Thực đơn cho người ung thư gan: Hướng dẫn dinh dưỡng toàn diện

Thực đơn cho người ung thư gan không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả hơn. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách sẽ giảm gánh nặng cho gan, đồng thời tăng cường miễn dịch và sức đề kháng. Trong bài viết dưới đây, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu sẽ mang đến thông tin chi tiết về chế độ dinh dưỡng phù hợp giúp người bệnh chăm sóc sức khỏe hiệu quả hơn.

Thực đơn cho người ung thư gan

Dinh dưỡng là yếu tố nền tảng trong việc hỗ trợ điều trị ung thư gan. Một chế độ ăn đúng cách không chỉ cung cấp năng lượng, tăng sức đề kháng mà còn giúp làm giảm áp lực lên gan - cơ quan vốn đang bị tổn thương do bệnh lý. Dưới đây là thực đơn được thiết kế phù hợp cho người bệnh, chia thành các bữa ăn chính và phụ trong ngày:

Bữa sáng

Bữa sáng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho người bệnh ung thư gan. Dưới đây là một số gợi ý thực đơn vừa dễ tiêu hóa, vừa hỗ trợ cải thiện thể trạng:

• Cháo yến mạch với sữa ít béo và trái cây tươi: Yến mạch là nguồn tinh bột lành mạnh, giàu chất xơ hòa tan giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ tiêu hóa. Khi nấu cháo yến mạch với sữa ít béo và trái cây tươi giúp bổ sung năng lượng, protein dễ hấp thu và canxi cho người suy giảm chức năng gan.
• Trứng luộc và bánh mì nguyên cám: Đây là một lựa chọn giàu năng lượng và protein chất lượng cao. Trứng cung cấp axit amin thiết yếu cho quá trình hồi phục mô. Bánh mì nguyên cám giúp bổ sung chất xơ, hỗ trợ nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón - tình trạng thường gặp ở người đang điều trị ung thư.

Bữa trưa

Bữa trưa nên đảm bảo đủ năng lượng, giàu dinh dưỡng và dễ tiêu hóa để hỗ trợ chức năng gan và cải thiện thể trạng. Một số lựa chọn phù hợp cho người bệnh ung thư gan gồm:

• Cơm gạo lứt: Gạo lứt chứa nhiều vitamin nhóm B và chất chống oxy hóa, giúp giải độc gan và tăng cường sức đề kháng.
• Cá hấp: Cá là nguồn cung cấp omega-3 tự nhiên, giúp chống viêm và hỗ trợ bảo vệ tế bào gan. Phương pháp hấp giữ nguyên dinh dưỡng và dễ tiêu hơn so với chiên rán.
• Rau luộc và canh rau: Các loại rau như bông cải xanh, bí đỏ, cải ngọt giàu chất chống oxy hóa, hỗ trợ đào thải độc tố. Canh rau nấu nhạt sẽ giúp bổ sung nước và vi chất cần thiết.
• Trái cây tráng miệng (táo, chuối): Cung cấp chất xơ và kali, giúp cải thiện chức năng tim và giảm mệt mỏi trong ngày.

Bữa tối

Bữa tối nên nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa để không gây áp lực lên gan trong khi nghỉ ngơi. Các món dưới đây vừa bổ dưỡng để bạn tham khảo:

• Súp rau củ nấu với đậu hũ: Đây là món ăn nhẹ, dễ tiêu, phù hợp để tránh gây đầy bụng về đêm. Đậu hũ bổ sung protein thực vật, giúp giảm gánh nặng chuyển hóa cho gan so với protein động vật.
• Salad rau xanh với dầu ô liu: Dầu ô liu chứa chất béo không bão hòa đơn, tốt cho tim mạch và giảm viêm. Ngoài ra, rau xanh như cải xoăn, rau bina bổ sung chất xơ và folate.

