Tìm hiểu về bệnh cường giáp ở phụ nữ và cách để phòng ngừa

Thực tế cho thấy, tỷ lệ phụ nữ mắc bệnh cường giáp cao gấp nhiều lần so với nam giới, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản. Nguyên nhân một phần đến từ sự thay đổi nội tiết tố phức tạp ở nữ giới, dễ bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh nguyệt, mang thai và giai đoạn sau sinh. Việc hiểu rõ về căn bệnh này sẽ giúp chị em phát hiện sớm, chủ động điều trị và phòng ngừa biến chứng. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ ràng, dễ hiểu và có hệ thống để bạn nắm được những kiến thức cần thiết về bệnh cường giáp ở phụ nữ.

Bệnh cường giáp ở phụ nữ là gì?

Để hiểu rõ hơn về vấn đề, trước hết chúng ta cần biết bệnh cường giáp ở nữ giới là gì. Đây là tình trạng tuyến giáp – một tuyến nhỏ nằm ở phía trước cổ sản xuất quá nhiều hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3). Khi lượng hormone này vượt mức cần thiết, cơ thể sẽ bị “tăng tốc” hoạt động chuyển hóa, gây ra nhiều rối loạn về tim mạch, thần kinh, tiêu hóa và sinh sản.

Ở phụ nữ, bệnh cường giáp có những đặc thù riêng. Do cơ thể nữ giới chịu ảnh hưởng nhiều của nội tiết tố estrogen và progesterone, sự mất cân bằng này dễ làm tình trạng tuyến giáp rối loạn. Đặc biệt, trong giai đoạn mang thai hoặc sau sinh, phụ nữ dễ mắc viêm tuyến giáp sau sinh, một trong những nguyên nhân gây cường giáp tạm thời.

Vậy, “Bệnh cường giáp ở phụ nữ có nguy hiểm không?”. Câu trả lời là có. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm như suy tim, rối loạn nhịp tim, mất khả năng sinh sản hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai kỳ. Ngoài ra, bệnh còn gây tác động đến tâm lý, khiến nhiều phụ nữ rơi vào trạng thái lo âu, mất ngủ kéo dài.

Nguyên nhân gây bệnh cường giáp ở phụ nữ

Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây bệnh cường giáp ở phụ nữ. Trong đó, có những nguyên nhân phổ biến chung cho mọi đối tượng, nhưng cũng có những yếu tố đặc thù khiến phụ nữ dễ mắc hơn nam giới. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

• Bệnh Graves: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất gây cường giáp, chiếm phần lớn số ca bệnh. Đây là một bệnh tự miễn, khi hệ miễn dịch tấn công nhầm tuyến giáp, kích thích tuyến giáp sản xuất quá nhiều hormone. Phụ nữ có tỷ lệ mắc bệnh Graves cao hơn nam giới từ 5 – 10 lần.
• Nhân giáp độc: Một số người có nhân giáp, tức là khối u nhỏ phát triển trong tuyến giáp có khả năng tự sản xuất hormone độc lập, vượt ngoài sự kiểm soát bình thường. Khi nhân này hoạt động quá mức, sẽ gây cường giáp.
• Viêm tuyến giáp sau sinh: Đây là tình trạng viêm tuyến giáp tạm thời xảy ra ở phụ nữ sau sinh. Ban đầu, tuyến giáp bị viêm có thể tiết ra lượng hormone lớn, dẫn đến cường giáp. Sau đó, tuyến giáp có thể trở lại bình thường hoặc chuyển sang suy giáp.
• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người từng mắc bệnh cường giáp hoặc các bệnh tự miễn khác, phụ nữ sẽ có nguy cơ cao hơn.
• Chế độ ăn nhiều i-ốt: Tuy i-ốt là nguyên tố cần thiết để sản xuất hormone tuyến giáp, nhưng dư thừa i-ốt có thể khiến tuyến giáp hoạt động quá mức. Một số phụ nữ có thói quen lạm dụng thực phẩm bổ sung i-ốt hoặc thuốc có chứa i-ốt dễ bị ảnh hưởng.
• Căng thẳng kéo dài: Stress được xem là yếu tố gián tiếp thúc đẩy sự bùng phát của bệnh cường giáp, đặc biệt ở phụ nữ đang trong giai đoạn thay đổi nội tiết.

Nhìn chung, phụ nữ dễ mắc bệnh hơn nam giới vì cơ thể họ thường xuyên trải qua những biến động về nội tiết tố. Sự cộng hưởng giữa yếu tố di truyền, miễn dịch và môi trường khiến căn bệnh này trở thành nỗi lo sức khỏe phổ biến.

Bệnh cường giáp ở phụ nữ có nguy hiểm không?

