Lao tinh hoàn​ có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về tình trạng lao tinh hoàn từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị. Đồng thời, xem xét mức độ nguy hiểm của lao tinh hoàn và đưa ra phương pháp phòng ngừa hiệu quả. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu khám phá ngay qua bài viết “Lao tinh hoàn” bạn nhé!

Tổng quan về tình trạng bệnh lao tinh hoàn

Lao tinh hoàn là gì?

Lao tinh hoàn là một dạng hiếm gặp của bệnh lao ngoài phổi, xảy ra khi vi khuẩn lao Mycobacterium tuberculosis xâm nhập vào hệ sinh dục nam, trong đó tinh hoàn là cơ quan bị ảnh hưởng nhiều nhất. Bệnh thường gặp ở nam giới trong độ tuổi 30–40, đây là giai đoạn có khả năng sinh sản cao do đó dễ gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân chính là do vi khuẩn lao ban đầu tấn công phổi, sau đó một phần vi khuẩn không bị tiêu diệt có thể theo đường máu lan đến các cơ quan khác, trong đó có tinh hoàn. Tại đây, chúng gây ra các tổn thương dạng u hạt đặc trưng của lao, dẫn đến các triệu chứng như sưng đau tinh hoàn, xuất tinh có máu, giảm chất lượng tinh trùng và có thể dẫn tới vô sinh nếu kéo dài.

Do biểu hiện lâm sàng không đặc hiệu, lao tinh hoàn dễ bị chẩn đoán nhầm với các bệnh lý khác như viêm tinh hoàn do vi khuẩn. Việc chẩn đoán sai không chỉ khiến điều trị không hiệu quả mà còn làm bệnh tiến triển nặng hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản người bệnh.

Triệu chứng bệnh của lao tinh hoàn

Lao tinh hoàn dễ bị nhầm lẫn với viêm tinh hoàn hoặc ung thư tinh hoàn do triệu chứng ban đầu không rõ ràng, thường chỉ là cảm giác tức nặng, đau âm ỉ một bên tinh hoàn. Bệnh đặc biệt dễ bị chẩn đoán sai nếu không khai thác kỹ tiền sử lao phổi hoặc lao ngoài phổi.

Ở giai đoạn tiến triển, lao tinh hoàn có thể gây sưng đau tinh hoàn, sốt nhẹ về chiều, đổ mồ hôi đêm, sụt cân, xuất tinh ra máu hoặc xuất hiện lỗ rò chảy dịch trắng như bã đậu. Tinh hoàn có thể bị tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng, thậm chí gây vô sinh.

Ngoài ra, bệnh còn có thể kèm theo tổn thương hệ tiết niệu như tiểu ra máu, tiểu nhiều lần, giãn đài bể thận hoặc suy thận. Tuy có nhiều biểu hiện, nhưng không có triệu chứng nào thực sự đặc trưng cho lao tinh hoàn. Do đó, chẩn đoán chính xác thường cần đến các xét nghiệm chuyên sâu.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị khi mắc lao tinh hoàn

Chẩn đoán lao tinh hoàn như thế nào?

Việc chẩn đoán lao tinh hoàn không dễ dàng do triệu chứng thường giống với nhiều bệnh lý khác. Để xác định đúng bệnh, cần kết hợp giữa khai thác tiền sử bệnh và các phương pháp cận lâm sàng phù hợp.

Các bước hỗ trợ chẩn đoán lao tinh hoàn bao gồm:

• Xem xét tiền sử mắc lao: Nếu người bệnh từng điều trị lao phổi hoặc các thể lao khác, đây là yếu tố quan trọng giúp bác sĩ nghi ngờ lao tinh hoàn khi có biểu hiện bất thường tại cơ quan sinh dục.
• Xét nghiệm tìm vi khuẩn lao: Việc thu thập mẫu bệnh phẩm từ tinh hoàn hoặc các tổn thương liên quan để tìm trực khuẩn lao là phương pháp chẩn đoán xác định, tuy nhiên khả năng phát hiện không phải lúc nào cũng cao do vi khuẩn khó nuôi cấy.
• Chẩn đoán bằng hình ảnh: Siêu âm bìu hoặc chụp CT có thể phát hiện tổn thương nghi ngờ lao, song không thể khẳng định chắc chắn nếu không có kết quả vi sinh học đi kèm.

