Nhiễm trùng máu ở người lớn: Nguyên nhân và cách điều trị

Nhiễm trùng máu là “kẻ thù thầm lặng” có thể tấn công bất cứ ai, bất cứ lúc nào. Nhiễm trùng máu ở người lớn nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. 

Nhiễm trùng máu là gì?

Nhiễm trùng máu ở người lớn là tình trạng nghiêm trọng khi vi khuẩn hoặc độc tố của chúng xâm nhập vào máu, gây ra phản ứng viêm toàn thân và có thể nhanh chóng đe dọa đến tính mạng. Mặc dù hệ miễn dịch đóng vai trò bảo vệ cơ thể trước các tác nhân gây bệnh, song trong trường hợp này, chính phản ứng quá mức của hệ miễn dịch lại có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho các mô và cơ quan.

Cụ thể, khi phát hiện vi sinh vật xâm nhập vào máu, hệ miễn dịch sẽ kích hoạt hàng loạt chất trung gian gây viêm nhằm chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, sự phóng thích ồ ạt các chất này lại khiến cơ thể rơi vào trạng thái viêm toàn thân không kiểm soát. Hậu quả là mô và cơ quan bị tổn thương, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Do đó, nhiễm trùng máu ở người lớn được xem là một tình trạng cấp cứu y khoa cần được xử trí nhanh chóng và tích cực.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm thế giới ghi nhận gần 48,9 triệu ca nhiễm trùng máu, trong đó có đến 11 triệu người tử vong chiếm khoảng 1 trong 5 ca tử vong toàn cầu. Điều này phản ánh mức độ nghiêm trọng và thách thức trong công tác chẩn đoán - điều trị hiệu quả nhiễm trùng máu ở người lớn.

Triệu chứng nhiễm trùng máu ở người lớn

Nhiễm trùng máu ở người lớn có thể xuất phát từ nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể khi vi sinh vật xâm nhập vào hệ tuần hoàn. Chính vì thế, các biểu hiện của bệnh thường rất đa dạng và dễ bị nhầm lẫn với các tình trạng khác.

Thông thường, nhiễm trùng máu ở người lớn bắt đầu bằng các dấu hiệu của hội chứng nhiễm trùng và nhiễm độc toàn thân. Những triệu chứng ban đầu có thể bao gồm sốt cao hoặc nhiệt độ cơ thể bất thường, khó thở hoặc nhịp thở rối loạn, cảm giác ớn lạnh, giảm lượng nước tiểu, tim đập nhanh, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy.

Nhiễm trùng máu ở người lớn diễn tiến qua ba giai đoạn chính: Khởi đầu với nhiễm trùng huyết, tiếp theo là sốc nhiễm trùng huyết nghiêm trọng, và cuối cùng có thể dẫn đến hoại tử mô. Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời trong giai đoạn đầu của bệnh sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm và giảm tỷ lệ tử vong.

Để chẩn đoán chính xác nhiễm trùng máu ở người lớn, bệnh nhân cần có ít nhất hai trong số các dấu hiệu sau đây:

• Nhiệt độ cơ thể trên 38,5°C (101,3°F) hoặc thấp hơn 35°C (95°F);
• Nhịp tim vượt quá 90 lần mỗi phút;
• Tần số thở hơn 20 lần mỗi phút;
• Có dấu hiệu hoặc được xác nhận có ổ nhiễm trùng rõ ràng.

Ở giai đoạn nhiễm trùng huyết nặng, các dấu hiệu cảnh báo bao gồm: Da xuất hiện vằn vện bất thường, lượng nước tiểu giảm đáng kể, thay đổi ý thức đột ngột, số lượng tiểu cầu giảm nhanh, khó thở và dấu hiệu bất thường về chức năng tim mạch.

