Lao ruột nên ăn gì? Nguyên tắc dinh dưỡng giúp cải thiện sức khỏe người bệnh

Trong hành trình điều trị, lao ruột nên ăn gì là câu hỏi thường trực của nhiều bệnh nhân và người chăm sóc bởi chế độ ăn đúng không chỉ giúp cải thiện triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, hấp thu kém mà còn tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ hiệu quả của thuốc điều trị lao. Trước khi giải đáp lao ruột nên ăn gì, hãy cùng Tiêm chủng Long Châu tìm hiểu về tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với bệnh nhân lao ruột bạn nhé.

Tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với bệnh nhân lao ruột

Dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ điều trị và phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân lao ruột. Một chế độ ăn uống hợp lý mang lại cho người bệnh nhiều lợi ích. Cụ thể:

• Tăng cường hệ miễn dịch: Cung cấp các dưỡng chất cần thiết giúp cơ thể chống lại vi khuẩn lao và giảm nguy cơ nhiễm trùng thứ phát. Một hệ miễn dịch mạnh mẽ là yếu tố then chốt giúp bệnh nhân chống chọi với bệnh tật hiệu quả hơn.
• Hỗ trợ quá trình phục hồi: Lao ruột gây tổn thương đến niêm mạc ruột, làm suy giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng. Một chế độ ăn giàu năng lượng và dưỡng chất giúp tái tạo các mô bị tổn thương và duy trì sức khỏe tổng thể.
• Giảm tác dụng phụ của thuốc: Các thuốc điều trị lao như Rifampicin hay Isoniazid thường gây rối loạn tiêu hóa, buồn nôn hoặc tổn thương gan. Chế độ ăn phù hợp giúp giảm thiểu các tác dụng phụ này.
• Ngăn ngừa suy dinh dưỡng: Do chán ăn, tiêu chảy kéo dài và khả năng hấp thu kém, bệnh nhân lao ruột dễ rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng. Một thực đơn cân đối giúp duy trì cân nặng và ngăn ngừa thiếu hụt dinh dưỡng.

Như vậy, có thể thấy rằng, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý không chỉ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn là một phần không thể thiếu trong phác đồ điều trị toàn diện.

Lao ruột nên ăn gì?

Để hỗ trợ điều trị và phục hồi sức khỏe, bệnh nhân lao ruột cần ưu tiên bổ sung các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa và phù hợp với tình trạng sức khỏe. Vậy người bệnh lao ruột nên ăn gì?

 Dưới đây là các nhóm thực phẩm được khuyến nghị:

Thực phẩm giàu đạm dễ tiêu hóa

Đạm (protein) là thành phần quan trọng giúp tái tạo mô, tăng cường hệ miễn dịch và duy trì sức mạnh cơ bắp. Bệnh nhân lao ruột nên chọn các nguồn đạm dễ tiêu hóa để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.

• Nguồn thực phẩm: Thịt gà (phần ức hoặc thịt trắng), cá (cá hồi, cá thu, cá basa), trứng luộc hoặc trứng hấp, đậu hũ, sữa chua không đường.
• Lợi ích: Đạm giúp sửa chữa các mô ruột bị tổn thương do vi khuẩn lao, hỗ trợ cơ thể sản sinh kháng thể để chống lại nhiễm trùng và duy trì cân nặng ổn định. Sữa chua không đường còn cung cấp lợi khuẩn, cải thiện sức khỏe đường ruột.
• Cách chế biến: Ưu tiên các món hấp, luộc hoặc nấu súp để dễ tiêu hóa. Ví dụ, cháo gà hoặc súp cá là lựa chọn lý tưởng.

Thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất

Vitamin và khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ quá trình trao đổi chất và ngăn ngừa thiếu hụt dinh dưỡng. Các loại vitamin và khoáng chất cần thiết bao gồm:

• Vitamin A, C, E: Những vitamin này có tác dụng chống oxy hóa, bảo vệ tế bào và tăng cường khả năng miễn dịch. Chúng có trong các loại rau xanh (bông cải xanh, cải bó xôi, rau ngót), trái cây màu vàng đỏ như cam, xoài, đu đủ, cà rốt.
• Vitamin B6, B12, K: Hỗ trợ quá trình trao đổi chất và tái tạo tế bào. Các thực phẩm giàu vitamin nhóm B bao gồm thịt lợn nạc, thịt gà, đậu, đỗ, khoai tây, chuối. Vitamin K quan trọng cho quá trình đông máu, có nhiều trong rau xanh và bắp cải.
• Kẽm và sắt: Kẽm giúp tăng cường miễn dịch và sửa chữa mô, trong khi sắt ngăn ngừa thiếu máu – tình trạng thường gặp ở bệnh nhân lao. Thực phẩm giàu kẽm và sắt bao gồm sò, hến, hàu, đậu Hà Lan, đậu tương, mộc nhĩ, nấm hương, thịt bò, gan động vật (nên ăn với lượng vừa phải để tránh quá tải gan).
• Cách sử dụng: Kết hợp đa dạng các loại rau củ và trái cây trong bữa ăn hàng ngày. Ví dụ, một bữa ăn có thể gồm salad rau xanh, một ít thịt bò áp chảo và một ly nước ép cam.

