Nhiễm cholesterol thành túi mật là gì và có nguy hiểm không?

Các bệnh lý liên quan đến túi mật đang ngày càng trở nên phổ biến trong cộng đồng, đặc biệt ở nhóm người có rối loạn mỡ máu hoặc chế độ ăn uống không lành mạnh. Trong đó, nhiễm cholesterol thành túi mật là một tình trạng thường gặp nhưng ít được chú ý, do diễn tiến âm thầm và triệu chứng dễ nhầm lẫn. Hiểu rõ bản chất của vấn đề là bước quan trọng để nhận biết, phòng ngừa và xử lý kịp thời nhằm bảo vệ sức khỏe hệ tiêu hóa.

Nhiễm cholesterol thành túi mật là gì?

Đây là tình trạng cholesterol dư thừa tích tụ và lắng đọng bất thường trong lớp niêm mạc hoặc thành túi mật, tạo nên các mảng hoặc đốm vàng có thể lan rộng hoặc khu trú từng vùng. Đây là một bệnh lý mạn tính không viêm, hình thành khi cholesterol trong dịch mật vượt quá khả năng hòa tan, dẫn đến kết tủa và thấm vào thành túi mật.

Quá trình này xảy ra chủ yếu do rối loạn chuyển hóa lipid, béo phì, thừa cân hoặc tăng cholesterol máu. Khi lượng cholesterol tích tụ nhiều, các tế bào miễn dịch tại niêm mạc sẽ hấp thu và phình to thành tế bào chứa mỡ, làm thay đổi cấu trúc bề mặt túi mật và ảnh hưởng đến chức năng co bóp và dự trữ mật.

Nhiễm cholesterol ở thành túi mật còn được gọi là túi mật nhiễm mỡ hoặc cholesterolosis và là nguyên nhân tiềm ẩn gây rối loạn tiêu hóa, đau hạ sườn phải cũng như tăng nguy cơ hình thành sỏi mật cholesterol.

Triệu chứng khi nhiễm cholesterol túi mật là gì?

Các triệu chứng của bệnh thường biểu hiện âm thầm và dễ bị bỏ qua, nhất là giai đoạn đầu. Phần lớn người bệnh chỉ phát hiện tình cờ khi siêu âm ổ bụng hoặc trong quá trình phẫu thuật cắt túi mật.

Khi tổn thương lan tỏa, kèm sỏi mật hoặc tắc mật, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu rõ rệt hơn. Những triệu chứng phổ biến có thể gặp bao gồm:

• Đau vùng hạ sườn phải hoặc đau quặn từng cơn, thường xảy ra sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.
• Chướng bụng, buồn nôn, nôn, ợ hơi hoặc đầy bụng khó tiêu, cảm giác đầy tức khó chịu kéo dài sau ăn.
• Vàng da, vàng mắt, sốt kèm rét run, nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu, cho thấy nguy cơ viêm túi mật cấp hoặc nhiễm trùng đường mật và cần được thăm khám khẩn cấp.
• Hình ảnh siêu âm bất thường như dày thành túi mật, đốm nhỏ hoặc polyp cholesterol, tuy không đặc hiệu nhưng cần kết hợp đánh giá lâm sàng để xác định hướng điều trị.

Nhiễm cholesterol túi mật có nguy hiểm không?

Nhìn chung đây là tình trạng lành tính và không gây nguy hiểm trực tiếp ở giai đoạn đầu. Phần lớn người bệnh không xuất hiện triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện tình cờ qua siêu âm hoặc khi phẫu thuật túi mật. Ở giai đoạn này, cholesterol chỉ lắng đọng nhẹ trên thành túi mật nên không gây viêm hay tổn thương cấu trúc túi mật.

Tuy nhiên, nếu không được kiểm soát và để tiến triển kéo dài, tình trạng này có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và sức khỏe tổng thể. Các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra bao gồm:

• Sỏi cholesterol: Cholesterol tích tụ lâu ngày tạo thành sỏi mật, gây đau quặn mật, viêm túi mật cấp, tắc nghẽn đường mật chủ dẫn đến đau dữ dội và rối loạn tiêu hóa.
• Viêm túi mật mạn tính: Tình trạng viêm kéo dài làm dày thành túi mật, kích thích niêm mạc dẫn đến xơ hóa và suy giảm chức năng túi mật, ảnh hưởng khả năng tiết mật và hấp thu chất béo.
• Nguy cơ ung thư túi mật: Dù hiếm gặp nhưng các tổn thương lâu dài trong túi mật có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư túi mật.

Như vậy, nhiễm cholesterol trong túi mật không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng nếu không phát hiện và điều trị sớm, nguy cơ chuyển sang các bệnh lý phức tạp và nguy hiểm là hoàn toàn có thể xảy ra. Việc theo dõi định kỳ và xử lý kịp thời đóng vai trò quan trọng để bảo vệ sức khỏe túi mật.

Sỏi cholesterol có liên quan đến nhiễm cholesterol thành túi mật không?

Nhiễm cholesterol túi mật và sỏi cholesterol đều liên quan đến lắng đọng cholesterol thành túi mật, nhưng cơ chế phát triển khác nhau:

• Nhiễm cholesterol túi mật: Cholesterol tích tụ trong các đại thực bào ở lớp niêm mạc túi mật, làm thay đổi cấu trúc niêm mạc và ảnh hưởng khả năng co bóp, nhưng không hình thành kết tủa trong dịch mật.
• Sỏi cholesterol: Hình thành khi cholesterol trong dịch mật kết tủa, tạo tinh thể rắn và dần phát triển thành viên sỏi, thường do mất cân bằng cholesterol - muối mật - lecithin.

Mối liên hệ giữa hai tình trạng này khá mật thiết. Khi cholesterol lắng đọng trong thành túi mật, chức năng co bóp của cơ quan này có thể giảm, dẫn đến ứ đọng dịch mật. Tình trạng dịch mật ứ đọng kéo dài sẽ tạo môi trường thuận lợi cho cholesterol trong dịch mật kết tủa, từ đó hình thành sỏi cholesterol.

Tuy nhiên, không phải tất cả các trường hợp nhiễm cholesterol đều phát triển thành sỏi, vì còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như rối loạn lipid máu, thừa cân, béo phì hoặc giảm axit mật. Hai tình trạng này có thể xuất hiện cùng lúc hoặc riêng rẽ, nhưng nhiễm cholesterol túi mật vẫn được xem là một yếu tố tiềm ẩn làm tăng nguy cơ hình thành sỏi nếu không được kiểm soát kịp thời.

Nhiễm cholesterol thành túi mật thường diễn tiến âm thầm và không gây triệu chứng rõ rệt, nhưng nếu không được kiểm soát, tình trạng này có thể dẫn đến các biến chứng như sỏi mật hoặc viêm túi mật. Nhận thức đúng về bệnh lý, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn và theo dõi sức khỏe định kỳ sẽ giúp phòng ngừa và giảm thiểu các nguy cơ.