Bữa phụ

Bữa phụ đóng vai trò hỗ trợ duy trì năng lượng, đặc biệt quan trọng với người bệnh có nhu cầu dinh dưỡng cao nhưng khả năng ăn mỗi bữa hạn chế. Một số lựa chọn nhẹ nhàng, dễ hấp thu gồm:

• Sữa chua ít béo hoặc hạt dinh dưỡng (hạnh nhân, hạt điều): Giúp duy trì năng lượng giữa các bữa chính, cung cấp lợi khuẩn tốt cho hệ tiêu hóa và các chất béo lành mạnh hỗ trợ phục hồi.
• Sinh tố trái cây không đường: Sinh tố từ trái cây chín như bơ, chuối hoặc dâu tây cung cấp vitamin C, A và E hỗ trợ chức năng gan và tăng cường miễn dịch. Đặc biệt, người bệnh cần tránh thêm sữa đặc hoặc kem để hạn chế tăng lượng đường huyết và chất béo bão hòa không cần thiết

Lưu ý: Việc lên thực đơn cho người ung thư gan nên được cá nhân hóa theo thể trạng, giai đoạn bệnh và hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Nguyên tắc thiết lập chế độ ăn hàng ngày cho bệnh nhân ung thư gan

Việc xây dựng một thực đơn phù hợp cho người mắc ung thư gan là bước quan trọng giúp cải thiện thể trạng, hỗ trợ chức năng gan và tăng hiệu quả điều trị. 

Dưới đây là các nguyên tắc cần lưu ý trong quá trình xây dựng chế độ ăn uống hàng ngày:

Đảm bảo năng lượng cần thiết cho cơ thể

Việc cung cấp đủ năng lượng là nền tảng trong mọi thực đơn dành cho người bệnh. Năng lượng hay còn gọi là lượng calo đến từ thực phẩm, kể cả nước uống có dinh dưỡng, đóng vai trò duy trì hoạt động sống và phục hồi chức năng các cơ quan, bao gồm cả gan.

Ở bệnh nhân ung thư gan, khả năng hấp thụ và chuyển hóa dinh dưỡng thường suy giảm do chức năng gan bị tổn thương. Do đó, dù khẩu phần ăn tương đương, người bệnh vẫn cần bổ sung lượng thực phẩm nhiều hơn để đảm bảo đủ calo và dưỡng chất cần thiết.

Cân bằng đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng

Thực đơn lý tưởng cần có đầy đủ các nhóm dưỡng chất đa lượng gồm:

• Chất đạm (protein): Giúp xây dựng mô, tái tạo tế bào, đặc biệt hỗ trợ hệ miễn dịch - yếu tố quan trọng khi bệnh nhân phải đối mặt với hóa trị, xạ trị. Nên ưu tiên nguồn đạm từ cá, thịt nạc, trứng và đậu phụ.
• Tinh bột: Chọn loại tinh bột giàu chất xơ như gạo lứt, khoai lang, bánh mì nguyên cám để cung cấp năng lượng bền vững và không gây biến động đường huyết.
• Chất béo tốt: Bao gồm dầu ô liu, dầu hạt cải và chất béo từ các loại hạt. Chúng giúp hấp thu vitamin và duy trì thân nhiệt nhưng cần kiểm soát lượng sử dụng.
• Vitamin và khoáng chất: Có nhiều trong rau củ và trái cây tươi. Bệnh nhân nên ưu tiên những loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như cam, bông cải xanh, cà rốt để tăng cường sức đề kháng và bảo vệ tế bào gan.

Chế biến món ăn đơn giản, ít gia vị

Với vai trò là cơ quan chuyển hóa, gan dễ bị ảnh hưởng nếu thực phẩm chế biến quá nhiều gia vị. Người mắc ung thư gan nên hạn chế tối đa các món đậm mùi, cay nóng hay nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, nên nêm nếm nhạt, chỉ dùng muối, tiêu nhẹ và ưu tiên các phương pháp nấu như luộc, hấp, hầm để giảm áp lực tiêu hóa lên gan.

Ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày

Do mệt mỏi, chán ăn và khó tiêu thường gặp ở bệnh nhân ung thư gan, việc chia thực đơn thành 5 - 6 bữa nhỏ sẽ giúp cơ thể hấp thu tốt hơn. Cách này còn giúp giảm cảm giác đầy bụng và giúp gan xử lý lượng thức ăn ít một, giảm tải cho cơ quan đã suy yếu.

