Tiêm huyết thanh uốn ván khi nào? Huyết thanh uốn ván bảo vệ cơ thể trong bao lâu?

Trong cuộc sống hằng ngày, những vết thương nhỏ như trầy xước, đứt tay hay những vết thương nghiêm trọng hơn do tai nạn đều có nguy cơ nhiễm khuẩn. Đặc biệt, nếu vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể, chúng có thể gây ra tình trạng co cứng cơ nguy hiểm. Khi đó, huyết thanh uốn ván trở thành một giải pháp quan trọng giúp ngăn chặn bệnh phát triển. Vậy nên tiêm huyết thanh uốn ván khi nào?

Tiêm huyết thanh uốn ván khi nào?

Huyết thanh uốn ván là gì?

Để trả lời cho câu hỏi: “Tiêm huyết thanh uốn ván khi nào?” thì trước hết cần phải hiểu huyết thanh uốn ván là gì. Huyết thanh uốn ván (SAT) là một loại kháng độc tố được chiết xuất từ huyết thanh động vật, thường là ngựa, giúp trung hòa độc tố do vi khuẩn Clostridium tetani tiết ra. SAT được sử dụng để phòng ngừa và điều trị uốn ván.

Huyết thanh uốn ván ngựa được tạo ra từ các mảnh immunoglobulin giúp trung hòa độc tố, chiết xuất từ huyết thanh của ngựa đã được tiêm miễn dịch với độc tố uốn ván. Sau khi tiêm, SAT có thể đạt mức cao trong cơ thể trong tuần đầu tiên, nhưng cơ thể sẽ giảm dần mức độ của nó sau khoảng 10 ngày vì coi đó là một protein lạ.

Khi nào cần tiêm huyết thanh uốn ván?

Để trả lời cho câu hỏi: “Tiêm huyết thanh uốn ván khi nào?” thì huyết thanh uốn ván (SAT) thường được tiêm cho những người có vết thương dễ nhiễm uốn ván, chẳng hạn như vết thương sâu, vết thương do kim loại gỉ sét hoặc có mô hoại tử. Trong những trường hợp này, SAT nên được tiêm càng sớm càng tốt sau khi bị thương để trung hòa độc tố uốn ván, giúp giảm nguy cơ bệnh tiến triển. SAT cung cấp miễn dịch thụ động ngay lập tức bằng cách cung cấp sẵn kháng thể, giúp trung hòa độc tố uốn ván.

Liều thông thường của SAT là 3.000 - 6.000 IU, tiêm bắp sâu hoặc tiêm tĩnh mạch chậm. Nếu vết thương nghiêm trọng hoặc nguy cơ cao, có thể điều chỉnh liều theo chỉ định của bác sĩ. SAT chỉ nên được sử dụng trong các trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như khi người bệnh chưa từng tiêm vắc xin uốn ván trước đó, hoặc vết thương nghiêm trọng, nhiễm bẩn nặng. Nếu cần dùng kháng độc tố, huyết thanh có nguồn gốc từ người sẽ được ưu tiên hơn vì ít gây phản ứng dị ứng so với huyết thanh từ ngựa.

Đối tượng nào không nên tiêm huyết thanh uốn ván?

Việc sử dụng huyết thanh uốn ván có nguồn gốc từ ngựa vẫn còn gây tranh cãi, đặc biệt đối với những người có tiền sử dị ứng. Một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng việc tiêm thuốc giải độc uốn ván từ huyết thanh ngựa có thể gây ra nguy cơ sốc phản vệ đối với những người quá mẫn cảm với huyết thanh ngựa. Huyết thanh uốn ván từ ngựa có nguy cơ gây phản ứng dị ứng nghiêm trọng, bao gồm bệnh huyết thanh và sốc phản vệ, đặc biệt ở những người có tiền sử dị ứng với protein động vật.

Do đó, những người bị dị ứng với huyết thanh ngựa hoặc có tiền sử phản ứng dị ứng nghiêm trọng, không nên tiêm huyết thanh uốn ván từ ngựa. Thay vào đó, những đối tượng này có thể được khuyến cáo sử dụng các phương pháp thay thế như vệ sinh vết thương cẩn thận, dùng kháng sinh, và tiêm chủng tích cực bằng vắc xin uốn ván.

