Mọc răng là giai đoạn phát triển tự nhiên nhưng thường khiến trẻ quấy khóc, bỏ ăn, sốt nhẹ. Tuy nhiên, nếu trẻ sốt cao đến 39 độ trong thời gian mọc răng, nhiều phụ huynh không khỏi lo lắng: Liệu đây có phải là dấu hiệu bình thường hay là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý? Việc xác định đúng nguyên nhân trẻ sốt mọc răng 39 độ và xử lý kịp thời sẽ giúp hạn chế biến chứng và giúp trẻ dễ chịu hơn. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, khoa học và dễ hiểu giúp cha mẹ chủ động chăm sóc con trong giai đoạn quan trọng này.
Trẻ sốt mọc răng 39 độ có sao không và nguyên nhân do đâu?
Sốt là tình trạng thường gặp trong những năm đầu đời của trẻ, đặc biệt ở giai đoạn mọc răng. Tuy nhiên, không phải mọi cơn sốt đều là biểu hiện bình thường của quá trình này. Theo các chuyên gia nhi khoa, trẻ sốt mọc răng 39 độ không đơn thuần là phản ứng sinh lý, mà phần lớn liên quan đến nguy cơ nhiễm trùng khi hệ miễn dịch của trẻ còn chưa hoàn thiện.
Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Pediatrics năm 2016 đã chỉ ra rằng, quá trình mọc răng có thể khiến nhiệt độ cơ thể trẻ tăng nhẹ, dao động trong khoảng 37,2°C đến 37,8°C. Tuy nhiên, nhiệt độ từ 38°C trở lên được phân loại là sốt và thường có liên quan đến các nguyên nhân bệnh lý, thay vì mọc răng đơn thuần. Do đó, khi trẻ sốt mọc răng lên đến 39 độ, điều cần làm là đánh giá kỹ nguyên nhân và mức độ nguy hiểm đi kèm.

Trong giai đoạn mọc răng, không ít trẻ bị sốt cao đến 39 độ, khiến cha mẹ dễ nhầm lẫn giữa sốt do mọc răng và dấu hiệu của bệnh lý. Thực tế, sốt không phải là kết quả trực tiếp của việc răng nhú, mà thường bắt nguồn từ các yếu tố đi kèm trong giai đoạn này.
Thứ nhất, trẻ từ 6 đến 12 tháng tuổi bắt đầu hình thành thói quen khám phá thế giới bằng miệng. Khi mọc răng, bé thường xuyên cắn mút tay, đồ chơi, hoặc các vật dụng xung quanh để giảm cảm giác khó chịu ở nướu. Hành động này tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn và virus xâm nhập, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn đường tiêu hóa hoặc hô hấp - nguyên nhân thực sự khiến trẻ bị sốt cao.
Thứ hai, đây cũng là thời điểm hệ miễn dịch tự nhiên của trẻ chuyển giao. Lượng kháng thể thụ động từ mẹ truyền sang qua nhau thai dần cạn kiệt sau 6 tháng, trong khi hệ miễn dịch riêng của bé chưa hoàn thiện. Trẻ dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh thông thường, nhất là trong bối cảnh miệng và nướu đang bị kích thích.
Ngoài ra, khi răng bắt đầu nhú, nướu của trẻ phải nứt ra để tạo đường cho răng mọc lên. Những vết nứt này vô tình trở thành “cửa ngõ” để vi khuẩn xâm nhập, nhất là khi trẻ liên tục cho đồ vật vào miệng để gặm. Đây chính là nguyên nhân vì sao nhiều trẻ có biểu hiện sốt cao khi mọc răng, không phải vì răng gây sốt, mà vì nguy cơ nhiễm trùng tăng cao trong giai đoạn này.
Trong trường hợp trẻ sốt mọc răng 39 độ nhưng vẫn bú mẹ tốt, chơi ngoan, ngủ bình thường và không có các dấu hiệu bất thường khác, cha mẹ có thể theo dõi trẻ tại nhà và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng như nôn trớ, tiêu chảy, phát ban, co giật, thở khò khè hoặc lừ đừ, cần đưa bé đến cơ sở y tế để được kiểm tra và xử trí kịp thời.

Cha mẹ cần làm gì khi trẻ sốt mọc răng 39 độ?
Khi thấy trẻ sốt mọc răng 39 độ, cha mẹ không nên quá hoảng loạn, nhưng cũng không được chủ quan. Việc xử lý đúng cách tại nhà sẽ giúp trẻ nhanh phục hồi và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Dưới đây là các bước chăm sóc quan trọng khi trẻ sốt mọc răng 39 độ ba mẹ cần chú ý:
Theo dõi nhiệt độ và biểu hiện toàn thân của trẻ
Cha mẹ nên dùng nhiệt kế điện tử để theo dõi thân nhiệt của trẻ thường xuyên, đặc biệt là trong 24 - 48 giờ đầu sau khi phát hiện bé bị sốt. Nếu trẻ sốt mọc răng 39 độ nhưng vẫn tỉnh táo, bú đều, chơi ngoan và không kèm theo các triệu chứng bất thường thì có thể tiếp tục theo dõi tại nhà. Ngược lại, nếu thân nhiệt tiếp tục tăng lên trên 39,5°C hoặc bé có biểu hiện như lừ đừ, co giật, thở khò khè… thì cần đưa trẻ đi khám ngay để được chẩn đoán chính xác.
Hạ sốt cho trẻ đúng cách theo hướng dẫn y tế
Sử dụng thuốc hạ sốt là một trong những biện pháp cần thiết khi trẻ sốt cao gây khó chịu hoặc quấy khóc nhiều. Paracetamol hoặc ibuprofen có thể được dùng cho trẻ sốt mọc răng 39 độ, nhưng cha mẹ cần tuân thủ đúng liều lượng theo độ tuổi và cân nặng theo chỉ dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng liều hoặc kết hợp nhiều loại thuốc. Ngoài ra, ba mẹ nên lau người cho bé bằng khăn ấm ở các vùng trán, cổ, bẹn và nách để giúp giảm nhiệt tự nhiên.

