Việc chăm sóc trẻ sơ sinh đòi hỏi sự cẩn trọng trong từng thao tác hàng ngày, đặc biệt là khi cho trẻ bú bình. Một trong những yếu tố then chốt giúp bảo vệ bé khỏi nguy cơ sặc sữa là lựa chọn tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách. Nếu mẹ không chú ý đến tư thế bú, bé rất dễ gặp phải tình trạng sữa tràn vào đường thở gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách
Khi cho trẻ sơ sinh bú bình không đúng tư thế, trẻ rất dễ gặp các vấn đề như nôn trớ, sặc sữa, thậm chí là nguy cơ viêm phổi do hít sữa vào đường thở. Dưới đây là 3 tư thế phổ biến trong hướng dẫn tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách mà cha mẹ có thể áp dụng tại nhà.
Tư thế ngồi ôm ngang
Với tư thế ngồi ôm ngang, mẹ nên ngồi trên ghế tựa lưng thoải mái, sau đó ôm bé theo phương ngang sao cho đầu bé nằm gọn trên bắp tay và cao hơn thân mình. Một tay giữ bé, tay còn lại cầm bình sữa nghiêng nhẹ để núm vú luôn đầy sữa, hạn chế việc bé nuốt phải bọt khí gây đầy hơi.

Tư thế ngồi vào lòng mẹ
Tư thế thứ hai là đặt bé ngồi trong lòng mẹ. Mẹ giữ phần lưng bé áp vào bụng mình, để đầu bé tựa lên vai hoặc ngực. Tay giữ bé ổn định, tay còn lại cầm bình nghiêng cho bé bú. Tư thế này thích hợp cho những trẻ đã cứng cáp vì giúp mẹ dễ quan sát phản ứng của bé trong quá trình bú.
Tư thế dựa lưng bé vào đùi mẹ
Mẹ ngồi thoải mái trên ghế rồi duỗi chân và đặt bé lên đùi theo hướng dọc. Một tay mẹ đỡ bé, tay còn lại cầm bình sữa. Đây là tư thế cho phép mẹ thư giãn lưng và quan sát bé dễ dàng hơn.
Việc áp dụng tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách không chỉ giúp trẻ bú hiệu quả mà còn phòng tránh các biến chứng nguy hiểm liên quan đến hô hấp tiêu hóa và cột sống của trẻ. Cha mẹ nên tìm hiểu và điều chỉnh tư thế phù hợp theo độ tuổi và thể trạng của bé để đảm bảo an toàn khi cho bú.
Nguyên nhân bé bú bình bị sặc sữa
Sặc sữa là hiện tượng sữa đi vào đường thở thay vì thực quản gây ra tình trạng khó thở, ho, sặc, tím tái, thậm chí ngưng thở ở trẻ sơ sinh. Đây là một trong những tai biến nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Theo các chuyên gia, nguyên nhân khiến trẻ bị sặc sữa khi bú bình thường xuất phát từ những yếu tố sau:
Tư thế bú không đúng cách
Nguyên nhân phổ biến là tư thế bú không đúng. Khi cho trẻ nằm bú, kể cả nằm nghiêng hay nằm ngửa, sữa có thể chảy nhanh và không kiểm soát khiến trẻ dễ bị sặc. Ngoài ra, nếu mẹ vừa cho bú vừa đùa giỡn với bé cũng làm tăng nguy cơ khiến sữa trào ngược lên mũi.

Núm vú có kích thước quá lớn
Việc sử dụng núm vú bình sữa không phù hợp với độ tuổi và khả năng bú của trẻ cũng là một yếu tố gây nguy hiểm. Núm vú quá lớn hoặc có lỗ chảy sữa nhanh sẽ khiến trẻ không kiểm soát được tốc độ bú dẫn đến sặc sữa. Do đó, cha mẹ nên lựa chọn loại núm vú có kích cỡ phù hợp để đảm bảo an toàn cho trẻ khi bú bình.
Trào ngược ở trẻ sơ sinh
Một số trường hợp, dù đã đảm bảo tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách và chọn núm vú phù hợp nhưng bé vẫn bị sặc có thể do mắc chứng trào ngược dạ dày thực quản. Đây là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện.
Cách xử trí đúng khi trẻ sơ sinh bị sặc sữa khi bú bình
Khi bé bú bình bị sặc sữa, mẹ có thể nhận biết qua các dấu hiệu như ho đột ngột, trong hoặc sau khi bú sữa trào ra từ mũi và miệng, da tím tái, co giật hoặc mềm nhũn. Những biểu hiện này cho thấy sữa đã đi lạc vào đường thở và cần được xử lý nhanh chóng. Trong tình huống này, điều quan trọng là mẹ phải giữ bình tĩnh và thực hiện đúng cách sơ cứu để bảo vệ tính mạng của trẻ.

Vỗ lưng sơ cứu
Đầu tiên, đặt bé nằm sấp trên lòng bàn tay và cánh tay không thuận. Dùng lòng bàn tay còn lại vỗ dứt khoát 5 lần vào lưng bé giữa hai xương bả vai nhằm tạo lực đẩy giúp tống sữa ra khỏi đường hô hấp. Đây là thao tác sơ cứu đơn giản nhưng cực kỳ quan trọng.
Kích thích tim, phổi hoạt động
Nếu bé vẫn khó thở hoặc tím tái, cần chuyển sang bước tiếp theo. Đặt bé nằm ngửa trên mặt phẳng cứng, dùng hai ngón tay giữa ấn mạnh 5 lần vào vị trí nửa dưới xương ức để kích thích tim và phổi hoạt động trở lại.
Hút sữa đọng
Nhanh chóng hút sạch sữa đọng trong đường hô hấp bằng cách dùng miệng hút lần lượt miệng rồi đến mũi bé. Nếu bé có biểu hiện ngưng thở mẹ cần phối hợp hà hơi thổi ngạt cho bé bằng cách ngậm mũi miệng và thổi nhẹ đến khi thấy ngực bé nâng lên.
Tuyệt đối không chủ quan khi thấy bé có dấu hiệu hồi phục. Mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử trí kịp thời, phòng tránh biến chứng nguy hiểm.
Tóm lại, việc chọn tư thế cho trẻ sơ sinh bú bình đúng cách không chỉ giúp hạn chế tình trạng sặc sữa mà còn hỗ trợ bé bú hiệu quả hơn và phát triển tốt hơn về thể chất. Mỗi bậc cha mẹ cần ghi nhớ và thực hành đúng để đảm bảo an toàn cho bé trong từng cữ bú.

Ngoài ra, để bé phát triển toàn diện, cha mẹ đừng quên đưa trẻ đến các trung tâm y tế uy tín để tiêm phòng đầy đủ. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ tin cậy chuyên cung cấp các loại vắc xin chất lượng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ với đội ngũ y tế tận tâm, hệ thống cơ sở hiện đại cùng quy trình tiêm chủng an toàn đạt chuẩn.