Thực phẩm giàu chất xơ và probiotic

Lao ruột nên ăn gì? Người bệnh lao ruột nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu chất xơ và probiotic. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, chất xơ và lợi khuẩn (probiotic) giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, cân bằng hệ vi sinh đường ruột và giảm các triệu chứng như táo bón hoặc tiêu chảy.

• Nguồn thực phẩm: Rau xanh (rau muống, cải thìa, bí đỏ), trái cây (táo, lê, chuối chín), sữa chua không đường, các loại ngũ cốc nguyên cám như yến mạch.
• Lợi ích: Chất xơ hỗ trợ nhu động ruột, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn. Probiotic trong sữa chua giúp tái tạo hệ vi sinh vật có lợi, giảm viêm và cải thiện khả năng hấp thu dinh dưỡng.

Lưu ý: Tăng lượng chất xơ từ từ để tránh đầy hơi. Đối với bệnh nhân có triệu chứng tiêu chảy nặng, nên hạn chế chất xơ không hòa tan (như bắp, rau sống) và ưu tiên chất xơ hòa tan (như khoai lang, yến mạch).

Lao ruột nên tránh gì?

Bên cạnh việc bổ sung các thực phẩm có lợi, bệnh nhân lao ruột cần tránh những thực phẩm và thói quen có thể làm nặng thêm triệu chứng hoặc cản trở quá trình điều trị. Dưới đây là những điều cần mà người bệnh lao ruột cần tránh:

• Thực phẩm khó tiêu, nhiều dầu mỡ: Các món chiên xào, đồ ăn nhanh như khoai tây chiên, gà rán hoặc thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa (như mỡ động vật) có thể gây đầy bụng, khó tiêu và làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa vốn đã suy yếu.
• Thức ăn cay, nóng, chứa chất kích thích: Gia vị như ớt, tiêu, gừng (với lượng lớn) hoặc đồ uống như cà phê, trà đặc có thể kích ứng niêm mạc ruột, gây viêm loét hoặc làm nặng thêm các triệu chứng đau bụng, tiêu chảy.
• Đồ uống có cồn và nước ngọt có gas: Rượu, bia, nước ngọt có gas không chỉ gây hại cho gan và thận – các cơ quan chịu ảnh hưởng nặng nề từ thuốc kháng lao mà còn làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng đến quá trình hấp thu dinh dưỡng.
• Thực phẩm chứa nhiều đường đơn: Bánh kẹo, nước ngọt, siro chứa đường tinh luyện có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, gây rối loạn chuyển hóa và làm suy yếu hệ miễn dịch.

Việc kiêng khem đúng cách là yếu tố quan trọng giúp bệnh nhân lao ruột tránh được các biến chứng nguy hiểm và cải thiện hiệu quả điều trị.

Những lưu ý trong chế độ dinh dưỡng đối với bệnh nhân lao ruột

Để tối ưu hóa chế độ dinh dưỡng, bệnh nhân lao ruột cần tuân thủ một số nguyên tắc sau:

• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày: Thay vì ăn 3 bữa lớn, hãy chia thành 5 - 6 bữa nhỏ mỗi ngày. Điều này giúp giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa, cải thiện khả năng hấp thu và duy trì năng lượng ổn định.
• Chế biến thực phẩm dễ tiêu hóa: Ưu tiên các phương pháp nấu như luộc, hấp, hầm hoặc nấu súp. Tránh các món sống, tái hoặc thực phẩm chưa được nấu chín kỹ để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn.
• Uống đủ nước: Duy trì lượng nước 1.5 – 2 lít mỗi ngày để hỗ trợ trao đổi chất và ngăn ngừa táo bón. Tuy nhiên, tránh uống quá nhiều nước trong bữa ăn để không làm loãng dịch tiêu hóa, gây khó khăn cho quá trình tiêu hóa.
• Theo dõi cân nặng và tình trạng sức khỏe: Thường xuyên kiểm tra cân nặng và các triệu chứng (như tiêu chảy, đau bụng) để điều chỉnh thực đơn kịp thời. Nếu cân nặng giảm quá nhanh hoặc triệu chứng không cải thiện, bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ ngay.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Mỗi bệnh nhân có tình trạng sức khỏe khác nhau, do đó việc xây dựng thực đơn cần được cá nhân hóa. Hãy trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp nhất.

Chế độ ăn uống là một phần không thể tách rời trong kế hoạch điều trị lao ruột. Khi hiểu rõ lao ruột nên ăn gì, cần tránh gì và áp dụng đúng những nguyên tắc dinh dưỡng, người bệnh sẽ cải thiện được sức khỏe tiêu hóa, nâng cao đề kháng và tăng hiệu quả điều trị. Bên cạnh việc tuân thủ phác đồ dùng thuốc, hãy xây dựng một thực đơn hợp lý, tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng và theo dõi sức khỏe thường xuyên để kiểm soát tốt bệnh lý này. Một chế độ dinh dưỡng khoa học không chỉ giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn mà còn mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn trong suốt hành trình điều trị. Đừng quên truy cập web Tiêm chủng Long Châu mỗi ngày để cập nhật thêm nhiều kiến thức sức khỏe khác nhé.