Tai biến mạch máu não là tình trạng tổn thương não do gián đoạn hoặc giảm lưu lượng máu, có thể dẫn đến tàn tật hoặc tử vong. Sau giai đoạn cấp cứu, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò không kém phần quan trọng trong quá trình điều trị và hồi phục. Xây dựng thực đơn cho người bị tai biến không chỉ giúp bổ sung đầy đủ năng lượng và dưỡng chất cần thiết mà còn hỗ trợ kiểm soát huyết áp, mỡ máu, giảm nguy cơ tái phát. Vậy thực đơn như thế nào là hợp lý và an toàn cho người bệnh?
Gợi ý thực đơn cho người bị tai biến mạch máu não
Để vừa đảm bảo đủ chất dinh dưỡng, vừa tiết kiệm thời gian chuẩn bị, người bệnh nên lập kế hoạch bữa ăn theo tuần. Dưới đây là gợi ý 7 thực đơn hàng ngày cho người sau đột quỵ. Tốt nhất, hãy trao đổi trước với bác sĩ điều trị hoặc chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn phù hợp:
Thứ 2
Thực đơn này chú trọng vào món ăn mềm, dễ tiêu, giúp cơ thể hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
- Bữa sáng: Cháo gà.
- Bữa phụ: Sinh tố chuối.
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, thịt bò xào bông cải, canh mướp nấu nghêu.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, cá chuối kho tộ, rau củ luộc.

Thứ 3
Bữa ăn kết hợp tinh bột nguyên cám, chất đạm và rau xanh để duy trì năng lượng cả ngày.
- Bữa sáng: 2 lát bánh mì nguyên cám, 1 trứng gà luộc, salad rau củ.
- Bữa phụ: Sữa tươi ít béo, thanh long.
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, thịt gà áp chảo, canh rau cải.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, cá hồi nướng, canh chua.
Thứ 4
Bổ sung nhiều chất xơ, vitamin và protein, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.
- Bữa sáng: Cháo yến mạch bí đỏ.
- Bữa phụ: Sữa chua ít đường, quả bơ.
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, cá ngừ sốt cà, canh mồng tơi thịt băm.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, thịt bò xào súp lơ, canh bí xanh nấu tôm.
Thứ 5
Kết hợp món nước và món khô để giúp bữa ăn vừa ngon miệng vừa đầy đủ dinh dưỡng.
- Bữa sáng: Phở bò, 1 quả cam nhỏ.
- Bữa phụ: Dâu tây, sữa tươi ít béo.
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, thịt gà hấp, salad cà chua, canh củ sắn.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, cá hồi áp chảo, canh khoai mỡ.

Thứ 6
Tập trung vào các món giàu chất đạm và rau xanh, giúp tăng cường đề kháng.
- Bữa sáng: Miến gà.
- Bữa phụ: 2 quả quýt vừa, sữa tươi ít béo.
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, đậu phụ nhồi thịt sốt cà, canh cải xanh.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, rau củ luộc, tôm rim.
Thứ 7
Đa dạng nguồn protein từ thịt, cá và hải sản, đồng thời bổ sung rau củ tươi.
- Bữa sáng: Phở xào.
- Bữa phụ: Sữa chua ít đường, táo.
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, ếch kho sả, canh cua rau đay.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, cá thu kho cà, cải xoăn luộc.
Chủ nhật
Bữa ăn thanh đạm nhưng đủ chất, phù hợp cho ngày cuối tuần thư giãn.
- Bữa sáng: Cháo cá lóc.
- Bữa phụ: Phô mai, bưởi (150g).
- Bữa trưa: 1,5 bát cơm, tôm rim, cà rốt và súp lơ luộc.
- Bữa tối: 1,5 bát cơm, đậu hũ kho, canh cải xanh nấu cá thác lác.
Lưu ý: Các thực đơn trên chỉ mang tính chất tham khảo. Mỗi người có thể có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau, vì vậy cần được bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng tư vấn trước khi áp dụng để đảm bảo phù hợp với tình trạng sức khỏe.
Người bị tai biến mạch máu não nên tránh ăn gì?
Chế độ ăn uống không hợp lý có thể làm bệnh nặng hơn hoặc tái phát. Người chăm sóc cần lưu ý tránh các thực phẩm sau:
- Hạn chế ăn mặn: Chỉ dùng tối đa 5g muối/ngày (kể cả muối trong thức ăn). Tránh dưa muối, cà muối, kim chi, thịt xông khói, xúc xích, pate, đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn, thức ăn nhanh.
- Tránh rượu bia, chất kích thích: Rượu bia, cà phê, chè đặc, thuốc lá… đều có hại cho người tai biến.
- Tránh cay nóng: Hạn chế gia vị cay để bảo vệ tim mạch và huyết áp.
- Giảm chất béo: Tránh mỡ, nội tạng động vật, món chiên rán, bơ… vì dễ làm tăng cholesterol và nguy cơ tái phát.

Nguyên tắc cần nhớ khi thiết kế thực đơn cho người bị tai biến mạch máu não
Bên cạnh việc chuẩn bị thực đơn cho người bị tai biến phong phú và giàu dưỡng chất, cần lưu ý một số nguyên tắc sau để tối ưu hiệu quả dinh dưỡng cho người bệnh:
- Điều chỉnh theo tình trạng bệnh lý: Mỗi bệnh nhân có mức độ sức khỏe khác nhau. Nếu mắc kèm các vấn đề về tiêu hóa, bệnh tim mạch, đái tháo đường… hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để xây dựng chế độ ăn phù hợp.
- Chia bữa hợp lý: Thay vì ăn ít bữa với lượng nhiều, nên chia thành nhiều bữa nhỏ để cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn và tránh cảm giác quá no hoặc quá đói.
- Bổ sung đủ nước: Nước giúp vận chuyển dưỡng chất đến tế bào và hỗ trợ đào thải độc tố ra ngoài cơ thể.
- Duy trì vận động nhẹ: Kết hợp chế độ ăn lành mạnh với tập luyện thường xuyên sẽ hỗ trợ cải thiện sức khỏe tổng thể và đẩy nhanh phục hồi.
- Đảm bảo an toàn thực phẩm: Lựa chọn nguyên liệu sạch, chế biến kỹ để tránh nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
- Theo dõi cân nặng định kỳ: Cân nặng là chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả dinh dưỡng. Theo dõi thường xuyên giúp kịp thời điều chỉnh chế độ ăn.
Để người bệnh tai biến phục hồi tốt nhất, cần kết hợp chế độ dinh dưỡng khoa học với các bài tập vật lý trị liệu phù hợp.

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong quá trình phục hồi sau tai biến. Một thực đơn cho người bị tai biến khoa học, đầy đủ dưỡng chất, ít muối và dầu mỡ sẽ giúp người bệnh nhanh chóng lấy lại sức khỏe, giảm nguy cơ tái phát và nâng cao chất lượng cuộc sống. Gia đình nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng thực đơn phù hợp với từng giai đoạn và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, việc chủ động phòng ngừa bệnh tật cũng là yếu tố quan trọng để bảo vệ sức khỏe lâu dài. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu mang đến các gói tiêm chủng đa dạng, phù hợp cho mọi lứa tuổi, giúp tăng cường miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị hiện đại và quy trình tiêm an toàn, Long Châu cam kết mang lại dịch vụ chăm sóc sức khỏe tối ưu, đồng hành cùng bạn và gia đình trong hành trình bảo vệ sức khỏe toàn diện.