Sốt phát ban có được tắm không? Nguyên nhân và hướng dẫn chăm sóc an toàn

Nhìn từ góc độ y học hiện đại, việc tắm khi bị sốt phát ban cần được tiếp cận khoa học hơn để tránh làm tình trạng nặng thêm hoặc gây biến chứng. Trong bài viết này, Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp quý độc giả giải đáp thắc mắc liên quan đến sốt phát ban, kèm theo hướng dẫn cách chăm sóc đúng cách.

Sốt phát ban có được tắm không?

Sốt phát ban là tình trạng nhiễm virus (phổ biến nhất là nhóm Enterovirus hoặc virus sởi - tùy từng dạng bệnh). Virus xâm nhập vào cơ thể, gây sốt từ nhẹ đến cao rồi làm xuất hiện các đốm đỏ li ti trên da. Các nốt ban này có thể lan nhanh khắp người, nổi rõ hơn khi thân nhiệt tăng. Đặc điểm thường gặp là:

• Giai đoạn sốt: 1 - 3 ngày, thân nhiệt có thể lên 38 - 39,5°C.
• Giai đoạn phát ban: Da nổi hồng rải rác, không ngứa, không chảy dịch.
• Triệu chứng đi kèm: Mệt mỏi, chán ăn, viêm họng, ho nhẹ, tiêu chảy nhẹ ở một số trường hợp.

Thông thường, sốt phát ban là bệnh lành tính, tự khỏi sau 5 - 7 ngày nếu được chăm sóc đúng cách.

Câu trả lời ngắn gọn cho thắc mắc có được tắm khi bị sốt phát ban không là có. Người bị sốt phát ban vẫn có thể tắm, nhưng không tắm nước lạnh và không tắm quá lâu. Cách tắm đúng cách sẽ giúp người bệnh cải thiện sức khỏe:

• Làm sạch da, giảm nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.
• Giúp cơ thể thoải mái, dễ chịu hơn.
• Hạ thân nhiệt tự nhiên nếu nước tắm ấm vừa phải.
• Ngăn mồ hôi tích tụ gây ngứa, gây nhiễm trùng da.

Vì sao không nên kiêng tắm?

Quan điểm “bị sốt phát ban phải kiêng nước tuyệt đối” là sai. Khi không tắm trong nhiều ngày:

• Da tích tụ bụi, mồ hôi, tạo môi trường tốt cho vi khuẩn phát triển.
• Nguy cơ viêm da, lở loét, bội nhiễm tăng lên.
• Người bệnh khó chịu, ngủ kém, ảnh hưởng hồi phục.

Các bác sĩ đều khuyến cáo: Tắm nhanh bằng nước ấm hoàn toàn an toàn và có lợi trong quá trình điều trị.

Cách tắm đúng khi bị sốt phát ban để không làm bệnh nặng hơn

Để tắm an toàn, bạn cần tuân thủ những nguyên tắc sau:

• Dùng nước ấm nhẹ: Nhiệt độ lý tưởng nhất để tắm khi bị sốt phát ban là 36 - 38°C, gần với nhiệt độ cơ thể. Người bệnh cần tránh tắm nước lạnh vì có thể gây co mạch đột ngột, làm tăng nguy cơ ớn lạnh, run rẩy và khiến sốt cao hơn.
• Chỉ tắm nhanh, không tắm quá 5 - 7 phút: Sốt phát ban khiến cơ thể yếu hơn, vì vậy tắm quá lâu dễ dẫn đến mệt. Người bệnh nên tắm nhanh ở nơi kín gió, không ngâm mình trong bồn và không để nước xối mạnh lên cơ thể.
• Chọn sữa tắm loại dịu nhẹ: Người bệnh nên ưu tiên loại không hương liệu - không chất tạo màu hoặc chỉ tắm bằng nước ấm nếu da quá nhạy cảm.
• Lau khô người ngay sau tắm: Nên dùng khăn bông mềm thấm nhẹ vào da và tránh chà xát mạnh gây kích ứng vùng đang nổi ban.
• Tắm ở phòng kín gió: Nhiệt độ phòng đủ ấm và không bật điều hòa lạnh khi tắm. Ngoài ra cũng cần tránh quạt thổi trực tiếp vào da.

Khi nào sốt phát ban không nên tắm?

