ bị tổn thương. Nếu bị cọ xát mạnh, chúng có thể chảy dịch, chảy máu và kèm theo mùi tanh khó chịu.

• Bệnh nhân có thể cảm thấy ngứa ngáy dữ dội ở vùng tổn thương. Nếu không được vệ sinh đúng cách, tình trạng này dễ dẫn đến nhiễm trùng. Một số trường hợp còn xuất hiện triệu chứng tiểu khó, tiểu buốt hoặc tiểu rắt, gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày.

Dấu hiệu và triệu chứng của sùi mào gà ở nữ giới:

Triệu chứng sùi mào gà ở nữ giới thường bao gồm các đốm nhỏ màu trắng hoặc hồng xuất hiện trên bộ phận sinh dục, vùng hậu môn và khu vực xung quanh xương chậu. Những đốm này có thể phát triển thành các mảng u nhú lớn, gây ngứa ngáy, đau rát và khó chịu. Các vị trí phổ biến bao gồm âm đạo, âm hộ, cổ tử cung và khu vực hậu môn.

Giai đoạn sớm

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng thường không rõ ràng và ít gây cảm giác ngứa ngáy hay khó chịu. Các u nhú nhỏ, có màu hồng nhạt, thường xuất hiện ở môi lớn, môi bé, âm hộ, thành âm đạo, cổ tử cung, tầng sinh môn và vùng xung quanh lỗ niệu đạo. Ngoài ra, một số trường hợp có thể xuất hiện u nhú ở bẹn, háng, hậu môn, mí mắt, lưỡi và mặt trong đùi.

Giai đoạn bệnh phát triển

Khi bệnh tiến triển, các nốt sùi tăng kích thước, kết thành từng mảng lớn, gây cảm giác vướng víu khi di chuyển. Màu sắc của các nốt sùi có thể chuyển từ hồng nhạt sang nâu hoặc xám. Nếu các nốt sùi bị vỡ ra, chúng có thể gây đau nhức, ngứa ngáy và tiết dịch có mùi hôi khó chịu. Bệnh sùi mào gà ở nữ giới không chỉ tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cho bạn tình mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sinh sản. Đặc biệt, virus có thể lây truyền qua đường máu, dây rốn hoặc nước ối, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và sự phát triển của thai nhi.

Tác động của sùi mào gà đối với sức khỏe

Ảnh hưởng tâm lý: Người mắc bệnh sùi mào gà thường rơi vào trạng thái tự ti, lo lắng và căng thẳng kéo dài. Tâm lý tiêu cực này không chỉ ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày mà còn làm rạn nứt mối quan hệ tình cảm giữa vợ chồng và gia đình.

Nguy hiểm cho thai nhi: Phụ nữ mang thai bị sùi mào gà có nguy cơ cao gặp phải các biến chứng như sảy thai, thai lưu hoặc sinh non.

Biến chứng có thể gặp khi mắc bệnh sùi mào gà

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, sùi mào gà có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm, lở loét kéo dài. Bệnh làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh ung thư, bao gồm ung thư dương vật (ở nam giới), ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo (ở nữ giới) và ung thư hậu môn. Ngoài ra, bệnh còn có thể gây vô sinh hoặc hiếm muộn, làm giảm khả năng sinh sản ở cả nam và nữ.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Nếu có bất kỳ triệu chứng nào nêu trên xảy ra, bạn nên liên hệ ngay với bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn. Chẩn đoán và điều trị sớm sẽ giảm nguy cơ tăng nặng của bệnh và giúp bạn mau chóng hồi phục sức khỏe.

Nguyên nhân sùi mào gà

Sùi mào gà là một trong những bệnh lây truyền qua đường tình dục phổ biến, do virus HPV (Human Papillomavirus) gây ra. Trong đó, HPV-6 và HPV-11 là hai chủng virus chủ yếu gây ra bệnh này. Khoảng 90% các trường hợp mắc sùi mào gà liên quan đến hành vi quan hệ tình dục với nhiều bạn tình và không sử dụng các biện pháp bảo vệ an toàn.

