Nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không? Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Trong môi trường y tế hiện nay, việc người dân lo lắng và nhầm lẫn giữa các bệnh lý nguy hiểm là điều dễ hiểu. Trong đó, nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không là một trong những câu hỏi được tìm kiếm nhiều trên các công cụ tìm kiếm. Việc hiểu sai về hai căn bệnh này không chỉ gây hoang mang mà còn ảnh hưởng đến quá trình theo dõi và điều trị đúng cách. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện chính xác, hiểu được sự khác biệt, mức độ nguy hiểm, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa cho từng bệnh lý.

Nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không?

Nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không? Câu trả lời là không. Nhiễm trùng máu không phải là ung thư máu. Đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân, cơ chế, diễn tiến và điều trị. Trong đó: 

• Nhiễm trùng máu là tình trạng vi khuẩn, virus, hoặc nấm xâm nhập vào máu, gây ra phản ứng viêm toàn thân nghiêm trọng. Nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng máu có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và tử vong.
• Ngược lại, ung thư máu (bao gồm các loại như bạch cầu cấp, bạch cầu mãn tính, lymphoma, đa u tủy) là nhóm bệnh lý ác tính do sự tăng sinh bất thường của các tế bào máu, đặc biệt là bạch cầu, trong tủy xương hoặc máu. Đây là kết quả của đột biến gen, không liên quan đến nhiễm trùng.

Tuy nhiễm trùng máu và ung thư máu là hai bệnh lý khác biệt nhưng chúng đều nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng. Điều đáng chú ý là chúng có mối liên hệ mật thiết với nhau, đặc biệt là việc ung thư máu có thể làm tăng đáng kể nguy cơ phát triển và các biến chứng của nhiễm trùng máu.

Những thông tin cơ bản về bệnh nhiễm trùng máu và ung thư máu

Nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không? Câu trả lời là không. Vậy bạn hiểu gì về căn bệnh nhiễm trùng máu và ung thư máu?

Nhiễm trùng máu

Nhiễm trùng máu là một tình trạng y tế khẩn cấp, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời. Nhiễm trùng máu xảy ra khi vi khuẩn, virus hoặc nấm từ một ổ nhiễm trùng (như viêm phổi, nhiễm trùng đường tiết niệu, ổ áp xe, hoặc vết thương hở) xâm nhập vào máu. Hệ miễn dịch phản ứng mạnh mẽ, gây ra viêm toàn thân. Nếu không kiểm soát, tình trạng viêm này có thể làm tổn thương các cơ quan nội tạng.

Triệu chứng của nhiễm trùng máu thường xuất hiện đột ngột và bao gồm:

• Sốt cao (>38°C) hoặc hạ thân nhiệt (<36°C).
• Nhịp tim nhanh (>90 lần/phút).
• Thở nhanh (>20 lần/phút).
• Huyết áp tụt, vã mồ hôi.
• Rối loạn ý thức, lơ mơ, thậm chí là hôn mê.

Nhiễm trùng máu có thể tiến triển thành sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhiễm trùng máu gây ra khoảng 11 triệu ca tử vong mỗi năm, chiếm gần 20% tổng số ca tử vong toàn cầu.

Ung thư máu

Ung thư máu là một nhóm bệnh lý ác tính ảnh hưởng đến quá trình sản xuất và chức năng của tế bào máu. Các dạng ung thư máu phổ biến bao gồm:

• Bạch cầu cấp dòng tủy (AML): Loại ung thư máu tiến triển nhanh, ảnh hưởng đến các tế bào tủy xương non.
• Bạch cầu lympho cấp (ALL): Thường gặp ở trẻ em, ảnh hưởng đến tế bào lympho trong máu.
• Lymphoma không Hodgkin: Ung thư bắt nguồn từ hệ bạch huyết, ảnh hưởng đến hạch lympho và các cơ quan khác.
• Đa u tủy xương: Ung thư của các tế bào plasma trong tủy xương, gây tổn thương xương và suy giảm miễn dịch.

Về cơ chế, ung thư máu xảy ra do đột biến trong tế bào gốc tạo máu dẫn đến sự sản xuất bất thường của bạch cầu, hồng cầu hoặc tiểu cầu. Các tế bào bất thường này không thực hiện được chức năng bình thường đồng thời lấn át các tế bào khỏe mạnh, gây thiếu máu, nhiễm trùng tái phát và xuất huyết.

