Có nên tiêm huyết thanh uốn ván cho bà bầu hay không?

Uốn ván là một bệnh nguy hiểm có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ bầu và thai nhi. Vì vậy, việc phòng ngừa bằng biện pháp tiêm chủng là rất quan trọng. Bên cạnh vắc xin uốn ván được khuyến cáo tiêm trong thai kỳ, nhiều người thắc mắc liệu có nên tiêm huyết thanh uốn ván cho bà bầu không? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về huyết thanh uốn ván và trường hợp nào cần tiêm nhé!

Huyết thanh uốn ván là gì?

Huyết thanh uốn ván là một chế phẩm y tế chứa kháng thể đặc hiệu giúp trung hòa độc tố do vi khuẩn uốn ván tạo ra. Về bản chất, huyết thanh uốn ván có chứa thành phần chính là các kháng thể đặc hiệu để tiêu diệt độc tố của vi khuẩn gây bệnh.

Về đặc điểm, huyết thanh uốn ván là một dung dịch không màu hoặc có màu vàng nhạt, được sản xuất từ huyết tương của người hoặc động vật đã có miễn dịch với vi khuẩn uốn ván thông qua tiêm phòng hoặc từng nhiễm bệnh trước đó. Khi vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ tiết ra độc tố gây hại. Huyết thanh uốn ván có chứa các kháng thể được tạo ra từ hệ miễn dịch của người hoặc động vật, giúp trung hòa và vô hiệu hóa các độc tố này.

Cần lưu ý rằng, huyết thanh uốn ván không phải là vắc xin mà là một sinh phẩm y tế có chứa kháng thể sẵn có, giúp bảo vệ cơ thể ngay lập tức trước nguy cơ nhiễm độc tố uốn ván. Công dụng chính của huyết thanh uốn ván là hỗ trợ điều trị cho những người đã nhiễm bệnh và xuất hiện triệu chứng. Ngoài ra, nó còn được sử dụng để phòng ngừa uốn ván trong trường hợp có nguy cơ nhiễm bệnh sau khi bị thương hở, đặc biệt là vết thương nhiễm bẩn hoặc do động vật mang mầm bệnh cắn. Nhờ chứa kháng thể đặc hiệu, huyết thanh giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và giảm nguy cơ mắc bệnh.

Huyết thanh uốn ván được chỉ định trong trường hợp nào?

Huyết thanh uốn ván được chỉ định sử dụng trong một số trường hợp cụ thể nhằm phòng ngừa và điều trị bệnh uốn ván. Bao gồm:

• Dự phòng trong trường hợp bị vết cắt, trầy xước sâu hoặc bị động vật mang mầm bệnh cắn. Việc tiêm huyết thanh giúp ngăn chặn nguy cơ nhiễm trùng uốn ván, đặc biệt khi vết thương có nguy cơ cao tiếp xúc với vi khuẩn uốn ván.

• Điều trị cho những bệnh nhân đã mắc uốn ván và xuất hiện triệu chứng. Trong trường hợp này, nó có tác dụng giảm nhẹ các biểu hiện của bệnh và hạn chế sự lây lan của vi khuẩn trong cơ thể.

Tuy nhiên, có một số trường hợp không được khuyến cáo sử dụng huyết thanh uốn ván. Cụ thể:

• Người có tiền sử dị ứng với huyết thanh kháng uốn ván từ ngựa: Những bệnh nhân này có thể gặp phản ứng dị ứng nghiêm trọng nếu tiêm huyết thanh từ nguồn gốc động vật. Trong trường hợp cần thiết, nên sử dụng huyết thanh uốn ván có nguồn gốc từ người để đảm bảo an toàn hơn.

• Phụ nữ mang thai: Việc tiêm huyết thanh uốn ván trong thai kỳ cần được cân nhắc kỹ. Chỉ khi lợi ích của việc sử dụng huyết thanh lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn đối với thai nhi, bác sĩ mới chỉ định phương pháp này. Thay vào đó, vắc xin uốn ván thường được khuyến cáo sử dụng để tạo miễn dịch chủ động và an toàn hơn cho bà bầu.

Có nên tiêm huyết thanh uốn ván cho bà bầu không?

Huyết thanh uốn ván không phải là vắc xin mà là một chế phẩm y tế chứa kháng thể đặc hiệu có tác dụng trung hòa độc tố uốn ván. Huyết thanh SAT thường được sử dụng để điều trị cho bệnh nhân đã xuất hiện triệu chứng uốn ván và phòng ngừa bệnh trong trường hợp có vết thương hở hoặc bị động vật cắn. Để đạt hiệu quả tối ưu, huyết thanh cần được tiêm càng sớm càng tốt sau khi bị thương, giúp cơ thể tạo miễn dịch thụ động nhờ cơ chế giải độc tố uốn ván. Thời gian bán hủy của huyết thanh có thể kéo dài đến 28 ngày. Vậy có nên tiêm huyết thanh uốn ván cho bà bầu không?

