Kẽm là vi chất thiết yếu góp phần quan trọng vào quá trình tăng trưởng miễn dịch và chức năng thần kinh của trẻ sơ sinh. Thiếu kẽm ở giai đoạn đầu đời nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể khiến trẻ chậm phát triển, dễ mắc bệnh và biếng ăn kéo dài. Vì vậy, cha mẹ cần chú ý nhận biết sớm các triệu chứng thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh và áp dụng phương pháp bổ sung kẽm đúng cách để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ.
Triệu chứng thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh thường gặp
Thiếu kẽm ở trẻ em, bao gồm trẻ sơ sinh là tình trạng phổ biến và có thể gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí tuệ.
Suy dinh dưỡng
Một trong những triệu chứng thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh dễ nhận biết nhất là trẻ bị suy dinh dưỡng hoặc chậm tăng trưởng. Trẻ thiếu kẽm thường thấp bé hơn so với trẻ khác do kẽm đóng vai trò quan trọng trong tiêu hóa và trao đổi chất.

Lười bú, ngủ kém, táo bón
Trẻ thiếu kẽm cũng có thể xuất hiện biểu hiện lười bú. Các triệu chứng đi kèm có thể bao gồm táo bón, chậm tiêu hoặc buồn nôn. Ngoài ra, giấc ngủ của trẻ bị ảnh hưởng rõ rệt với tình trạng khó ngủ hoặc thức giấc nhiều lần trong đêm.
Mệt mỏi, chậm chạp
Thiếu kẽm kéo dài còn ảnh hưởng đến nhiều cơ quan trong cơ thể. Trẻ có thể trở nên mệt mỏi, chậm chạp và có biểu hiện rối loạn vị giác, khứu giác. Nếu không được bổ sung kịp thời, hậu quả có thể dẫn đến chậm phát triển vận động hoặc thậm chí khuyết tật nghiêm trọng.
Dễ mắc các bệnh nhiễm trùng
Hệ miễn dịch của trẻ thiếu kẽm cũng suy yếu rõ rệt khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng như tiêu chảy, viêm hô hấp hoặc viêm da. Đồng thời, các vết thương trên da sẽ lâu lành hơn tóc và móng trở nên yếu dễ gãy. Một số trẻ còn dễ bị dị ứng hoặc nổi mụn mủ trên da. Do đó, việc nhận biết sớm các triệu chứng thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh là rất cần thiết để có biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả.

Thiếu kẽm gây ra tình trạng gì?
Khi cơ thể bị thiếu kẽm, hệ miễn dịch sẽ suy yếu khiến trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, cảm lạnh hoặc cúm mùa. Thiếu kẽm còn là nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng rụng tóc do làm suy yếu tế bào trên da đầu khiến tóc trở nên khô xơ và dễ gãy rụng.
Không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, thiếu kẽm còn tác động trực tiếp đến sự phát triển trí tuệ của trẻ. Kẽm tham gia vào quá trình dẫn truyền thần kinh nên khi thiếu hụt sẽ làm giảm khả năng học tập và ghi nhớ. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng thiếu kẽm có thể liên quan đến các rối loạn về học tập như chứng khó đọc.
Thiếu kẽm cũng làm suy giảm chức năng vị giác và khứu giác khiến trẻ không còn cảm giác ngon miệng dẫn đến biếng ăn kéo dài. Điều này khiến quá trình hấp thu dinh dưỡng bị ảnh hưởng, làm chậm quá trình tăng trưởng thể chất, đặc biệt là chiều cao.
Việc nhận biết và bổ sung kẽm đúng cách là giải pháp quan trọng giúp trẻ duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, cải thiện cảm giác ăn ngon miệng và hỗ trợ sự phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.
Liều lượng bổ sung kẽm phù hợp cho trẻ nhỏ
Việc bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần được thực hiện một cách khoa học dựa trên độ tuổi, thể trạng và tình trạng sức khỏe. Chỉ nên bổ sung kẽm khi có các dấu hiệu lâm sàng rõ ràng hoặc thông qua kết quả xét nghiệm sinh hóa xác định thiếu kẽm. Trường hợp trẻ có tổn thương niêm mạc tiêu hóa làm giảm khả năng hấp thu, kẽm cũng cần được xem xét bổ sung.
Phụ huynh tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng kẽm mà cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được chỉ định liều dùng phù hợp. Thông thường, liều lượng bổ sung kẽm nguyên tố cho trẻ nhỏ dao động từ 0.5 - 1.5mg/kg cân nặng mỗi ngày, tùy theo nhu cầu và tình trạng thiếu hụt của trẻ.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đưa ra mức khuyến nghị liều lượng kẽm mỗi ngày như sau:
- Trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi: 2mg mỗi ngày;
- Trẻ từ 7 - 11 tháng tuổi: 3mg mỗi ngày;
- Trẻ từ 1 - 3 tuổi: 3mg mỗi ngày;
- Trẻ từ 4 - 8 tuổi: 5mg mỗi ngày;
- Trẻ từ 9 - 13 tuổi: 8mg mỗi ngày;
- Trẻ từ 14 tuổi trở lên: Bé trai cần 11mg/ngày, bé gái cần 9mg/ngày.
Bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh đúng cách và an toàn
Việc bổ sung kẽm cho trẻ sơ sinh cần được thực hiện đúng cách để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Theo khuyến cáo của WHO, nhu cầu kẽm ở trẻ thay đổi theo từng độ tuổi và giai đoạn phát triển.
Đối với trẻ sơ sinh, nguồn kẽm tốt nhất chính là sữa mẹ. Sữa mẹ không chỉ giàu kẽm mà còn chứa nhiều kháng thể và dưỡng chất quan trọng giúp trẻ tăng cường sức đề kháng và phát triển toàn diện. Vì vậy, trong giai đoạn đầu đời, mẹ nên ưu tiên nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ và hạn chế sữa công thức nếu không có chỉ định của bác sĩ.
Để nâng cao hàm lượng kẽm trong sữa mẹ, các bà mẹ đang cho con bú cần chú ý bổ sung đầy đủ kẽm và các chất dinh dưỡng trong khẩu phần ăn hàng ngày. Một số thực phẩm nên ưu tiên gồm:
- Nhóm giàu kẽm như tôm, cua, cá, thịt đỏ, trứng;
- Nhóm giàu vitamin C như cam, chanh, quýt, bưởi giúp tăng hấp thu kẽm;
- Các loại hạt và đậu đặc biệt là đậu nành.

Tóm lại, phát hiện sớm các triệu chứng thiếu kẽm ở trẻ sơ sinh và bổ sung đúng liều lượng, đúng thời điểm là cách hiệu quả để giúp trẻ tăng trưởng khỏe mạnh và hạn chế các biến chứng liên quan. Ngoài chế độ dinh dưỡng hợp lý, việc theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ thường xuyên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa thiếu vi chất.
Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ uy tín đồng hành cùng phụ huynh trong việc bảo vệ sức khỏe cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tại đây cung cấp đầy đủ các loại vắc xin theo khuyến cáo cùng đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn và đúng chuẩn. Tiêm chủng Long Châu luôn sẵn sàng đồng hành cùng mọi gia đình trên hành trình giúp bé yêu phát triển khỏe mạnh toàn diện.