Nổi hạch dưới hàm có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, từ những nhiễm trùng nhẹ cho đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Hạch thường không gây đau và biến mất sau một thời gian, nhưng trong một số trường hợp, sự xuất hiện và kích thước của hạch lại báo hiệu những dấu hiệu cần được chú ý đặc biệt. Việc nhận biết chính xác nguyên nhân và thời điểm nên đi khám sẽ giúp bạn tránh được những biến chứng không mong muốn và có phương pháp điều trị kịp thời.
Nổi hạch dưới hàm có nguy hiểm không?
Hạch là một phần quan trọng của hệ miễn dịch, tồn tại ở nhiều vị trí trên cơ thể như bẹn, nách, xương đòn, và dưới hàm. Bình thường rất nhỏ và khó có thể sờ thấy bằng tay. Tuy nhiên, khi cơ thể bị viêm hoặc nhiễm trùng, hạch có thể sưng to lên, gây đau nhức.

Để phân biệt giữa hạch lành tính và hạch ác tính, người ta thường dựa vào các đặc điểm như vị trí, kích thước và tính chất của hạch. Hạch lành tính thường có kích thước nhỏ, mềm mại, di động và thường gây đau nhẹ khi ấn vào, đặc biệt khi chúng bị viêm do các bệnh như viêm họng hoặc viêm amidan. Ví dụ, khi trẻ hoặc người lớn bị viêm họng, hạch dưới hàm có thể sưng lên và gây đau, nhưng sau khi bệnh thuyên giảm, hạch cũng dần trở lại kích thước bình thường và không còn cảm nhận được khi sờ vào.
Ngược lại, hạch ác tính thường xuất hiện ở những vị trí không phổ biến, có kích thước lớn hơn và bề mặt hạch thường cứng, chắc, không gây đau khi chạm vào. Đặc biệt, hạch ác tính thường không di chuyển khi ấn và đứng yên cố định tại vị trí đó. Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, có thể liên quan đến các khối u ung thư, chẳng hạn như ung thư vòm họng hoặc các bệnh lý ung thư khác ảnh hưởng đến hệ bạch huyết.
Nổi hạch dưới hàm do đâu?
Nổi hạch dưới hàm có thể xuất hiện do nhiều lý do, trong đó hai nhóm nguyên nhân chính cần lưu ý là do viêm, nhiễm trùng và do bệnh lý ác tính như ung thư.
Trước hết, nổi hạch dưới hàm do viêm hoặc nhiễm trùng là tình trạng phổ biến và thường lành tính. Nguyên nhân gây ra có thể là do nhiễm trùng không đặc hiệu, tức là do các loại vi khuẩn hoặc virus thông thường, hoặc nhiễm trùng đặc hiệu như vi khuẩn lao. Hạch trong trường hợp này thường có kích thước nhỏ đến trung bình, sưng đau và mềm khi chạm vào. Các bệnh lý thường gặp liên quan là viêm amidan, viêm họng hoặc các viêm nhiễm đường hô hấp khác. Khi bệnh lý viêm nhiễm được điều trị triệt để, hạch sẽ nhỏ lại và biến mất theo thời gian, không gây nguy hiểm cho sức khỏe người bệnh.

Tuy nhiên, nếu hạch dưới hàm xuất hiện bất thường, to lên nhanh, cứng, không di chuyển và không gây đau, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý ác tính, đặc biệt là ung thư. Hạch ác tính thường dính chặt vào các mô xung quanh và không có khả năng di chuyển. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, hạch có thể phát triển lớn hơn, xâm lấn sang các cơ quan lân cận, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tính mạng người bệnh.
Nguyên nhân gây nổi hạch ác tính có thể do ung thư nguyên phát từ tế bào lympho hoặc do ung thư di căn từ các cơ quan khác trong cơ thể. Trong trường hợp ung thư di căn, các tế bào ung thư di chuyển đến hạch dưới hàm và phát triển tại đó, làm tăng nguy cơ biến chứng nặng nề và cần được cấp cứu chuyên khoa ngay lập tức.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Trong hầu hết các trường hợp, nổi hạch dưới hàm thường không gây đau và sẽ tự biến mất sau khoảng 2 đến 3 tuần. Đây là thời gian cơ thể phản ứng và chống lại các tác nhân gây nhiễm trùng. Khi hệ miễn dịch xử lý thành công, hạch sẽ nhỏ lại và dần biến mất mà không cần can thiệp đặc biệt. Tuy nhiên, nếu hạch vẫn tiếp tục sưng hoặc không giảm kích thước sau vài tuần, bạn nên đến các cơ sở y tế để được kiểm tra kỹ lưỡng và xác định nguyên nhân chính xác.
Bên cạnh đó, có một số dấu hiệu cảnh báo bạn cần phải khám bác sĩ càng sớm càng tốt, bao gồm: Hạch dưới hàm có cảm giác cứng như cao su khi sờ vào, hạch cố định và không thể di chuyển, kích thước hạch lớn hơn hoặc bằng 2 cm, hoặc kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như đổ mồ hôi ban đêm, đau bụng, sụt cân không rõ nguyên nhân, sốt cao kéo dài, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác khiến bạn lo lắng.

Nổi hạch dưới hàm phần lớn liên quan đến các tình trạng nhiễm trùng, và đa số trường hợp hạch sẽ tự giảm trong vòng 2 đến 3 tuần. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài hoặc đi kèm với các dấu hiệu cảnh báo như đã nêu, việc đến khám bác sĩ là rất cần thiết. Tùy vào nguyên nhân gây ra tình trạng nổi hạch, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp, từ điều trị nhiễm trùng đơn giản đến các biện pháp can thiệp chuyên sâu hơn nếu liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng.
Việc thăm khám sớm giúp xác định chính xác tình trạng của bạn và ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra. Do đó, đừng chủ quan khi phát hiện hạch dưới hàm nổi bất thường, hãy chủ động đến cơ sở y tế để được tư vấn và chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Điều này sẽ giúp bạn yên tâm hơn và bảo vệ sức khỏe một cách toàn diện.
Nổi hạch dưới hàm có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó không ít trường hợp liên quan đến các bệnh lý viêm nhiễm như viêm họng, viêm amidan, cúm mùa, lao… Những bệnh lý này hoàn toàn có thể được phòng ngừa hiệu quả thông qua việc tiêm vắc xin. Vì vậy, bạn đừng chờ đến khi cơ thể “lên tiếng” mới bắt đầu lo lắng cho sức khỏe của mình.
Hãy chủ động tiêm phòng các loại vắc xin cần thiết tại Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, bao gồm vắc xin cúm mùa, vắc xin phế cầu phòng viêm phổi, viêm màng não, vắc xin lao, vắc xin HPV phòng ung thư cổ tử cung. Việc tiêm ngừa kịp thời không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn là cách bạn chăm sóc tốt nhất cho những người thân yêu.