Siêu âm phụ khoa là gì? Quy trình thực hiện và lưu ý quan trọng cần nhớ

Siêu âm phụ khoa là phương pháp chẩn đoán giúp bác sĩ quan sát chi tiết các cơ quan sinh dục nữ, từ đó phát hiện sớm các vấn đề bất thường và đưa ra hướng điều trị kịp thời. Hiểu rõ về kỹ thuật này không chỉ giúp chị em chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe mà còn góp phần bảo vệ khả năng sinh sản và chất lượng cuộc sống. Vậy siêu âm phụ khoa là gì và quy trình thực hiện ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây nhé!

Siêu âm phụ khoa là gì? Khái niệm và mục đích

Siêu âm phụ khoa là kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh sử dụng sóng siêu âm (sóng âm tần số cao) để quan sát các cơ quan sinh dục nữ bên trong, bao gồm tử cung, buồng trứng, vòi trứng, cổ tử cung và vùng chậu. Phương pháp này an toàn, không xâm lấn, không gây đau và không sử dụng tia X, nên được sử dụng rộng rãi trong y khoa để đánh giá sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Kỹ thuật siêu âm phụ khoa được chỉ định trong nhiều trường hợp khác nhau với mục đích cụ thể như:

• Phát hiện các bệnh lý phụ khoa: Siêu âm giúp nhận diện các bất thường như u xơ tử cung, u nang buồng trứng, viêm vùng chậu, polyp nội mạc tử cung, lạc nội mạc tử cung hoặc các khối u bất thường khác.
• Theo dõi thai kỳ giai đoạn đầu: Xác định vị trí thai, tuổi thai, tình trạng thai nhi và phát hiện các vấn đề như thai ngoài tử cung hoặc thai lưu.
• Kiểm tra nguyên nhân các triệu chứng bất thường: Bao gồm rong kinh, đau bụng dưới kéo dài, chảy máu âm đạo ngoài kỳ kinh hoặc khí hư bất thường.
• Hỗ trợ điều trị vô sinh - hiếm muộn: Theo dõi sự phát triển của nang trứng, chu kỳ rụng trứng và đánh giá cấu trúc tử cung, buồng trứng để hỗ trợ các phương pháp thụ tinh nhân tạo.
• Tầm soát sức khỏe sinh sản định kỳ: Giúp phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn, đặc biệt ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản hoặc sau 35 tuổi để phòng ngừa ung thư phụ khoa.

Siêu âm phụ khoa đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thông tin chính xác, giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán và kế hoạch điều trị phù hợp, từ đó bảo vệ sức khỏe sinh sản của phụ nữ.

Các phương pháp siêu âm phụ khoa phổ biến hiện nay

Hiện nay, có hai hình thức siêu âm phụ khoa phổ biến gồm siêu âm qua thành bụng và siêu âm đầu dò âm đạo. Mỗi phương pháp có đặc điểm riêng, phù hợp với từng đối tượng và mục đích cụ thể.

Siêu âm qua thành bụng

Siêu âm qua thành bụng thường được sử dụng cho phụ nữ chưa từng quan hệ tình dục hoặc trong một số trường hợp đặc biệt, như phụ nữ mang thai ở giai đoạn đầu. Bác sĩ sử dụng đầu dò siêu âm di chuyển trên vùng bụng dưới của bệnh nhân để thu nhận hình ảnh các cơ quan sinh dục. Để hình ảnh rõ nét hơn, bệnh nhân cần uống nhiều nước trước khi siêu âm để làm căng bàng quang, giúp đẩy tử cung và buồng trứng vào vị trí dễ quan sát.

Ưu điểm của phương pháp này là không xâm lấn, phù hợp với mọi đối tượng, đặc biệt là những người chưa quan hệ tình dục. Tuy nhiên, độ chi tiết của hình ảnh không cao bằng siêu âm đầu dò, khó phát hiện các tổn thương nhỏ hoặc bất thường ở âm đạo, cổ tử cung.

Siêu âm đầu dò âm đạo

Phương pháp siêu âm đầu dò phù hợp với phụ nữ đã quan hệ tình dục, đặc biệt khi cần kiểm tra chi tiết các cơ quan sinh dục hoặc hỗ trợ điều trị vô sinh. Bác sĩ sử dụng một đầu dò mỏng, được bọc lớp bảo vệ và bôi gel bôi trơn, đưa nhẹ nhàng vào âm đạo để thu nhận hình ảnh. Phương pháp này cho phép quan sát gần hơn các cơ quan như tử cung, buồng trứng và vòi trứng nên thường được ưu tiên hơn trong các trường hợp cần chẩn đoán chính xác bệnh lý phụ khoa.

Thủ thuật này cho độ chính xác cao, cung cấp hình ảnh chi tiết, có thể phát hiện các tổn thương nhỏ, như u nang nhỏ hoặc viêm nhẹ. Đặc biệt hữu ích trong việc theo dõi chu kỳ rụng trứng hoặc đánh giá tình trạng nội mạc tử cung. Tuy nhiên, siêu âm đầu dò không phù hợp với phụ nữ chưa quan hệ tình dục do có thể ảnh hưởng đến màng trinh.