Triệu chứng của ung thư máu thường mơ hồ và kéo dài, bao gồm:

• Mệt mỏi kéo dài, yếu ớt.
• Thiếu máu dẫn đến da nhợt nhạt, khó thở.
• Xuất huyết bất thường (chảy máu cam, bầm tím).
• Nhiễm trùng tái phát, sốt không rõ nguyên nhân.
• Sưng hạch lympho hoặc đau xương.

Do có một số triệu chứng tương đồng như sốt và mệt mỏi, nhiều người đặt câu hỏi nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không. Tuy nhiên, ung thư máu thường tiến triển chậm hơn và cần điều trị dài hạn. Một số loại như bạch cầu cấp tiến triển rất nhanh, cần điều trị khẩn cấp.

Phân biệt nhiễm trùng máu và ung thư máu qua xét nghiệm chẩn đoán

Việc chẩn đoán chính xác là yếu tố then chốt để phân biệt hai bệnh lý này. Nhiễm trùng máu thường được phát hiện qua các dấu hiệu viêm cấp tính, trong khi ung thư máu cần xét nghiệm chuyên sâu hơn để xác định tế bào bất thường. 

Dưới đây là các xét nghiệm phổ biến để chẩn đoán nhiễm trùng máu và ung thư máu, bạn đọc có thể tham khảo:

Xét nghiệm chẩn đoán nhiễm trùng máu

Một số phương pháp hỗ trợ chẩn đoán nhiễm trùng máu có thể kể đến như:

• Cấy máu: Phát hiện vi khuẩn hoặc nấm trong máu. Đây là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán nhiễm trùng máu.
• CRP (C-reactive protein): Đo nồng độ protein phản ứng C, tăng cao trong nhiễm trùng.
• Procalcitonin: Chỉ số đặc hiệu để đánh giá mức độ nhiễm trùng toàn thân.
• Công thức máu: Cho thấy số lượng bạch cầu tăng hoặc giảm bất thường kèm theo các dấu hiệu viêm.

Xét nghiệm chẩn đoán ung thư máu

Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán ung thư máu bao gồm:

• Công thức máu: Phát hiện sự bất thường về số lượng bạch cầu, hồng cầu hoặc tiểu cầu.
• Xét nghiệm sinh thiết tủy xương: Xác định sự hiện diện của tế bào ung thư trong tủy xương.
• Xét nghiệm di truyền: Phát hiện đột biến gen liên quan đến ung thư máu, ví dụ như gen BCR-ABL trong bạch cầu mãn tính.
• Chụp hình ảnh (CT, MRI): Đánh giá tổn thương ở hạch lympho hoặc các cơ quan khác.

Điều trị nhiễm trùng máu và ung thư máu

Nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không? Câu trả lời là không. Như đã trình bày phía trên, nhiễm trùng máu và ung thư máu là 2 căn bệnh hoàn toàn khác biệt. Chính vì thế, hướng điều trị và phòng ngừa 2 căn bệnh này cũng không giống nhau. Cụ thể:

Điều trị nhiễm trùng máu

Các phương pháp điều trị nhiễm trùng máu bao gồm:

• Kháng sinh đường tĩnh mạch: Sử dụng ngay lập tức khi nghi ngờ nhiễm trùng máu, thường kết hợp nhiều loại kháng sinh.
• Chăm sóc tích cực: Hỗ trợ hô hấp, duy trì huyết áp, truyền dịch.
• Xử lý ổ nhiễm trùng: Phẫu thuật loại bỏ ổ áp xe hoặc mô hoại tử nếu cần.

Điều trị ung thư máu

Để điều trị ung thư máu, bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp như:

• Hóa trị: Tiêu diệt tế bào ung thư bằng thuốc.
• Xạ trị: Sử dụng tia bức xạ để tiêu diệt tế bào ung thư ở khu vực cụ thể.
• Ghép tủy xương: Thay thế tủy xương bị tổn thương bằng tủy khỏe mạnh.
• Liệu pháp miễn dịch: Tăng cường khả năng của hệ miễn dịch để tấn công tế bào ung thư.

Câu hỏi “nhiễm trùng máu có phải là ung thư máu không” đã được giải đáp rõ ràng: Đây là hai bệnh lý hoàn toàn khác nhau, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị. Việc hiểu rõ sự khác biệt giúp bạn nhận diện triệu chứng, tìm kiếm sự chăm sóc y tế kịp thời, và áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Nếu bạn nghi ngờ bản thân hoặc người thân có dấu hiệu của một trong hai bệnh lý này, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị sớm. Mong rằng, những chia sẻ hôm nay của Tiêm chủng Long Châu sẽ giúp bạn đọc có thêm nhiều kiến thức sức khỏe bổ ích.