Nhiều người nghĩ rằng cường giáp chỉ là bệnh rối loạn nội tiết thông thường. Tuy nhiên, trên thực tế, nếu không được điều trị, bệnh có thể để lại nhiều hệ quả nghiêm trọng. Dưới đây là những ảnh hưởng rõ rệt nhất:

Tác động đến sức khỏe thể chất

Trước hết, bệnh ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tim mạch. Lượng hormone tuyến giáp dư thừa làm tim đập nhanh, gây hồi hộp, đánh trống ngực, thậm chí là rung nhĩ. Lâu dài, tim có thể suy yếu dẫn đến suy tim. Ngoài ra, bệnh còn khiến người bệnh sút cân nhanh chóng mặc dù ăn uống nhiều hơn bình thường. Hệ tiêu hóa cũng bị ảnh hưởng, gây tiêu chảy, mệt mỏi. Đặc biệt, phụ nữ có thể gặp tình trạng rối loạn kinh nguyệt, giảm khả năng thụ thai, thậm chí là sảy thai liên tiếp.

Ảnh hưởng đến tâm lý và đời sống

Không chỉ thể chất, bệnh cường giáp ở phụ nữ còn tác động lớn đến tâm lý. Người bệnh dễ rơi vào tình trạng lo âu, mất ngủ, cáu gắt. Những thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến công việc và mối quan hệ gia đình. Trong thai kỳ, bệnh cường giáp đặc biệt nguy hiểm. Nếu không kiểm soát tốt, mẹ có thể đối mặt với nguy cơ tiền sản giật, sinh non hoặc thai nhi bị nhẹ cân, suy dinh dưỡng bẩm sinh. Đây là lý do vì sao việc tầm soát và quản lý cường giáp ở phụ nữ mang thai được coi là cực kỳ quan trọng.

Cách phát hiện và chẩn đoán bệnh cường giáp ở phụ nữ

Phát hiện sớm là chìa khóa để ngăn ngừa biến chứng. Có một số dấu hiệu gợi ý mà chị em cần lưu ý:

• Sút cân nhanh không rõ nguyên nhân dù ăn uống bình thường.
• Tim đập nhanh, đánh trống ngực, cảm giác hồi hộp.
• Mắt lồi nhẹ hoặc to dần (biểu hiện thường gặp trong bệnh Graves).
• Run tay, dễ cáu gắt, mất ngủ.
• Rụng tóc, da mỏng, dễ nóng bức.

Nếu có những triệu chứng này, phụ nữ nên đến cơ sở y tế để làm xét nghiệm máu nhằm kiểm tra nồng độ hormone tuyến giáp. Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định siêu âm tuyến giáp để quan sát hình thái, hoặc xạ hình tuyến giáp để đánh giá chức năng hoạt động. Đây là những phương pháp chẩn đoán phổ biến, giúp xác định chính xác tình trạng bệnh. Điều quan trọng là phụ nữ không nên chủ quan khi thấy dấu hiệu bất thường. Việc trì hoãn chẩn đoán có thể khiến bệnh tiến triển nhanh và gây nhiều biến chứng.

Phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe khi mắc cường giáp

Dù không phải lúc nào cũng phòng tránh được bệnh một cách hoàn toàn nhưng phụ nữ có thể giảm nguy cơ cũng như bảo vệ sức khỏe bằng những biện pháp sau:

• Khám sức khỏe định kỳ: Đây là cách tốt nhất để phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, đặc biệt là với những người có yếu tố nguy cơ cao hoặc tiền sử gia đình.
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống cân bằng, nhiều rau xanh và ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế thực phẩm quá giàu i-ốt nếu không được bác sĩ chỉ định. Kiểm soát căng thẳng bằng cách tập yoga, thiền, hoặc thể dục đều đặn.
• Không tự ý dùng thuốc bổ sung i-ốt: Nhiều người nghĩ rằng bổ sung i-ốt sẽ tốt cho tuyến giáp, nhưng trên thực tế, dư thừa i-ốt lại có thể làm bệnh nặng hơn.

Với người đã được chẩn đoán mắc bệnh, điều quan trọng nhất là:

• Tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Tái khám định kỳ để theo dõi nồng độ hormone.
• Chia sẻ thông tin với gia đình để nhận được sự hỗ trợ về tâm lý, vì đây là bệnh có thể ảnh hưởng đến cảm xúc và tinh thần của người bệnh.

Tóm lại, bệnh cường giáp ở phụ nữ là vấn đề sức khỏe phổ biến và cần được quan tâm đúng mức. Bệnh không chỉ ảnh hưởng đến thể chất, tâm lý mà còn tác động lớn đến khả năng sinh sản và thai kỳ. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây bệnh cường giáp ở phụ nữ, nhận biết mức độ nguy hiểm và biết cách phòng ngừa sẽ giúp chị em chủ động bảo vệ sức khỏe của mình. Nếu có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.