Nguyên nhân suy thận là gì? Cách điều trị và phòng ngừa

Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới, hiện có hàng triệu người trên thế giới mắc các bệnh lý liên quan đến thận, trong đó suy thận mạn chiếm tỷ lệ đáng kể. Tuy nhiên, nhiều người lại không hề biết mình mắc bệnh cho đến khi các triệu chứng trở nên rõ rệt. Việc hiểu đúng nguyên nhân suy thận sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn.

Nguyên nhân suy thận?

Suy thận có thể do nhiều yếu tố gây ra. Việc hiểu rõ nguyên nhân suy thận sau sẽ giúp người bệnh chủ động hơn trong việc phòng ngừa và điều trị hiệu quả:

Lưu lượng máu đến thận bị suy giảm

Thận là cơ quan được cung cấp máu liên tục để thực hiện chức năng lọc. Khi lưu lượng máu đến thận giảm, quá trình này sẽ bị ảnh hưởng, từ đó dễ dẫn đến suy thận. Một số nguyên nhân khiến máu đến thận bị suy giảm bao gồm huyết áp thấp kéo dài, suy tim, mất máu nhiều, mất nước nghiêm trọng hoặc nhiễm trùng nặng. Trong những trường hợp này, nếu không xử lý kịp thời, thận có thể bị tổn thương cấp tính.

Chức năng lọc và đào thải nước tiểu gặp vấn đề

Thận không chỉ có vai trò lọc chất thải mà còn giúp bài tiết nước tiểu. Khi dòng chảy của nước tiểu bị tắc nghẽn, áp lực trong thận sẽ tăng cao và làm tổn thương mô thận theo thời gian. Các nguyên nhân thường gặp có thể kể đến như sỏi thận, u chèn ép đường tiểu, phì đại tuyến tiền liệt hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu kéo dài. Tình trạng này nếu để lâu sẽ làm chức năng thận suy giảm dần dần.

Nguyên nhân bệnh lý khác hoặc do lối sống 

Một số bệnh lý mạn tính là nguyên nhân suy thận hàng đầu. Trong đó, bệnh đái tháo đường và tăng huyết áp là hai yếu tố phổ biến nhất. Ngoài ra, các bệnh tự miễn như lupus ban đỏ, viêm cầu thận mạn cũng góp phần làm tổn thương cấu trúc và chức năng của thận. Bên cạnh đó, lối sống thiếu lành mạnh như ăn quá mặn, uống ít nước, thường xuyên sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn hoặc lạm dụng rượu bia cũng là tác nhân tiềm ẩn.

Nhiều trường hợp suy thận tiến triển âm thầm qua nhiều năm mà người bệnh không hề nhận ra, chủ yếu do các yếu tố bệnh lý nền và thói quen sinh hoạt không được kiểm soát kịp thời.

Những biến chứng nguy hiểm của suy thận

Nếu không được điều trị đúng cách, suy thận có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng và ảnh hưởng đến nhiều cơ quan khác trong cơ thể.

Thiếu máu

Khi chức năng thận suy giảm, cơ thể sẽ không sản xuất đủ hormone erythropoietin, yếu tố giúp kích thích tủy xương tạo ra hồng cầu. Kết quả là người bệnh dễ bị thiếu máu, thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, chóng mặt và khó thở.

Bệnh tim mạch 

Suy thận và bệnh tim mạch có mối liên hệ chặt chẽ. Tình trạng lọc máu kém khiến cơ thể tích tụ độc tố, từ đó làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và suy tim. Người bệnh suy thận có khả năng bị nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ cao hơn so với người bình thường.

Tăng kali máu

Kali là một chất điện giải thiết yếu nhưng nếu tồn dư quá nhiều trong máu có thể gây rối loạn nhịp tim, thậm chí dẫn đến tử vong. Khi thận không thể loại bỏ lượng kali dư thừa, người bệnh cần theo dõi kỹ lưỡng chế độ ăn uống và được can thiệp y tế nếu cần thiết.

Một số biến chứng khác

Ngoài ra, suy thận còn có thể gây ra các biến chứng như loãng xương, tăng huyết áp, nhiễm trùng tái phát hoặc ảnh hưởng đến chức năng thần kinh. Một số trường hợp nặng cần lọc máu định kỳ hoặc ghép thận để duy trì sự sống.

Sự suy giảm chức năng thận không chỉ làm rối loạn quá trình lọc và thải độc mà còn ảnh hưởng toàn diện đến các cơ quan khác. Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng, làm giảm chất lượng cuộc sống và tăng nguy cơ tử vong.

Các biện pháp điều trị suy thận phổ biến

Việc điều trị suy thận phụ thuộc vào mức độ tổn thương của thận và nguyên nhân suy thận. Sau đây là một số biện pháp điều trị suy thận được áp dụng phổ biến hiện nay:

• Giai đoạn đầu: Nếu phát hiện sớm và kiểm soát tốt nguyên nhân nền như tăng huyết áp, tiểu đường hoặc nhiễm trùng, chức năng thận có thể phục hồi một phần hoặc tiến triển bệnh được làm chậm lại đáng kể.
• Suy thận cấp tính: Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ tập trung điều trị nguyên nhân gây bệnh như: ổn định huyết áp, bổ sung dịch và điện giải, điều chỉnh thuốc hoặc loại bỏ các yếu tố gây tắc nghẽn. Khi nguyên nhân được giải quyết, chức năng thận có thể hồi phục hoàn toàn.
• Suy thận mạn tính: Người bệnh cần tuân thủ điều trị lâu dài bằng thuốc, kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý (ít muối, hạn chế đạm, kiểm soát kali và photpho) và theo dõi chức năng thận định kỳ để làm chậm tiến triển bệnh.
• Giai đoạn cuối hoặc suy thận nặng: Khi thận mất gần như toàn bộ chức năng, các phương pháp điều trị thay thế như lọc máu (chạy thận nhân tạo hoặc lọc màng bụng) và ghép thận là lựa chọn thiết yếu nhằm duy trì sự sống và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp cần dựa trên từng giai đoạn bệnh và thể trạng của người bệnh, đồng thời đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa bác sĩ và bệnh nhân để đạt hiệu quả tối ưu.

Một số cách ngăn ngừa bệnh suy thận. 

Phòng bệnh vẫn là giải pháp tối ưu nhất để bảo vệ sức khỏe. Dưới đây là một số cách đơn giản giúp bạn giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh suy thận: 

• Uống đủ nước mỗi ngày, tránh để cơ thể rơi vào tình trạng mất nước.
• Hạn chế ăn mặn, ăn nhiều rau xanh và thực phẩm giàu kali một cách hợp lý.
• Tránh sử dụng thuốc giảm đau và kháng viêm kéo dài mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Duy trì huyết áp và đường huyết ở mức ổn định
• Rèn luyện thể thao thường xuyên, kiểm soát cân nặng.
• Từ bỏ thói quen hút thuốc và uống rượu.
• Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về thận.

Suy thận là bệnh lý âm thầm nhưng tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt với tim mạch và sức đề kháng. Việc hiểu rõ nguyên nhân suy thận, kết hợp với kiểm soát bệnh lý nền và duy trì lối sống lành mạnh, tiêm phòng vắc xin cũng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe toàn diện. Bạn có thể đến Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để được tư vấn và tiêm ngừa phù hợp với tình trạng cơ thể.