Con đường lây truyền sùi mào gà:

• Quan hệ tình dục không an toàn: Đây là con đường lây nhiễm phổ biến nhất, bao gồm quan hệ qua đường âm đạo, hậu môn, dương vật và miệng.

• Dùng chung đồ dùng cá nhân: Virus HPV cũng có thể lây truyền khi sử dụng chung các vật dụng như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, khăn tắm hoặc quần áo với người nhiễm bệnh.

• Lây truyền từ mẹ sang con: Trường hợp virus HPV lây truyền từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở là rất hiếm gặp, nhưng vẫn có khả năng xảy ra.

Việc hiểu rõ con đường lây nhiễm giúp nâng cao ý thức phòng tránh và bảo vệ sức khỏe bản thân cũng như cộng đồng.

Nguy cơ sùi mào gà

Những ai có nguy cơ mắc sùi mào gà?

Các đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh sùi mào gà có thể kể đến như:

• Người có nhiều bạn tình: Quan hệ tình dục không an toàn với nhiều đối tác làm tăng nguy cơ lây nhiễm virus HPV.

• Người có hệ miễn dịch suy giảm: Những người bị bệnh mãn tính hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch dễ bị nhiễm HPV hơn.

• Trẻ em: Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh trong một số trường hợp đặc biệt.

• Người mắc các bệnh lây qua đường tình dục khác: Như Chlamydia, lậu hoặc giang mai, các bệnh này có thể tạo điều kiện thuận lợi cho virus HPV phát triển.

• Người lạm dụng chất kích thích: Sử dụng thuốc lá, rượu bia làm suy giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, khiến cơ thể dễ bị lây nhiễm.

• Người dùng chung đồ dùng cá nhân: Chia sẻ các vật dụng như quần áo, đồ lót, khăn tắm, bàn chải đánh răng với người nhiễm bệnh cũng có nguy cơ cao bị lây nhiễm.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải sùi mào gà

Một số yếu tố phổ biến có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh bao gồm:

• Quan hệ tình dục không an toàn: Thiếu biện pháp bảo vệ khi quan hệ tình dục là yếu tố hàng đầu dẫn đến lây nhiễm.

• Tiếp xúc qua vết thương hở: HPV có thể lây truyền thông qua các vết xước hoặc tổn thương trên da.

• Dùng chung đồ cá nhân: Sử dụng chung các vật dụng như khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng hoặc đồ lót với người nhiễm bệnh.

• Lây truyền từ mẹ sang con: Dù hiếm, virus HPV có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình sinh nở.

Hiểu rõ các yếu tố nguy cơ giúp bạn chủ động phòng tránh và bảo vệ sức khỏe của mình cũng như những người xung quanh.

Phương pháp chẩn đoán & điều trị sùi mào gà

Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán sùi mào gà

Chẩn đoán sùi mào gà chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng.

Khám lâm sàng

• Khai thác tiền sử bệnh lý và đời sống tình dục: Bác sĩ sẽ hỏi về lịch sử quan hệ tình dục, tần suất và các biện pháp bảo vệ được sử dụng.

• Kiểm tra tổn thương vùng sinh dục: Ở nữ giới: Quan sát kỹ vùng âm hộ, thành âm đạo, cổ tử cung, khu vực quanh hậu môn và ống hậu môn. Ở nam giới: Kiểm tra đầu dương vật, thân dương vật, bìu, hậu môn và vùng xung quanh.

• Đánh giá các triệu chứng cơ năng: Bao gồm ngứa ngáy, đau rát, khó tiểu, tiểu buốt hoặc tiểu rắt.