Bổ sung đủ nước mỗi ngày

Người bệnh nên uống nước, khoảng 1.5 - 2 lít mỗi ngày. Nước giúp duy trì độ ẩm cho da, tăng tuần hoàn máu, giảm cảm giác mệt mỏi và hỗ trợ tinh thần. Đặc biệt trong quá trình điều trị, việc bổ sung nước giúp cơ thể loại bỏ độc tố và thúc đẩy chức năng gan hoạt động tốt hơn.

Việc xây dựng thực đơn cho người ung thư gan cần kết hợp chặt chẽ giữa nguyên tắc khoa học và tình trạng sức khỏe thực tế. Mỗi người bệnh nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để điều chỉnh lượng thực phẩm phù hợp, từ đó tối ưu hiệu quả điều trị và cải thiện chất lượng sống hàng ngày.

Danh sách thực phẩm nên bổ sung và cần hạn chế đối với bệnh nhân ung thư gan

Chế độ ăn uống đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ điều trị và phục hồi sức khỏe cho người mắc ung thư gan. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp cải thiện chức năng gan mà còn góp phần làm giảm các triệu chứng, tăng cường hệ miễn dịch và hạn chế tác dụng phụ trong quá trình điều trị. Dưới đây là những nhóm thực phẩm người bệnh ung thư gan nên ưu tiên bổ sung cũng như những loại nên hạn chế để đảm bảo hiệu quả điều trị tốt nhất:

Tăng cường thực phẩm tốt cho gan, nâng sức đề kháng

Chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng gan và cải thiện miễn dịch, đặc biệt đối với người đang điều trị ung thư. Dưới đây là nhóm thực phẩm nên được ưu tiên bổ sung:

• Rau củ và trái cây tươi: Đây là nguồn cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ tế bào gan và tăng cường hệ miễn dịch.
• Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì nguyên cám giàu chất xơ, giúp ổn định đường huyết và hỗ trợ tiêu hóa.
• Protein từ thực vật: Đậu, đậu hũ, hạt là nguồn đạm dễ tiêu, ít gây áp lực lên gan so với đạm động vật.
• Dầu thực vật: Dầu ô liu, dầu hạt cải chứa chất béo không bão hòa có lợi cho gan và tim mạch. Tuy nhiên, người bệnh cần sử dụng với lượng vừa phải để tránh dư thừa calo.

Tránh những thực phẩm gây hại cho gan và ảnh hưởng điều trị

Bên cạnh việc bổ sung dinh dưỡng hợp lý, người bệnh ung thư gan cần hạn chế các thực phẩm có thể gây tổn thương gan hoặc cản trở quá trình điều trị. Dưới đây là một số nhóm thực phẩm người bệnh nên tránh:

• Thịt đỏ và thịt chế biến sẵn: Người bệnh nên tránh ăn xúc xích, thịt xông khói có thể làm tăng nguy cơ viêm gan và ảnh hưởng đến khả năng chuyển hóa.
• Đồ uống có cồn: Rượu bia là tác nhân gây tổn thương tế bào gan nghiêm trọng.
• Thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo bão hòa: Bánh ngọt, kẹo, đồ chiên rán gây viêm và ảnh hưởng tiêu cực đến gan.
• Thực phẩm có nguy cơ nhiễm aflatoxin: Các thực phẩm như đậu phộng hoặc ngô bị mốc, chứa độc tố có thể gây ung thư gan.

Xây dựng chế độ ăn lành mạnh, khoa học và cân bằng là nền tảng quan trọng để người bệnh ung thư gan cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng sống. Bên cạnh đó, bạn cũng nên chủ động bảo vệ lá gan bằng cách tiêm vắc xin viêm gan A, B cùng các loại vắc xin thiết yếu khác. Để được tư vấn trước khi tiêm và đặt lịch tiêm chủng, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ ràng và đầy đủ hơn về thực đơn cho người ung thư gan - một yếu tố quan trọng trong quá trình điều trị và phục hồi sức khỏe. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp hỗ trợ chức năng gan mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống và tinh thần cho người bệnh.

Xem thêm:

• Yếu tố nguy cơ mắc ung thư gan là gì?

• Xét nghiệm ung thư gan: Những điều bạn cần biết