Quy trình siêu âm phụ khoa diễn ra như thế nào?

Quy trình siêu âm phụ khoa thường đơn giản, nhanh chóng và không gây đau đớn với các bước cơ bản bao gồm:

Trước khi siêu âm

• Siêu âm qua thành bụng: Bệnh nhân cần uống khoảng 500 – 1000ml nước trước khi siêu âm và nhịn tiểu để bàng quang căng. Điều này giúp đẩy các cơ quan sinh dục vào vị trí dễ quan sát hơn. Nên tránh ăn quá no trước khi siêu âm để không ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh.
• Siêu âm đầu dò âm đạo: Không cần chuẩn bị đặc biệt, nhưng nên vệ sinh vùng kín sạch sẽ trước khi thực hiện. Thời điểm lý tưởng để siêu âm là ngày thứ 3 – 5 sau khi sạch kinh, vì lúc này tử cung và buồng trứng ở trạng thái ổn định, dễ đánh giá nhất.

Trong quá trình siêu âm

• Đối với siêu âm bụng: Bệnh nhân nằm ngửa trên giường khám, bác sĩ bôi gel lên vùng bụng dưới và di chuyển đầu dò siêu âm để thu nhận hình ảnh. Quá trình này thường kéo dài 10 – 15 phút.
• Đối với siêu âm đầu dò: Bệnh nhân nằm ngửa, co chân lên. Bác sĩ sử dụng đầu dò mỏng, bọc lớp bảo vệ vệ sinh và bôi gel, đưa nhẹ nhàng vào âm đạo. Quá trình này cũng mất khoảng 10 – 15 phút và không gây đau, chỉ có thể hơi khó chịu ở một số người.
• Bác sĩ sẽ quan sát hình ảnh trên màn hình máy siêu âm và ghi nhận các bất thường (nếu có).

Sau khi siêu âm

Bệnh nhân có thể sinh hoạt bình thường ngay sau khi siêu âm, không cần nghỉ ngơi đặc biệt. Kết quả siêu âm sẽ được bác sĩ phân tích và giải thích ngay sau đó. Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ tư vấn các bước tiếp theo, như làm thêm xét nghiệm hoặc điều trị phù hợp.

Một số lưu ý quan trọng khi siêu âm phụ khoa

Để đảm bảo kết quả siêu âm phụ khoa chính xác và buổi khám diễn ra thuận lợi, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Không thực hiện siêu âm trong thời gian hành kinh: Trừ khi bác sĩ có chỉ định đặc biệt, bạn nên tránh siêu âm trong kỳ kinh nguyệt, vì máu kinh có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng hình ảnh và kết quả chẩn đoán.
• Chia sẻ tiền sử bệnh và triệu chứng: Trước khi siêu âm, hãy thông báo với bác sĩ về tiền sử bệnh lý, các triệu chứng bất thường (như đau bụng, khí hư, rối loạn kinh nguyệt) hoặc chu kỳ kinh nguyệt gần nhất. Những thông tin này giúp bác sĩ đánh giá chính xác hơn.
• Đối với phụ nữ mang thai: Nếu bạn đang mang thai, hãy thông báo ngay với bác sĩ để lựa chọn phương pháp siêu âm phù hợp (thường là siêu âm qua thành bụng) và đảm bảo an toàn cho thai nhi.
• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ: Đặc biệt với siêu âm đầu dò, vệ sinh vùng kín trước khi khám giúp đảm bảo vệ sinh và tăng độ chính xác của kết quả.
• Chọn cơ sở y tế uy tín: Hãy đến các bệnh viện hoặc phòng khám phụ khoa có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại để đảm bảo kết quả siêu âm đáng tin cậy.

Siêu âm phụ khoa là một bước kiểm tra quan trọng, giúp phát hiện sớm nhiều vấn đề về sức khỏe sinh sản mà nhiều phụ nữ thường bỏ qua. Việc chủ động thực hiện siêu âm định kỳ và khi có dấu hiệu bất thường sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe kịp thời và hiệu quả hơn. Đừng ngần ngại trao đổi với bác sĩ khi có bất kỳ thắc mắc nào để được hỗ trợ tốt nhất nhé!

Ngoài siêu âm phụ khoa định kỳ, tiêm phòng vắc xin HPV cũng là một trong những biện pháp quan trọng giúp phụ nữ phòng ngừa ung thư cổ tử cung – căn bệnh nguy hiểm thường được phát hiện thông qua các bất thường trong quá trình siêu âm. Hiện nay, Trung tâm Tiêm chủng Long Châu đang triển khai dịch vụ tiêm vắc xin HPV với quy trình an toàn, chuyên nghiệp và đội ngũ y bác sĩ tận tâm. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn và đặt lịch tiêm phù hợp nhé!