Kiểm tra tổn thương không điển hình: Với những tổn thương phức tạp như tăng sắc tố, xâm lấn sâu, loét hoặc dễ chảy máu, bác sĩ có thể yêu cầu làm thêm các xét nghiệm cận lâm sàng để xác định chính xác tình trạng bệnh.

Cận lâm sàng

• Xét nghiệm Pap (phết tế bào cổ tử cung): Sử dụng dụng cụ mỏ vịt để mở rộng âm đạo, lấy mẫu tế bào từ cổ tử cung và quan sát dưới kính hiển vi nhằm phát hiện các dấu hiệu bất thường.

• Xét nghiệm HPV: Lấy mẫu tế bào từ cổ tử cung để xác định sự hiện diện của các chủng virus HPV nguy cơ cao. Xét nghiệm này đặc biệt khuyến cáo cho phụ nữ trên 30 tuổi.

• Xét nghiệm loại trừ: Tiến hành các xét nghiệm bổ sung để loại trừ các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác như HIV, giang mai, ung thư biểu mô, và các bệnh lý nhiễm trùng khác.

Quy trình chẩn đoán chính xác giúp bác sĩ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả cho từng bệnh nhân.

Phương pháp điều trị sùi mào gà hiệu quả

Hiện nay, điều trị sùi mào gà chủ yếu bao gồm hai phương pháp chính: Can thiệp ngoại khoa và điều trị tại chỗ bằng thuốc. Các phương pháp can thiệp ngoại khoa thường được sử dụng bao gồm đốt điện, đốt laser, áp lạnh và phẫu thuật cắt bỏ nốt sùi. Việc lựa chọn gây tê cục bộ hay gây tê toàn thân phụ thuộc vào kích thước và số lượng nốt sùi cần loại bỏ. Trong số đó, phương pháp soi cắt (resectoscope) được đánh giá là mang lại hiệu quả cao nhất trong việc loại bỏ tổn thương.

Bên cạnh đó, điều trị tại chỗ bằng thuốc cũng được áp dụng rộng rãi. Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm thuốc chống phân bào (Podophyllin, Podophyllotoxin, 5-Fluorouracil), chất gây ăn mòn (Trichloroacetic Acid - TCA), và chất kích thích miễn dịch (Imiquimod, Interferon alfa-2b, Interferon alfa-n3). Ngoài ra, Sinecatechin, một chiết xuất từ thực vật, cũng được sử dụng mặc dù cơ chế hoạt động của nó vẫn chưa được làm rõ. Phương pháp điều trị tại chỗ thường đòi hỏi thời gian điều trị kéo dài từ vài tuần đến vài tháng và có thể gây đau đớn sau quá trình điều trị.

Hiện nay, không có phương pháp nào có thể chữa khỏi hoàn toàn bệnh sùi mào gà. Việc điều trị chủ yếu nhằm kiểm soát triệu chứng và loại bỏ các tổn thương. Ở những bệnh nhân có hệ miễn dịch tốt, bệnh có thể tự khỏi mà không cần can thiệp. Tuy nhiên, đối với những người có hệ miễn dịch suy yếu, bệnh thường đáp ứng kém với điều trị và có nguy cơ tái phát cao.

Trong một số trường hợp đặc biệt, như sùi mào gà xuất hiện trong niệu đạo, bác sĩ có thể sử dụng Thiotepa (một loại thuốc alkylating) để bơm trực tiếp vào niệu đạo hoặc bôi 5-Fluorouracil 2-3 lần/ngày. Mặc dù mang lại hiệu quả tốt, nhưng thuốc này có thể gây sưng tấy, dẫn đến tắc nghẽn đường niệu đạo. Đối với phương pháp tiêm Interferon (alfa-2b hoặc alfa-n3), thuốc có thể được tiêm trực tiếp vào nốt sùi hoặc tiêm bắp. Tuy nhiên, hiệu quả lâu dài của phương pháp này vẫn chưa được xác định rõ ràng.