Sốc nhiễm trùng là giai đoạn nghiêm trọng nhất của nhiễm trùng máu ở người lớn, khi bệnh nhân không chỉ có các dấu hiệu nhiễm trùng huyết nặng mà còn gặp phải tình trạng huyết áp tụt thấp dù đã được bù dịch đầy đủ, dẫn đến rối loạn tưới máu nghiêm trọng.

Về phương diện xét nghiệm, nhiễm trùng máu ở người lớn được xác định khi một hoặc nhiều lần cấy máu cho kết quả dương tính với vi khuẩn, đồng thời loại trừ nguyên nhân nhiễm trùng ở các vị trí khác trong cơ thể.

Điều trị nhiễm trùng máu ở người lớn

Việc xử trí nhiễm trùng máu ở người lớn cần tập trung vào ba mục tiêu chính: Loại bỏ hoàn toàn tác nhân gây bệnh, khắc phục các rối loạn sinh lý do tình trạng nhiễm trùng gây ra, đồng thời tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể bệnh nhân.

Kháng sinh - “vũ khí” chủ lực

Dùng kháng sinh đúng loại, đúng liều, ưu tiên đường truyền tĩnh mạch, liều cao ngay từ đầu. Khi chưa xác định rõ vi khuẩn, không ngần ngại phối hợp nhiều loại để triệt hạ đối thủ. Thời gian điều trị không được dưới 2 tuần, thậm chí có thể kéo dài tuỳ theo mức độ bệnh:

• Với vi khuẩn Gram dương, dùng cephalosporin thế hệ I phối hợp quinolon hoặc aminoglycoside.
• Vi khuẩn Gram âm thì cephalosporin thế hệ III kết hợp quinolon hoặc aminoglycoside.

Chọn đúng thuốc là cách nhanh nhất để giành thắng lợi trong điều trị nhiễm trùng máu ở người lớn.

Xử lý ổ nhiễm trùng triệt để

Ổ nhiễm trùng là ổ địa nguy hiểm. Cần loại bỏ sạch sẽ bằng các thủ thuật như rạch dẫn lưu hay bỏ ngay các dụng cụ gây nhiễm như catheter, ống dẫn lưu... Không làm thì bệnh không thể khỏi.

Hỗ trợ điều trị triệt để

Không chỉ diệt vi khuẩn, cần bù đắp nước và điện giải, dùng Dextrose, Ringer lactate. Chống toan máu bằng bicarbonate khi pH xuống thấp. Khi xuất hiện rối loạn đông máu (DIC), heparin là “cứu tinh”. Đồng thời, hồi sức tim mạch, hô hấp là chuyện bắt buộc.

Để cơ thể chống lại nhiễm trùng máu ở người lớn, truyền máu, bổ sung đạm và vitamin là không thể thiếu. Đây chính là nền tảng để bệnh nhân nhanh hồi phục.

Nhiễm trùng máu ở người lớn là một tình trạng nguy hiểm, có thể tiến triển nhanh và đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời. Hiểu rõ nguyên nhân và nhận biết các dấu hiệu sớm sẽ giúp can thiệp đúng lúc, tăng cơ hội điều trị thành công. Việc lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp, phối hợp giữa kháng sinh đặc hiệu, xử lý ổ nhiễm khuẩn triệt để và chăm sóc hỗ trợ toàn diện là chìa khóa then chốt để kiểm soát bệnh. 

Tiêm vắc xin phế cầu giúp tăng cường miễn dịch, phòng ngừa hiệu quả các bệnh do vi khuẩn này gây ra, bao gồm nhiễm trùng máu, viêm phổi và viêm màng não. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu cung cấp vắc xin phế cầu chính hãng: Prevenar 13, Pneumovax 23, Vaxneuvance (PCV15), Prevenar 20, Synflorix. Dịch vụ tiêm an toàn với đội ngũ y tế giàu kinh nghiệm và quy trình chuyên nghiệp. Gọi ngay tổng đài miễn phí 1800 6928 để được tư vấn và đặt lịch tiêm nhanh chóng.