Vậy khi nào không nên tắm? Mặc dù đa số trường hợp có thể tắm, một số tình huống sau cần hoãn tắm:

• Sốt cao trên 39 - 40°C, người co giật hoặc có nguy cơ co giật.
• Người bệnh quá mệt, không đứng vững, chóng mặt.
• Ban kèm mụn nước, loét hoặc chảy dịch - có thể là dấu hiệu của bệnh khác như thủy đậu, tay chân miệng.
• Có dấu hiệu nhiễm trùng da: Sưng, nóng, đỏ, đau.

Trong các trường hợp này, thay tắm bằng lau người bằng khăn ấm.

Trẻ em bị sốt phát ban có được tắm không?

Câu trả lời vẫn là có, nhưng phải cẩn thận hơn người lớn. Một số lưu ý đặc biệt với trẻ:

• Tắm nhanh dưới 5 phút.
• Không tắm khi trẻ đang run, rét, hoặc đang sốt cao.
• Lau người ngay bằng khăn mềm sau tắm.
• Ủ ấm nhẹ để tránh nhiễm lạnh.
• Không gội đầu nếu trẻ đang mệt hoặc còn sốt.

Ngoài ra, với trẻ sơ sinh thì cũng có thể được lau người bằng nước ấm, hạn chế tắm vòi sen để tránh nhiễm lạnh. Nên thực hiện trong phòng kín gió và tắm cực nhanh.

Có nên tắm lá khi bị sốt phát ban?

Nhiều người áp dụng mẹo dân gian tắm bằng các loại lá như: Lá kinh giới, lá trà xanh, lá tía tô, lá khế… Dù tắm lá có thể giúp da dịu nhẹ hơn, nhưng không được khuyến cáo nếu:

• Lá không được rửa sạch vì sẽ tăng nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Da người bệnh có vết trầy xước, mụn nước hoặc ban đang lan rộng.

Nếu muốn tắm lá, cần đun sôi kỹ, lọc sạch, để nguội còn ấm trước khi sử dụng.

Những sai lầm phổ biến khi chăm sóc người bị sốt phát ban

Một số sai lầm phổ biến khi bị sốt phát ban như:

• Kiêng nước tuyệt đối: Điều này chỉ khiến da bẩn, gây ngứa và nhiễm trùng.
• Ủ ấm quá mức: Ủ chặt khiến thân nhiệt tăng cao, kéo dài thời gian sốt.
• Tự ý dùng kháng sinh: Sốt phát ban do virus, kháng sinh không có tác dụng và có thể gây rối loạn tiêu hóa.
• Thoa cao nóng, dầu gió: Dễ gây kích ứng da, làm ban nổi nhiều hơn.

Cách chăm sóc người bị sốt phát ban giúp nhanh khỏi và không biến chứng

Để bệnh nhanh tiến triển tốt, bạn nên:

• Bổ sung nước và điện giải: Người bệnh nên uống nước lọc, oresol pha chuẩn, nước ép trái cây, súp loãng, cháo loãng… Điều này giúp tránh mất nước do sốt.
• Hạ sốt đúng cách: Khi bị sốt, người bệnh có thể uống Paracetamol theo liều phù hợp với cân nặng, lau ấm vùng nách, bẹn khi sốt cao và không ủ kín.
• Chế độ ăn nhẹ, dễ tiêu: Khi bị sốt phát ban, người bệnh nên ăn chất mềm như cháo thịt băm, canh rau, súp gà, sữa chua và tránh đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ.
• Nghỉ ngơi đủ: Người bệnh nên hạn chế vận động mạnh và ngủ đủ giấc để giúp cơ thể hồi phục nhanh.

Khi nào cần đưa người bệnh đi khám?

Dù đa số tự khỏi, hãy đưa người bệnh đến cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu:

• Sốt kéo dài quá 4 ngày.
• Nổi ban kèm mụn nước, loét, chảy dịch.
• Trẻ quấy khóc nhiều, bỏ bú, bỏ ăn.
• Co giật hoặc khó thở.
• Nghi ngờ nhầm với các bệnh nguy hiểm như bệnh sởi, tay chân miệng.

Vậy người bệnh đã biết sốt phát ban có được tắm không và cách chăm sóc đúng cách khi bị bệnh. Người bệnh cần tắm nhanh, bằng nước ấm, trong phòng kín gió và tránh gió lùa. Tắm đúng cách giúp da sạch, ngăn nhiễm trùng và giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn rất nhiều. Hãy theo dõi Tiêm chủng Long Châu để cập nhật thêm các thông tin về cách phòng bệnh đúng cách nhé!