Mặc đồ thoáng mát, tạo không gian nghỉ ngơi yên tĩnh
Trẻ sốt cao cần được nghỉ ngơi nhiều hơn để phục hồi sức khỏe. Hãy cho trẻ mặc quần áo mỏng, thoáng, tránh đắp chăn dày hoặc ủ kín gây tích nhiệt. Phòng ngủ nên được giữ ở mức nhiệt độ dễ chịu (26 - 28°C), yên tĩnh và đủ độ ẩm. Việc nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp cơ thể trẻ tái tạo năng lượng và tăng khả năng chống chọi với tác nhân gây bệnh trong giai đoạn mọc răng.
Giữ gìn răng miệng sạch sẽ giúp phòng tránh nguy cơ nhiễm trùng
Một trong những nguyên nhân khiến trẻ sốt mọc răng 39 độ là do vi khuẩn xâm nhập qua vết nứt ở lợi. Do đó, việc giữ vệ sinh vùng miệng là vô cùng cần thiết. Cha mẹ có thể dùng khăn gạc sạch hoặc dụng cụ vệ sinh răng miệng chuyên dụng để nhẹ nhàng lau nướu, lưỡi và lợi cho bé mỗi ngày. Điều này không chỉ giúp phòng tránh nhiễm khuẩn mà còn làm dịu cảm giác đau, khó chịu ở vùng lợi đang mọc răng.
Nhận biết dấu hiệu cảnh báo để đưa trẻ đi khám kịp thời
Trong nhiều trường hợp, trẻ sốt mọc răng 39 độ có thể tự khỏi sau vài ngày mà không để lại biến chứng. Tuy nhiên, cha mẹ tuyệt đối không được chủ quan nếu thấy xuất hiện những dấu hiệu bất thường sau:
- Trẻ li bì, mệt mỏi kéo dài;
- Xuất hiện hiện tượng co giật hoặc mất ý thức thời gian ngắn;
- Nôn ói kéo dài hoặc tiêu chảy nghiêm trọng không thuyên giảm;
- Phát ban lan rộng khắp cơ thể mà chưa xác định được nguyên nhân;
- Thở nhanh, khò khè hoặc bỏ bú hoàn toàn.
Những biểu hiện trên có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiễm trùng nặng, viêm tai giữa, viêm phổi hoặc các bệnh lý khác cần được can thiệp y tế kịp thời.

Làm sao để trẻ bớt khó chịu khi mọc răng?
Mọc răng là giai đoạn khiến trẻ khó chịu kéo dài, đặc biệt là khi có kèm sốt. Ngoài việc hạ sốt, cha mẹ cũng cần áp dụng các biện pháp giảm đau, an ủi bé đúng cách để giúp con dễ chịu hơn.
- Sử dụng vòng gặm nướu an toàn: Đồ gặm nướu bằng silicone không chứa BPA, có thể để trong ngăn mát tủ lạnh giúp làm dịu vùng lợi sưng. Nên rửa sạch trước và sau mỗi lần sử dụng để tránh nhiễm khuẩn.
- Massage lợi nhẹ nhàng: Dùng ngón tay sạch hoặc gạc mềm xoa nhẹ vùng nướu nơi răng sắp mọc. Động tác này không chỉ giảm đau mà còn kích thích tuần hoàn máu vùng lợi, giúp răng nhú lên dễ dàng hơn.
- Dùng gel bôi lợi theo chỉ định: Một số loại gel chuyên dùng khi mọc răng có tác dụng gây tê nhẹ và chống viêm. Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng cho trẻ dưới 2 tuổi.
- Giữ không gian yên tĩnh và tinh thần thoải mái cho bé: Tránh tiếng ồn lớn, ánh sáng gắt hoặc thay đổi đột ngột môi trường sống. Một không gian yên tĩnh giúp trẻ dễ nghỉ ngơi hơn, đặc biệt trong những ngày trẻ sốt mọc răng 39 độ và cơ thể đang mệt mỏi.
- Tạo thói quen sinh hoạt đều đặn: Dù bé đang khó chịu do mọc răng, vẫn nên duy trì các khung giờ ngủ, ăn hợp lý. Tránh việc cho bé thức khuya, ăn vặt hoặc chơi quá sức khiến sức đề kháng suy giảm.

Trẻ sốt mọc răng 39 độ không phải lúc nào cũng là dấu hiệu nguy hiểm, nhưng cũng không nên chủ quan. Việc phân biệt đúng nguyên nhân và có hướng xử trí kịp thời sẽ giúp bé nhanh chóng vượt qua giai đoạn này khỏe mạnh, an toàn. Nếu cha mẹ còn băn khoăn hoặc thấy trẻ có dấu hiệu bất thường đi kèm sốt cao, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị đúng hướng.