Nam giới uống sữa đậu nành có vô sinh không?

Sữa đậu nành được cho là có thể ảnh hưởng đến nội tiết tố nam nếu tiêu thụ nhiều. Chính vì vậy, không ít người lo ngại việc uống sữa đậu nành có thể làm giảm testosterone, suy giảm chất lượng tinh trùng và gây vô sinh. Thực hư ra sao? Nam giới uống sữa đậu nành có vô sinh không?

Nam giới uống sữa đậu nành có vô sinh không? 

Nam giới uống sữa đậu nành có vô sinh không? Các nghiên cứu hiện tại không tìm thấy sự khác biệt rõ rệt về tỷ lệ vô sinh giữa nam giới có tiêu thụ sữa đậu nành và những người không dùng. Nói cách khác, uống sữa đậu nành với mức độ vừa phải không gây vô sinh. 

Tuy vậy, khi tiêu thụ quá nhiều thực phẩm từ đậu nành, đặc biệt là trong thời gian dài, vẫn có thể gây ra một số tác động nhất định như sụt giảm nhẹ về nồng độ tinh trùng. Ảnh hưởng này rõ rệt hơn ở những người thừa cân hoặc béo phì. Nguyên nhân được cho là do phytoestrogen trong đậu nành, như isoflavone, có khả năng gắn kết với các thụ thể estrogen trong cơ thể và phần nào ảnh hưởng đến sự cân bằng nội tiết tố nếu tiêu thụ vượt quá ngưỡng cho phép.

Quan trọng hơn, sữa đậu nành là một nguồn dinh dưỡng lành mạnh, giàu protein thực vật, ít chất béo bão hòa và hoàn toàn không chứa cholesterol. Với liều lượng hợp lý, nó có thể là một phần trong chế độ ăn uống cân bằng, không gây hại cho sức khỏe sinh sản. Nếu không tiêu thụ quá mức, nam giới hoàn toàn có thể yên tâm khi dùng sữa đậu nành như một phần của lối sống lành mạnh.

Tác động của đậu nành đến sức khỏe sinh sản nam giới

Đậu nành là thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein thực vật và hợp chất sinh học có lợi như isoflavone – một nhóm phytoestrogen có cấu trúc tương đồng với estrogen nội sinh ở người. Trong những năm gần đây, mối quan tâm đặc biệt được đặt ra về khả năng đậu nành ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản nam giới, đặc biệt thông qua cơ chế tác động đến trục nội tiết sinh dục và chất lượng tinh trùng.

Một số nghiên cứu thực nghiệm, chủ yếu trên động vật hoặc mô hình in vitro, ghi nhận rằng liều cao isoflavone có thể làm giảm số lượng hoặc suy giảm chức năng tinh trùng. Tuy nhiên, các nghiên cứu dịch tễ học và thử nghiệm lâm sàng trên người lại không cho thấy bằng chứng nhất quán về tác động tiêu cực này.

Một phân tích hệ thống và tổng quan năm 2021 trên Reproductive Toxicology đã kết luận rằng tiêu thụ đậu nành hoặc isoflavone ở liều thường gặp trong chế độ ăn của người không làm thay đổi đáng kể các chỉ số tinh dịch đồ hoặc hormone sinh dục như testosterone, FSH và LH. Trong một nghiên cứu can thiệp nhỏ, 14 nam giới khỏe mạnh dùng 40 mg isoflavone/ngày trong 8 tuần không có sự thay đổi ý nghĩa về nồng độ testosterone, số lượng hoặc khả năng di chuyển của tinh trùng.

Một nghiên cứu khác thực hiện trên 58 đối tượng nam, bao gồm cả người có tinh dịch đồ bình thường và bất thường, ghi nhận rằng tiêu thụ isoflavone ở mức độ hợp lý không gây ảnh hưởng tiêu cực, thậm chí còn liên quan đến chỉ số tinh trùng tốt hơn và mức độ tổn thương DNA thấp hơn ở một số trường hợp. Tuy nhiên, các kết quả này có thể bị chi phối bởi yếu tố nền như chỉ số khối cơ thể (BMI), tình trạng viêm hoặc nồng độ hormone nền.

Tổng thể, hiện chưa có đủ bằng chứng mạnh để khẳng định rằng đậu nành gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe sinh sản ở nam giới nếu tiêu thụ ở mức độ hợp lý. Các tổ chức y tế uy tín như FDA, EFSA và WHO cũng chưa đưa ra khuyến cáo hạn chế tiêu thụ đậu nành ở nam giới khỏe mạnh. Tuy nhiên, cần thận trọng với việc sử dụng đậu nành liều cao kéo dài, đặc biệt ở nhóm có rối loạn nội tiết, béo phì hoặc đang điều trị hiếm muộn.

Như vậy, đậu nành có thể được xem là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh nếu được sử dụng đúng mức, và việc đánh giá nguy cơ nên được cá nhân hóa dựa trên tình trạng sức khỏe và lối sống của từng người. Cần thêm các nghiên cứu quy mô lớn, thiết kế ngẫu nhiên đối chứng để xác định rõ ràng mối liên hệ nhân quả giữa đậu nành và chức năng sinh sản nam giới.

Những điểm cần chú ý khi uống sữa đậu nành

Trước hết, sữa đậu nành cần được đun sôi kỹ trước khi uống. Đậu nành sống chứa một số chất gây ức chế men tiêu hóa và các hợp chất có thể gây ngộ độc nhẹ, dẫn đến triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy. Việc đun sôi kỹ không chỉ giúp loại bỏ những chất này mà còn làm tăng khả năng hấp thu protein và các dưỡng chất trong sữa.
Thứ hai, nên tránh pha sữa đậu nành với đường nâu. Mặc dù đây là thói quen phổ biến, nhưng các khoáng chất trong đường nâu có thể phản ứng với protein trong sữa, làm giảm giá trị dinh dưỡng của sữa đậu nành. 

Một lưu ý khác là không nên kết hợp sữa đậu nành với trứng gà. Lòng trắng trứng chứa một loại protein gọi là avidin, có khả năng kết hợp với một số chất trong sữa, làm cản trở quá trình hấp thu dinh dưỡng và khiến sữa trở nên khó tiêu.

Ngoài ra, việc bảo quản sữa đậu nành cũng rất quan trọng. Không nên đựng sữa trong bình thủy giữ nhiệt quá lâu. Môi trường ấm ẩm trong bình là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn phát triển. Đồng thời, khi sữa để lâu trong bình, các dưỡng chất có thể bị biến đổi, không chỉ làm giảm chất lượng sữa mà còn gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Một điều mà nhiều người ít để ý là không nên uống sữa đậu nành khi bụng đói. Khi dạ dày trống rỗng, các protein trong sữa đậu nành dễ bị phân hủy nhanh chóng, khiến cơ thể không hấp thu được đầy đủ dưỡng chất. Tốt nhất, nên ăn một ít tinh bột như bánh mì, cơm hoặc cháo trước, rồi mới uống sữa để sữa phát huy tác dụng tốt hơn đối với sức khỏe.

Bài viết đã giải đáp câu hỏi: “Nam giới uống sữa đậu nành có vô sinh không?”. Hiện chưa có bằng chứng khoa học rõ ràng nào khẳng định sữa đậu nành gây vô sinh ở nam giới nếu dùng với liều lượng hợp lý. Vì vậy, nam giới hoàn toàn có thể uống sữa đậu nành như một phần của chế độ ăn lành mạnh, miễn là không lạm dụng và kết hợp cùng lối sống cân bằng. Nếu có lo ngại về khả năng sinh sản, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chính xác.