Quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ như thế nào? Tại sao cần phải làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ?

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ thường được thực hiện vào tam cá nguyệt thứ hai để đánh giá khả năng chuyển hóa đường của cơ thể mẹ. Với những mẹ bầu có yếu tố nguy cơ, xét nghiệm tiểu đường thai kỳ càng trở nên cần thiết để kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe. Việc phát hiện và điều chỉnh sớm chỉ số đường huyết sẽ góp phần làm giảm nguy cơ sinh non, tiền sản giật hoặc thai nhi quá lớn.

Vì sao cần tầm soát tiểu đường thai kỳ?

Tiểu đường thai kỳ là tình trạng rối loạn dung nạp glucose được phát hiện lần đầu trong thời gian mang thai, dù trước đó mẹ bầu chưa từng mắc bệnh tiểu đường. Khác với người đã bị tiểu đường từ trước, tình trạng này chỉ xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin để kiểm soát lượng đường tăng cao do ảnh hưởng của nội tiết tố thai kỳ.

Nếu không tầm soát và điều trị kịp thời, tiểu đường thai kỳ có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé. Mẹ bầu dễ gặp các vấn đề như tăng huyết áp, tiền sản giật, viêm đường tiết niệu, còn em bé có thể bị vàng da sơ sinh, hạ đường huyết, tăng cân quá mức hoặc dễ bị béo phì, tiểu đường sau này.

Những đối tượng có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ như:

• Có người thân trong gia đình bị tiểu đường;
• Trong lần mang thai trước, đã mắc tiểu đường thai kỳ;
• Sinh con nặng cân trên 4kg;
• Có tiền sử thai lưu, con dị tật hoặc ≥ 3 lần sảy thai liên tiếp.

Thời điểm phù hợp để thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Để đạt được kết quả chính xác và kịp thời phát hiện nguy cơ tiểu đường thai kỳ, thời điểm xét nghiệm được khuyến nghị là từ tuần thai thứ 24 đến 28. Đây là giai đoạn nhau thai phát triển mạnh, các hormone ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa đường được sản sinh nhiều hơn, khiến khả năng đáp ứng insulin giảm và mức đường huyết tăng lên.

Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể đánh giá sớm nguy cơ ngay từ lần khám thai đầu tiên bằng xét nghiệm glucose máu lúc đói hoặc chỉ số HbA1c. Tùy vào kết quả ban đầu, thời điểm tiến hành xét nghiệm tiểu đường thai kỳ có thể thay đổi tùy từng trường hợp:

• Với mẹ bầu không có nguy cơ, nếu đường huyết lúc đói dưới 92mg/dL (5.1 mmol/L), xét nghiệm dung nạp glucose nên thực hiện khi thai từ 24 đến 28 tuần.
• Nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, chỉ số đường huyết lúc đói từ 5.1 - 7.0 mmol/L có thể dẫn đến chẩn đoán tiểu đường thai kỳ. Trường hợp đường huyết > 7.0 mmol/L hoặc HbA1c > 6 .5% sẽ được xác định là đái tháo đường rõ ràng trên lâm sàng.

Quy trình thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ

Việc nắm rõ quy trình test tiểu đường thai kỳ sẽ giúp mẹ bầu chủ động hơn khi tham gia xét nghiệm, đồng thời giúp quá trình thực hiện diễn ra thuận lợi. Hiện nay, tiểu đường thai kỳ được phát hiện thông qua hai hình thức xét nghiệm, do đó quy trình sẽ có một số điểm khác biệt tùy từng phương pháp.

Từ tuần thai thứ 24 đến 28, thai phụ nên tìm hiểu quy trình xét nghiệm tiểu đường thai kỳ để chuẩn bị đầy đủ trước khi thực hiện.

Đối với xét nghiệm 1 bước

Thai phụ sẽ được chỉ định làm nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống. Cụ thể, mẹ bầu uống 75g glucose, sau đó nhân viên y tế sẽ lấy máu tĩnh mạch vào các thời điểm khi đói, sau 1 giờ và sau 2 giờ để đo nồng độ glucose. Phương pháp này thường áp dụng với thai phụ chưa từng được chẩn đoán mắc đái tháo đường trước đó.

Thời gian lý tưởng để làm xét nghiệm là vào buổi sáng, sau khi mẹ bầu đã nhịn ăn tối thiểu 8 tiếng. Kết quả được coi là mắc tiểu đường thai kỳ nếu có ít nhất 1 trong 3 chỉ số sau vượt ngưỡng:

• Đường huyết lúc đói ≥ 92 mg/dL (5.1 mmol/L);
• Sau 1 giờ ≥ 180 mg/dL (10.0 mmol/L);
• Sau 2 giờ ≥ 153 mg/dL (8.5 mmol/L).

Nếu tất cả các chỉ số đều thấp hơn mức này, thai phụ được xác định là không mắc tiểu đường thai kỳ.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ theo quy trình 2 bước

Phương pháp xét nghiệm 2 bước thường áp dụng cho những mẹ bầu chưa từng được chẩn đoán mắc đái tháo đường trước đó. Đây là quy trình phổ biến và được nhiều cơ sở y tế triển khai để sàng lọc nguy cơ tiểu đường thai kỳ.