Cuối cùng, đối với các nốt sùi xuất hiện ở cổ tử cung, cần thực hiện xét nghiệm Papanicolaou (Pap smear) trước khi điều trị để loại trừ nguy cơ các tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư cổ tử cung. Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp phụ thuộc vào tình trạng bệnh lý, vị trí tổn thương và khả năng đáp ứng của từng bệnh nhân. Tuân thủ chỉ định và phác đồ điều trị từ bác sĩ là yếu tố then chốt để đạt được kết quả tốt nhất.

Chế độ sinh hoạt & phòng ngừa sùi mào gà

Những thói quen sinh hoạt giúp hạn chế diễn tiến của sùi mào gà

Chế độ sinh hoạt:

• Sử dụng dung dịch vệ sinh có độ pH trung tính để làm sạch vùng kín, giúp duy trì môi trường tự nhiên và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.

• Tránh quan hệ tình dục trong suốt thời gian điều trị để giảm nguy cơ lây nhiễm và tổn thương thêm cho vùng bị ảnh hưởng.

• Mặc quần áo thoáng mát, rộng rãi, ưu tiên chất liệu cotton để hạn chế tình trạng ẩm ướt và kích ứng.

• Vệ sinh cá nhân thường xuyên, thay quần áo sạch mỗi ngày để đảm bảo vùng tổn thương luôn khô thoáng.

• Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, quần áo lót hay bàn chải đánh răng với người khác để tránh lây nhiễm chéo.

Chế độ dinh dưỡng:

• Bổ sung các thực phẩm giàu kẽm và vitamin để tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại virus hiệu quả hơn.

• Hạn chế các món ăn cay nóng, chiên xào, nhiều dầu mỡ vì chúng có thể kích thích và làm nặng thêm các triệu chứng.

• Tăng cường rau xanh và trái cây tươi để cung cấp đủ chất xơ, vitamin và khoáng chất cần thiết cho cơ thể.

Phương pháp phòng ngừa sùi mào gà hiệu quả

Phương pháp phòng ngừa đặc hiệu:

Hiện nay, vắc xin Gardasil 4 và Gardasil 9 là hai loại vắc xin hiệu quả trong việc phòng ngừa sùi mào gà. Cả hai đều giúp bảo vệ cơ thể chống lại HPV-6 và HPV-11, hai chủng virus gây ra khoảng 90% các trường hợp sùi mào gà. Trong đó, Gardasil 9 có phạm vi bảo vệ mở rộng hơn khi bao gồm thêm các chủng HPV có nguy cơ cao liên quan đến ung thư.

Việc tiêm vắc xin phòng HPV, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên trước khi có quan hệ tình dục, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ mắc sùi mào gà cũng như các bệnh lý khác liên quan đến HPV, bao gồm ung thư cổ tử cung.

Hãy liên hệ với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và đặt lịch tiêm phòng vắc xin ngừa HPV, hoặc đặt lịch hẹn trực tuyến ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình.

Phương pháp phòng ngừa không đặc hiệu:

Bên cạnh việc tiêm phòng, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để giảm nguy cơ lây nhiễm HPV:

• Giữ vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Thực hiện vệ sinh cẩn thận trước và sau khi quan hệ tình dục để hạn chế nguy cơ lây nhiễm.

• Không dùng chung vật dụng cá nhân: Tránh sử dụng chung các đồ vật như quần áo, đồ lót, khăn tắm với người khác.

• Quan hệ tình dục an toàn: Tránh quan hệ tình dục bừa bãi và hạn chế số lượng bạn tình.

• Sử dụng biện pháp bảo vệ: Bao cao su là biện pháp hiệu quả giúp giảm nguy cơ lây nhiễm HPV, mặc dù không hoàn toàn tuyệt đối.

• Tăng cường sức khỏe qua tập luyện thể thao: Duy trì chế độ tập luyện đều đặn để nâng cao sức đề kháng, giúp cơ thể chống lại virus tốt hơn.