Khác với vắc xin uốn ván, hiện tại huyết thanh uốn ván không được khuyến cáo sử dụng cho phụ nữ mang thai, khác với vắc xin uốn ván. Do đó, nếu đã tiêm huyết thanh và sau đó phát hiện mang thai, bạn nên xem xét khoảng thời gian giữa hai mốc này. Tốt nhất, hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa sản để kiểm tra tuổi thai và nhận tư vấn phù hợp từ bác sĩ.

Tổng hợp các loại vắc xin uốn ván cho bà bầu

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại vắc xin uốn ván được sử dụng để bảo vệ phụ nữ mang thai khỏi nguy cơ nhiễm bệnh. Các loại vắc xin này có thể là vắc xin đơn giá chỉ phòng ngừa uốn ván hoặc vắc xin phối hợp giúp phòng thêm một số bệnh khác. Nguồn gốc của vắc xin cũng đa dạng, đến từ nhiều quốc gia khác nhau và có phác đồ tiêm chủng riêng, tuy nhiên, tất cả đều đã được kiểm chứng về tính an toàn và hiệu quả khi sử dụng cho thai phụ. Vì vậy, có thể lựa chọn tiêm vắc xin thay vì tiêm huyết thanh uốn ván cho bà bầu để đảm bảo an toàn.

Dưới đây là một số loại vắc xin uốn ván phổ biến dành cho phụ nữ mang thai:

• Vắc xin Adacel (Canada): Vắc xin kết hợp 3 trong 1, giúp bảo vệ mẹ bầu khỏi bệnh bạch hầu, ho gà và uốn ván chỉ với một mũi tiêm. Thường được khuyến nghị dùng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người trưởng thành dưới 65 tuổi.

• Vắc xin Boostrix 0,5ml (Bỉ): Vắc xin phối hợp 3 trong 1, giúp phòng ngừa đồng thời các bệnh uốn ván, bạch hầu và ho gà. Được khuyến nghị sử dụng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và cả người trưởng thành, bao gồm cả phụ nữ đang mang thai.

• Vắc xin uốn ván đơn giá TT (Việt Nam): Đây là loại vắc xin do Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế Nha Trang (IVAC) nghiên cứu và sản xuất trong nước. Vắc xin TT giúp cơ thể tạo miễn dịch chủ động để phòng ngừa vi khuẩn uốn ván. Sản phẩm này có thể sử dụng cho cả trẻ em và người lớn, trong đó có cả phụ nữ đang mang thai.

• Vắc xin uốn ván, bạch hầu hấp phụ (Td): Vắc xin Td là sản phẩm của Viện Vắc xin và Sinh phẩm Y tế Nha Trang (IVAC), có tác dụng phòng ngừa hai bệnh truyền nhiễm là bạch hầu và uốn ván. Loại vắc xin này được chỉ định cho người từ 7 tuổi trở lên, bao gồm cả phụ nữ mang thai.

Bà bầu nên cẩn thận điều gì khi tiêm vắc xin uốn ván?

Trước khi tiêm vắc xin uốn ván, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế để được bác sĩ tư vấn và hướng dẫn cụ thể, tuyệt đối không tự ý tiêm tại nhà. Bên cạnh đó, cần tuân thủ đúng lịch tiêm và đảm bảo tiêm đủ liều để vắc xin phát huy hiệu quả tối đa.

Sau khi tiêm, một số phản ứng phụ có thể xảy ra như sưng hoặc đau tại vị trí tiêm. Đây là dấu hiệu bình thường cho thấy cơ thể đang tạo kháng thể bảo vệ chống lại vi khuẩn uốn ván. Nhưng nếu xuất hiện triệu chứng bất thường hoặc tình trạng kéo dài, mẹ bầu nên nhanh chóng đi khám bác sĩ để được kiểm tra.

Ngoài việc tiêm phòng, mẹ bầu cũng cần đặc biệt chú ý đến vấn đề vệ sinh trong tiêm chủng và khi sinh nở nhằm ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng uốn ván cho cả mẹ và bé.

Nhìn chung, việc tiêm huyết thanh uốn ván cho bà bầu không phải là lựa chọn ưu tiên, mà chỉ được cân nhắc trong những trường hợp khẩn cấp khi có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn uốn ván. Thay vào đó, tiêm vắc xin uốn ván đúng lịch trình vẫn là biện pháp an toàn và hiệu quả hơn để bảo vệ cả mẹ và bé khỏi nguy cơ mắc bệnh.

Hiện tại, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là một trong những đơn vị cung cấp dịch vụ tiêm chủng đa dạng như tiêm lẻ, tiêm theo yêu cầu, đặt giữ vắc xin trực tuyến,... Với những lợi thế như tiêm nhẹ, ít đau, vắc xin chính hãng, giá cả hợp lý và hệ thống bảo quản đạt chuẩn GSP, đây là địa chỉ đáng tin cậy cho mẹ bầu khi có nhu cầu tiêm chủng. Để được tư vấn hoặc đặt lịch hẹn miễn phí, mẹ bầu có thể liên hệ trực tiếp qua Hotline 1800 6928.