• Bước đầu tiên: Thai phụ sẽ uống 50g glucose và sau 1 giờ sẽ được đo mức đường huyết. Điểm thuận lợi là ở bước này, mẹ bầu không cần phải nhịn ăn. Nếu chỉ số glucose trong máu ở thời điểm này vượt mức 130 mg/dL (7.2 mmol/L), thai phụ sẽ tiếp tục thực hiện bước thứ hai.
• Bước thứ hai: Mẹ bầu thực hiện nghiệm pháp dung nạp glucose 100g. Lúc này, cần nhịn đói hoàn toàn trước khi uống. Sau khi uống 100g glucose pha loãng với khoảng 250 - 300ml nước, thai phụ sẽ được đo đường huyết vào 4 thời điểm là lúc đói, sau 1 giờ, 2 giờ và 3 giờ. Các mẫu máu sẽ được lấy định kỳ để đánh giá khả năng xử lý glucose của cơ thể.

Một trong các chỉ số sau vượt ngưỡng được coi là bất thường:

• Đường huyết lúc đói ≥ 95 mg/dL (5.3 mmol/L);
• Sau 1 giờ ≥ 180 mg/dL (10.0 mmol/L);
• Sau 2 giờ ≥ 155 mg/dL (8.6 mmol/L);
• Sau 3 giờ ≥ 140 mg/dL (7.8 mmol/L).

Nếu có từ 2 giá trị trở lên vượt ngưỡng cho phép, mẹ bầu sẽ được chẩn đoán mắc tiểu đường thai kỳ và cần được theo dõi chặt chẽ hơn trong thai kỳ.

Các biến chứng nghiêm trọng do tiểu đường thai kỳ gây ra

Nếu tình trạng tiểu đường thai kỳ không được kiểm soát tốt, cả thai phụ và thai nhi có thể phải đối mặt với nhiều hậu quả nghiêm trọng:

• Thai nhi có thể phát triển quá lớn do lượng đường huyết trong máu cao, gây khó khăn cho quá trình chuyển dạ và làm tăng khả năng phải sinh mổ.
• Tình trạng dư thừa nước ối (đa ối) có thể xảy ra, làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm hoặc biến chứng khi sinh.
• Nguy cơ sinh non, tức là sinh trước tuần thai thứ 37, cũng cao hơn ở những mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ.
• Tiểu đường thai kỳ còn làm tăng khả năng mắc tiền sản giật, một biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ.
• Sau khi sinh, trẻ có thể bị tụt đường huyết, vàng da hoặc gặp các vấn đề về hô hấp.
• Trong một số trường hợp hiếm gặp, tiểu đường thai kỳ có thể dẫn đến thai lưu.
• Về lâu dài, người mẹ có nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường tuýp 2 sau khi kết thúc thai kỳ.

Lời khuyên dành cho mẹ bầu trước khi test tiểu đường thai kỳ

Để có một thai kỳ khỏe mạnh, mẹ bầu cần lưu ý một số vấn đề như:

Giữ tâm trạng thoải mái, tránh căng thẳng

Căng thẳng tinh thần dễ khiến cơ thể sản sinh các hormone như cortisol - yếu tố làm tăng đường huyết. Vì vậy, trước khi thực hiện xét nghiệm tiểu đường thai kỳ, mẹ bầu nên cố gắng thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý để không làm sai lệch kết quả.

Không tiêu thụ các chất kích thích

Các chất như rượu, bia, thuốc lá chứa các thành phần có thể ảnh hưởng đến chỉ số đường huyết và làm rối loạn quá trình chuyển hóa đường trong cơ thể. Việc sử dụng các chất này trước khi xét nghiệm có thể khiến chỉ số đường máu tăng cao một cách giả tạo, dẫn đến kết luận không chính xác. Vì thế, thai phụ tuyệt đối không nên dùng các chất kích thích trước thời điểm test đường huyết.

Tránh tiêu thụ quá nhiều đường

Việc tiêu thụ quá nhiều đường trong thời gian gần xét nghiệm có thể khiến kết quả không phản ánh đúng thực trạng, do mức đường huyết có thể bị đẩy cao bất thường. Vì thế, mẹ bầu nên duy trì chế độ ăn uống cân đối, tránh các món ăn quá ngọt hoặc có chỉ số đường huyết cao. Một chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp đường huyết ổn định và phản ánh đúng tình trạng chuyển hóa đường của cơ thể.

Lựa chọn nơi xét nghiệm tiểu đường thai kỳ đảm bảo an toàn và uy tín

Để đảm bảo kết quả chính xác và có hướng xử lý phù hợp, mẹ bầu nên chọn cơ sở y tế có uy tín, trang thiết bị hiện đại và đội ngũ chuyên môn giàu kinh nghiệm. Phát hiện sớm và chính xác tiểu đường thai kỳ sẽ giúp giảm thiểu biến chứng cho mẹ và thai nhi, đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị.

Xét nghiệm tiểu đường thai kỳ là bước kiểm tra quan trọng giúp phát hiện sớm nguy cơ rối loạn đường huyết trong thai kỳ, từ đó có hướng điều trị kịp thời để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé. Việc chủ động thực hiện xét nghiệm đúng thời điểm không chỉ giúp hạn chế biến chứng nguy hiểm mà còn góp phần đảm bảo một thai kỳ an toàn. Vì vậy, mẹ bầu đừng bỏ qua xét nghiệm tiểu đường thai kỳ trong quá trình chăm sóc sức khỏe thai sản.

Tiêm vắc xin đầy đủ trong thời gian mang thai không chỉ giúp mẹ bầu tăng cường miễn dịch mà còn bảo vệ thai nhi khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy được nhiều thai phụ lựa chọn trong suốt hành trình chăm sóc sức khỏe thai kỳ. Tại đây, khách hàng sẽ được tư vấn kỹ lưỡng, tiêm chủng với quy trình an toàn, sử dụng vắc xin chính hãng và dịch vụ chăm sóc tận tâm. Hãy liên hệ ngay với Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928 để được đặt lịch và hỗ trợ kịp thời.