Một điểm cần lưu ý là huyết thanh uốn ván có nguồn gốc từ người ít gây phản ứng quá mẫn hơn, nhưng nó lại hiếm và khó tìm do nguồn cung cấp từ người hiến tặng tình nguyện. Do đó, trong trường hợp khẩn cấp, nếu có sẵn, kháng độc tố từ người (TIG) sẽ được ưu tiên hơn SAT do ít gây phản ứng dị ứng hơn. Nếu không có TIG, bệnh nhân có thể được tiêm chủng vắc xin uốn ván để tạo miễn dịch chủ động lâu dài.

Ngoài ra, trong một số trường hợp, các bác sĩ cũng có thể khuyến khích phẫu thuật làm sạch vết thương và sử dụng kháng sinh thay vì tiêm huyết thanh uốn ván, đặc biệt đối với những bệnh nhân chưa tiêm vắc xin uốn ván trước đó.

Huyết thanh uốn ván bảo vệ cơ thể trong bao lâu?

Huyết thanh uốn ván (SAT) cung cấp miễn dịch thụ động, nghĩa là nó không kích thích cơ thể tự sản xuất kháng thể, mà chỉ cung cấp sẵn kháng thể để giúp bảo vệ cơ thể ngay lập tức. Tuy nhiên, khả năng bảo vệ của SAT chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn, thường là từ 2 đến 3 tuần. Sau khoảng thời gian này, cơ thể không còn khả năng chống lại tác nhân gây uốn ván, vì SAT không giúp cơ thể hình thành miễn dịch chủ động lâu dài như vắc xin.

Mặc dù SAT có thể giúp ngừng độc tố uốn ván tấn công ngay lập tức, nhưng nó không phải là giải pháp lâu dài. Hơn nữa, do SAT được chiết xuất từ huyết thanh động vật, nó có nguy cơ gây ra phản ứng dị ứng cao. Các nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ tác dụng phụ của SAT có thể lên đến 25%, bao gồm các phản ứng dị ứng nghiêm trọng như sốc phản vệ, bệnh huyết thanh và các vấn đề liên quan đến miễn dịch. Tỷ lệ bệnh huyết thanh dao động từ 5 - 25%, nhưng sốc phản vệ rất hiếm.

Bên cạnh đó, một số nghiên cứu chỉ ra rằng việc sử dụng SAT trong phòng ngừa uốn ván không mang lại hiệu quả cao, thậm chí đôi khi còn gây hại hơn là lợi ích. Điều này đặc biệt đúng khi so với việc tiêm chủng uốn ván, vốn cung cấp miễn dịch lâu dài và an toàn hơn. Việc sử dụng SAT chủ yếu được khuyến cáo trong các tình huống khẩn cấp, khi bệnh nhân chưa có cơ hội tiêm vắc xin uốn ván hoặc có vết thương dễ bị nhiễm uốn ván và chưa được chủng ngừa.

Bài viết đã giải đáp cho câu hỏi: “Tiêm huyết thanh uốn ván khi nào?” cùng những thông tin liên quan. Huyết thanh uốn ván đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh uốn ván ở những người chưa có miễn dịch đầy đủ hoặc có nguy cơ cao sau chấn thương. Việc nhận biết đúng thời điểm cần tiêm huyết thanh không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần giảm thiểu nguy cơ lây lan bệnh trong cộng đồng. Do đó, mỗi người cần trang bị kiến thức cần thiết để xử lý kịp thời khi gặp phải những tình huống có nguy cơ nhiễm uốn ván.

Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện nay đang cung cấp nhiều loại vắc xin ngừa uốn ván với các mức giá hợp lý, bạn có thể tham khảo giá bán lẻ tại website của Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hoặc vui lòng liên hệ qua Hotline: 1800 6928 để được tư vấn cụ thể và đặt lịch tiêm nhanh nhất.