Người bệnh lao tinh hoàn được điều trị như thế nào?

Lao tinh hoàn có thể điều trị khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm và áp dụng đúng phác đồ điều trị kháng lao do Bộ Y tế và WHO hướng dẫn. Hầu hết bệnh nhân lao ngoài phổi, bao gồm lao ở hệ sinh dục nam, đáp ứng tốt với liệu trình thuốc kéo dài khoảng 6 tháng.

Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn hoặc điều trị không đầy đủ, bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng như xơ hóa tinh hoàn, vô sinh, hoặc lan sang các cơ quan lân cận. Do đó, việc tuân thủ điều trị đầy đủ và đúng lộ trình là yếu tố quyết định hiệu quả hồi phục.

Trong trường hợp nhẹ, bệnh nhân có thể điều trị ngoại trú với thuốc chống lao, thuốc kháng viêm, giảm đau và nghỉ ngơi hợp lý để tránh va chạm vùng tinh hoàn. Do thuốc kháng lao có thể gây tác dụng phụ lên gan, thận, người bệnh cần được theo dõi sát trong suốt quá trình điều trị để kịp thời xử lý nếu có biến chứng xảy ra.

Ở những ca nặng, khi điều trị bằng thuốc không hiệu quả, phẫu thuật có thể được chỉ định. Phẫu thuật thường áp dụng khi có các biến chứng như tràn dịch màng tinh hoàn, xơ hóa gây tắc nghẽn đường niệu, hoặc lỗ rò không tự liền sau điều trị bằng thuốc.

Biện pháp phòng ngừa lao tinh hoàn

Để bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ mắc lao tinh hoàn – một thể lao ngoài phổi hiếm gặp nhưng có thể để lại hậu quả nặng nề, việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa là điều hết sức cần thiết. Trong đó, tiêm vắc xin phòng lao (BCG) đóng vai trò chủ yếu trong việc ngăn ngừa các thể lao nặng ở trẻ nhỏ như lao màng não và lao lan tỏa, tuy nhiên hiệu quả của BCG trong phòng ngừa lao tinh hoàn ở người trưởng thành chưa được xác định rõ ràng.

Do đó, vắc xin BCG vẫn được khuyến cáo tiêm cho trẻ sơ sinh như một phần trong chương trình tiêm chủng mở rộng. Việc tiêm chủng cần thực hiện tại các cơ sở uy tín như Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, nơi đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn, tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm soát chất lượng và được vận hành bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên nghiệp.

Bên cạnh việc tiêm phòng đầy đủ, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh và thực hành các biện pháp dự phòng cơ bản như:

• Vệ sinh cá nhân thường xuyên, đặc biệt là rửa tay sạch sau khi tiếp xúc môi trường công cộng.
• Tránh tiếp xúc gần với người mắc lao đang điều trị chưa hoàn tất, nhất là trong không gian kín, thông khí kém.
• Đeo khẩu trang và giữ gìn môi trường sống sạch sẽ, thoáng khí, tránh hít phải bụi bẩn, khói thuốc hoặc khói hóa chất độc hại.
• Duy trì chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, sinh hoạt điều độ, và tăng cường hệ miễn dịch tự nhiên.

Nếu có các triệu chứng nghi ngờ như sưng đau tinh hoàn, sốt kéo dài, ra mồ hôi đêm hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân, bạn nên đi khám chuyên khoa sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng như xơ hóa tinh hoàn hay vô sinh.

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về bệnh lao tinh hoàn và cách phòng ngừa hiệu quả. Chủ động phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và tuân thủ dự phòng là những yếu tố then chốt giúp bảo vệ sức khỏe sinh sản, nâng cao chất lượng cuộc sống. Sức khỏe là tài sản quý giá, hãy lắng nghe cơ thể và đừng bỏ qua những tín hiệu bất thường bạn nhé.