Trĩ ngoại có tự hết không? Biến chứng và cách điều trị hiệu quả

Trĩ ngoại là bệnh lý hậu môn - trực tràng thường gặp, không đe dọa tính mạng nhưng gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt và làm giảm đáng kể chất lượng cuộc sống. Nhiều bệnh nhân vì e ngại mà mong rằng bệnh có thể tự khỏi, không cần đi khám. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của bệnh, những nguy cơ tiềm ẩn nếu trì hoãn điều trị và các phương pháp khắc phục an toàn hiện nay.

Trĩ ngoại có tự hết không?

Nhiều người bệnh khi phát hiện có dấu hiệu trĩ ngoại thường hy vọng rằng tình trạng này sẽ tự thuyên giảm mà không cần điều trị. Vậy bệnh trĩ có tự khỏi không? Theo các chuyên gia hậu môn - trực tràng, búi trĩ ngoại một khi đã hình thành thì không thể tự biến mất.

Nguyên nhân là do sự giãn quá mức của hệ thống tĩnh mạch quanh hậu môn đã tạo nên cấu trúc búi trĩ. Một khi đã xuất hiện, búi trĩ sẽ tồn tại và có xu hướng phát triển dần theo thời gian. Việc thay đổi chế độ ăn uống, tăng chất xơ hay sử dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng như đau rát, ngứa, chảy máu, chứ không thể loại bỏ hoàn toàn búi trĩ.

Việc trì hoãn thăm khám hoặc tự ý dùng thuốc không đúng chỉ định không những không giúp bệnh khỏi mà còn có thể khiến búi trĩ ngày càng phình to, dễ dẫn đến biến chứng. Vì vậy, trĩ ngoại không thể tự khỏi, mà cần có sự can thiệp y tế phù hợp tùy theo mức độ bệnh.

Trĩ ngoại kéo dài có thể gây biến chứng gì?

Trĩ ngoại nếu không được điều trị kịp thời sẽ gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe. Một số biến chứng điển hình thường gặp khi trĩ ngoại để lâu bao gồm:

• Viêm nhiễm vùng hậu môn, nhiễm khuẩn: Búi trĩ ngoại nằm ngoài hậu môn rất dễ tiếp xúc với phân, vi khuẩn, dịch tiết. Nếu môi trường bị ẩm ướt kéo dài, có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm da quanh hậu môn, viêm mô tế bào vùng quanh, thậm chí hoại tử nếu không được xử lý.
• Tắc mạch/huyết khối trĩ ngoại: Đây là biến chứng khá phổ biến và đau đớn. Máu ứ trong tĩnh mạch trĩ tạo thành cục máu đông, gây sưng đỏ, đau nhức dữ dội. Trường hợp tắc mạch nặng có thể cần can thiệp mổ (cắt huyết khối) trong vòng 48 - 72 giờ để giảm đau và tránh tổn thương lan rộng.
• Sa nghẹt búi trĩ, chèn ép: Khi búi trĩ ngoại to dần, có thể che lấp lỗ hậu môn, trở nên “sa nghẹt” hoặc chèn ép mô lành xung quanh, gây tắc nghẽn tuần hoàn máu, phù nề, đau nhiều, khó rút búi.
• Nhiễm trùng lan rộng, nhiễm trùng huyết: Trong trường hợp viêm nhiễm nặng kéo dài, vi khuẩn có thể xâm nhập vào hệ tuần hoàn chung, gây nhiễm trùng huyết, đặc biệt nếu người có suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh nền.
• Nguy cơ ung thư ác tính: Tình trạng viêm kéo dài mạn tính tại vùng hậu môn có thể là yếu tố thuận lợi thúc đẩy sự phát triển tế bào ác tính. Dù không phải mọi trường hợp trĩ đều dẫn tới ung thư, nhưng trĩ ngoại giai đoạn nặng, không được điều trị triệt để, có thể làm tăng nguy cơ biến chứng nguy hiểm này.

Tóm lại, trĩ ngoại để càng lâu càng khó chữa và dễ phát sinh biến chứng nặng nề, vì vậy việc chủ động điều trị sớm là cần thiết.

Khi nào cần đi khám trĩ ngoại?

Không ít người có tâm lý e ngại, chần chừ khi đi khám vì cho rằng đây là bệnh “không quá nghiêm trọng”. Trên thực tế, thăm khám sớm là yếu tố then chốt để phát hiện đúng giai đoạn và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp. Người bệnh nên nhanh chóng tìm đến bác sĩ chuyên khoa hậu môn - trực tràng khi có những dấu hiệu sau:

• Cảm giác đau rát, cộm vướng vùng hậu môn khi đại tiện hoặc ngồi lâu, không giảm sau vài ngày.
• Xuất hiện khối mô mềm hoặc cục thịt nhỏ quanh hậu môn, ngày càng to dần.
• Hậu môn tiết dịch liên tục, gây ngứa ngáy, ẩm ướt và khó chịu.
• Có dấu hiệu đi cầu ra máu tươi, (máu tươi trên phân, dính giấy vệ sinh, nhỏ giọt).
• Búi trĩ có dấu hiệu huyết khối (sưng đỏ tím, đau dữ dội, căng cứng).
• Sa nghẹt búi trĩ hoặc búi trĩ chèn ép khiến không rút được hoặc đau nhiều khi rút.
• Có dấu hiệu viêm nhiễm nặng, hoại tử, mưng mủ vùng hậu môn.
• Xuất hiện các triệu chứng bất thường khác như sụt cân, thiếu máu, đau kéo dài.

