Tiêm vắc xin cúm bao lâu thì có tác dụng? Cần lưu ý gì?

Vắc xin cúm không có tác dụng ngay lập tức sau khi tiêm. Vậy, tiêm vắc xin cúm bao lâu thì có tác dụng? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về thời gian cần thiết để vắc xin phát huy tác dụng và những yếu tố ảnh hưởng.

Tiêm vắc xin cúm bao lâu thì có tác dụng?

Sau khi tiêm vắc xin cúm, cơ thể cần khoảng 2 tuần để tạo ra đủ kháng thể chống lại virus cúm. Do đó, hiệu quả bảo vệ của vắc xin sẽ phát huy tối đa sau khoảng 14 ngày kể từ thời điểm tiêm. Vì cúm là bệnh truyền nhiễm có khả năng lây lan nhanh và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu, việc tiêm phòng đúng thời điểm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cá nhân và cộng đồng.

Thời điểm tiêm vắc xin cúm hợp lý

Để đạt hiệu quả phòng ngừa tốt nhất, thời điểm tiêm lý tưởng là trước mùa cúm khoảng 2 - 4 tuần. Ở Bắc bán cầu, mùa cúm thường kéo dài từ cuối thu đến đầu xuân, vì vậy thời gian thích hợp để tiêm phòng là vào tháng 9 - 10. Trong khi đó, ở Nam bán cầu, mùa cúm chủ yếu diễn ra vào mùa đông, do đó nên tiêm vắc xin vào khoảng tháng 4 - 5. Việc tiêm phòng sớm giúp cơ thể có đủ thời gian để sản sinh kháng thể, giảm nguy cơ nhiễm bệnh khi virus cúm bắt đầu lây lan mạnh trong cộng đồng.

Hiệu quả bảo vệ và thời gian duy trì miễn dịch

Hiệu quả của vắc xin cúm kéo dài khoảng 6 tháng, nhưng vì virus cúm liên tục biến đổi qua các mùa, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị mọi người nên tiêm phòng hàng năm để duy trì khả năng bảo vệ tối ưu. Mỗi năm, các chuyên gia sẽ nghiên cứu và điều chỉnh thành phần vắc xin để phù hợp với chủng virus cúm đang lưu hành, giúp giảm nguy cơ mắc bệnh hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng nếu chẳng may bị nhiễm.

Những yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin cúm

Dưới đây là những yếu tố chính có thể tác động đến khả năng bảo vệ của vắc xin cúm.

• Tuổi tác: Tuổi tác là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả của vắc xin cúm. Hệ miễn dịch của mỗi người thay đổi theo độ tuổi, do đó khả năng đáp ứng với vắc xin cũng khác nhau.
• Tình trạng sức khỏe: Tình trạng sức khỏe tổng thể của một người có thể ảnh hưởng đáng kể đến hiệu quả của vắc xin cúm. Những người có hệ miễn dịch suy yếu hoặc mắc bệnh lý nền thường có phản ứng miễn dịch kém hơn với vắc xin, nhưng vẫn được khuyến cáo tiêm để giảm nguy cơ mắc cúm nặng.
• Loại vắc xin: Hiện nay, có nhiều loại vắc xin cúm khác nhau, và mỗi loại có thể có mức độ hiệu quả khác nhau tùy vào đối tượng sử dụng.
• Sự phù hợp giữa vắc xin và chủng virus cúm đang lưu hành: Vắc xin cúm được sản xuất hàng năm dựa trên dự đoán về các chủng virus cúm có khả năng lưu hành trong mùa cúm sắp tới. Hiệu quả của vắc xin phụ thuộc vào mức độ khớp giữa các chủng virus trong vắc xin và virus thực tế gây bệnh.

Những đối tượng cần ưu tiên tiêm phòng vắc xin cúm

Dù vắc xin cúm được khuyến khích cho tất cả mọi người, nhưng một số nhóm có nguy cơ cao bị biến chứng nghiêm trọng khi nhiễm virus cúm cần được tiêm phòng càng sớm càng tốt. Đó là:

• Người cao tuổi (trên 65 tuổi): Hệ miễn dịch suy giảm theo tuổi tác khiến họ dễ mắc cúm nặng và gặp biến chứng như viêm phổi hoặc suy hô hấp.
• Người mắc bệnh nền (tiểu đường, tim mạch, bệnh phổi mãn tính...): Cúm có thể làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh lý sẵn có, làm tăng nguy cơ nhập viện.
• Phụ nữ mang thai: Tiêm vắc xin không chỉ bảo vệ mẹ mà còn giúp truyền kháng thể cho thai nhi, giảm nguy cơ mắc bệnh cúm ở trẻ sơ sinh trong những tháng đầu đời.
• Trẻ nhỏ (đặc biệt dưới 5 tuổi): Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, dễ bị nhiễm cúm và có nguy cơ bị biến chứng cao hơn người lớn.

Lưu ý quan trọng sau khi tiêm vắc xin cúm

Theo dõi phản ứng sau tiêm:

• Ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ).
• Tại nhà, tiếp tục theo dõi 24 - 48 giờ đầu để phát hiện dấu hiệu bất thường.

Phản ứng phụ thường gặp:

• Tại chỗ tiêm: Đau, đỏ, sưng nhẹ.
• Toàn thân: Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, buồn nôn.

Khi nào cần gặp bác sĩ ngay?

• Khó thở, sưng mặt/môi/lưỡi, phát ban ngứa toàn thân.
• Sốt >39°C, co giật, đau đầu dữ dội, lú lẫn, sưng đau kéo dài tại chỗ tiêm.

Chế độ sinh hoạt sau tiêm:

• Nghỉ ngơi, tránh vận động mạnh 1 - 2 ngày.
• Uống đủ nước, ăn uống đầy đủ, tránh rượu bia và chất kích thích trong 24 giờ.

Những điều không nên làm:

• Không tự ý dùng thuốc giảm đau, hạ sốt nếu không có chỉ định.
• Không chườm lạnh/nóng tại chỗ tiêm nếu không được hướng dẫn.
• Không tiêm vắc xin khác trong vòng 14 ngày trừ khi có chỉ định bác sĩ.

Lưu ý cho đối tượng nhạy cảm:

• Phụ nữ mang thai: An toàn nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm.
• Người có bệnh mãn tính: Nên tiêm để giảm nguy cơ biến chứng, cần theo dõi sát sau tiêm.

Tóm lại, việc tiêm vắc xin cúm là một biện pháp phòng ngừa cúm mùa hiệu quả, đặc biệt là đối với những người có nguy cơ cao. Hiểu rõ về thời gian vắc xin phát huy tác dụng và những yếu tố ảnh hưởng sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe của bản thân và cộng đồng. Hãy tiêm vắc xin cúm hàng năm để có một mùa đông khỏe mạnh.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một trong những địa điểm uy tín cung cấp dịch vụ tiêm chủng cho cả người lớn và trẻ em. Trung tâm thường xuyên cập nhật các loại vắc xin phòng bệnh, bao gồm vắc xin cúm và nhiều loại vắc xin khác. Dịch vụ tại đây được đánh giá cao nhờ đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp, quy trình tiêm chủng an toàn và nguồn vắc xin đảm bảo chất lượng. Để biết chính xác về các loại vắc xin cúm hiện có tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, bạn nên liên hệ trực tiếp với trung tâm qua số điện thoại hoặc website để được tư vấn cụ thể.