Việc thăm khám giúp bác sĩ đánh giá chính xác tình trạng, phân loại mức độ bệnh và đưa ra phác đồ điều trị cá nhân hóa. Ngoài ra, người có yếu tố nguy cơ cao như phụ nữ mang thai, người thường xuyên táo bón hoặc bệnh nhân có bệnh lý nền về mạch máu, nên đi kiểm tra định kỳ để phòng biến chứng.

Các cách chữa trĩ ngoại phổ biến hiện nay

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phụ thuộc vào giai đoạn bệnh, mức độ triệu chứng, tình trạng viêm/huyết khối, mong muốn bệnh nhân và điều kiện y tế.

Biện pháp bảo tồn - điều trị nội khoa

Đây là lựa chọn ban đầu nếu trĩ ngoại còn nhẹ, chưa có biến chứng hoặc khi người bệnh không muốn can thiệp ngoại khoa:

• Thay đổi lối sống và chế độ ăn uống: Bổ sung chất xơ (25 - 35 g/ngày) để làm mềm phân và giảm áp lực khi đại tiện. Uống đủ nước (ít nhất 1,5 - 2 lít/ngày, tuỳ nhu cầu cơ thể). Tránh rặn mạnh, nhịn đại tiện, ngồi lâu trên bồn cầu và tăng cường vận động nhẹ nhàng.
• Ngâm hậu môn: Ngâm vùng hậu môn trong nước ấm 10 - 15 phút, 2 - 3 lần/ngày giúp giảm viêm, giảm đau, cải thiện tuần hoàn cục bộ.
• Chăm sóc vùng hậu môn: Giữ vệ sinh sạch sẽ, tránh chà xát mạnh; có thể dùng khăn ẩm, nước muối loãng, tránh dùng xà phòng thơm.
• Giảm đau, chườm lạnh: Chườm lạnh vùng ngoài hậu môn có thể giúp giảm sưng, đau tức.
• Sử dụng thuốc: Dùng thuốc bôi, thuốc uống hoặc thuốc đặt hậu môn nhằm giảm viêm, cầm máu, giảm đau và cải thiện độ bền thành mạch. Việc dùng thuốc phải theo đơn bác sĩ, tuyệt đối không tự ý kéo dài để tránh tác dụng phụ.

Điều trị ngoại khoa

Trường hợp trĩ ngoại nặng (giai đoạn 3 - 4), búi trĩ lớn, gây tắc mạch, huyết khối hoặc đã thất bại với điều trị nội khoa, có thể sử dụng các thủ thuật sau:

• Cắt trĩ: Đây là “tiêu chuẩn vàng” trong nhiều trường hợp trĩ có phần ngoại nặng hoặc kèm trĩ nội nặng. Việc loại bỏ mô trĩ giúp giải quyết triệt để nhưng cần quản lý đau sau mổ.
• Cắt trĩ bằng sóng cao tần/Laser/HCPT: Một số kỹ thuật hiện đại dùng năng lượng cao tần, laser, sóng điện từ để làm đóng mạch máu, làm teo búi trĩ, ít xâm lấn, ít đau hơn so với cắt truyền thống.
• Liên kết vòng cao su (Rubber band ligation): Phương pháp này thường áp dụng cho trĩ nội, nhưng nếu có phần ngoại hoặc viền da ngoại phì đại phối hợp, bác sĩ có thể cân nhắc trong trường hợp thích hợp.
• Thắt mạch trĩ: Sử dụng Doppler để xác định mạch máu cung cấp cho búi trĩ rồi thắt lại, giúp giảm lưu lượng máu, làm búi trĩ co nhỏ mà không cần cắt bỏ lớn. Phương pháp này ít đau, hồi phục nhanh hơn, nhưng có thể tái phát cao hơn so với cắt trĩ truyền thống.

Bài viết trên cả Tiêm chủng Long Châu đã giúp bạn giải đáp thắc mắc trĩ ngoại có tự hết không. Bệnh chỉ có thể kiểm soát và điều trị hiệu quả khi được thăm khám sớm và áp dụng đúng phương pháp y khoa. Chủ động đến cơ sở chuyên khoa hậu môn - trực tràng khi có triệu chứng bất thường sẽ giúp loại bỏ búi trĩ, phòng ngừa biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng cuộc sống.