Kích thước gan bình thường là bao nhiêu?

Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về kích thước gan bình thường và các yếu tố ảnh hưởng đến kích thước gan. Đồng thời, xem xét những lưu ý quan trọng để bảo vệ chức năng gan hiệu quả.

Kích thước gan bình thường

Tổng quan về cấu tạo và chức năng của gan

Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất và đóng vai trò sống còn trong cơ thể, với hình dạng nêm, màu nâu đỏ đặc trưng và được chia thành hai thùy không đều. Vị trí gan thường nằm bên phải ổ bụng, phía dưới cơ hoành và trên túi mật. Tuy nhiên, ở một số người, vị trí này có thể thay đổi do yếu tố bẩm sinh. 

Gan được nuôi dưỡng bởi hai nguồn máu chính là động mạch gan và tĩnh mạch cửa nhằm đảm bảo duy trì hoạt động trao đổi chất liên tục. 

Cấu trúc của gan gồm hàng triệu tế bào gan tạo thành các tiểu thùy được liên kết chặt chẽ giúp gan thực hiện hiệu quả các chức năng như chuyển hóa, thải độc, sản xuất mật, tổng hợp protein và hormone. Chính vì thế, việc bảo vệ gan là điều cần thiết để duy trì sức khỏe toàn diện.

Kích thước gan bình thường

Kích thước gan thay đổi theo độ tuổi, giới tính và nhiều yếu tố sinh lý khác. Theo các nghiên cứu y học, gan của nam giới thường lớn hơn nữ giới. Một khảo sát trên gần 600 trẻ khỏe mạnh từ 1–12 tuổi cho thấy bé trai có kích thước gan bình thường dao động từ khoảng 6,5 cm (giai đoạn 1–3 tháng tuổi) đến 12,6 cm (ở tuổi 10–12). Trong khi đó, ở bé gái, kích thước gan bình thường thấp hơn một chút, từ 6,2 cm đến khoảng 12,3 cm.

Ở người trưởng thành, một nghiên cứu công bố trên tạp chí Journal of Ultrasound in Medicine cho thấy kích thước gan trung bình cũng tăng dần theo độ tuổi, từ khoảng 13,6 cm ở nhóm 18–25 tuổi lên đến khoảng 15 cm ở người trên 66 tuổi. Ngoài ra, chiều cao, cân nặng, tình trạng sức khỏe và lối sống (đặc biệt là tiêu thụ rượu) cũng có thể ảnh hưởng đến kích thước gan.

Kích thước gan bị tác động bởi những yếu tố nào?

Kích thước gan được xác định thông qua chẩn đoán nào?

Hiện nay, siêu âm là phương pháp phổ biến và chính xác để đo kích thước gan, giúp phát hiện sớm các bất thường như gan to, gan nhiễm mỡ hay xơ gan. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể sử dụng các kỹ thuật hình ảnh chuyên sâu như CT hoặc MRI để đánh giá gan chi tiết hơn.

Kích thước gan bất thường qua siêu âm cảnh báo bệnh lý gì?

Kích thước gan thay đổi bất thường dù lớn hơn hay nhỏ hơn so với chỉ số trung bình đều có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý về gan. Trong trường hợp viêm gan cấp hoặc mãn tính, gan có xu hướng to ra do phản ứng viêm. Siêu âm sẽ ghi nhận gan to nhẹ trong giai đoạn cấp tính, trong khi ở viêm gan mạn tính, gan thường phì đại hơn, có thể kèm theo bờ không đều và nhu mô thô.

Ở bệnh xơ gan, ban đầu gan có thể to do viêm nhưng theo thời gian, các mô gan bị thay thế bằng mô xơ khiến gan co nhỏ lại. Trên hình ảnh siêu âm, xơ gan có thể kèm theo cổ trướng, lách to hoặc giãn tĩnh mạch. Trong khi đó, gan nhiễm mỡ là tình trạng gan phì đại do mỡ tích tụ, thường biểu hiện bằng hình ảnh gan sáng hơn bình thường khi siêu âm.

Ung thư gan, cả nguyên phát và thứ phát, cũng có thể làm gan to bất thường tùy theo kích thước và số lượng khối u. Siêu âm gan giúp phát hiện vị trí và đặc điểm khối u, hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi tiến triển bệnh. Ngoài ra, suy gan trong giai đoạn tiến triển cũng có thể làm kích thước gan thay đổi (phì đại hoặc teo nhỏ) tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ tổn thương.

Việc siêu âm gan định kỳ là biện pháp hiệu quả giúp phát hiện sớm các tổn thương gan và hỗ trợ bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp. Kết hợp kết quả siêu âm với các chỉ số xét nghiệm khác là yếu tố quan trọng trong việc đánh giá sức khỏe gan một cách toàn diện.

Biện pháp duy trì sức khỏe gan

Để duy trì một lá gan khỏe mạnh, việc xây dựng lối sống lành mạnh đóng vai trò rất quan trọng. Bạn nên kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý vì thừa cân, béo phì là yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ không do rượu. 

Duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày không chỉ giúp đốt cháy mỡ thừa mà còn hỗ trợ chức năng gan hoạt động hiệu quả. Hạn chế rượu bia và ngưng hút thuốc cũng là cách giảm thiểu tổn thương cho tế bào gan vì các chất độc trong rượu và thuốc lá có thể gây viêm, xơ gan theo thời gian.

Ngoài ra, cần thận trọng khi tiếp xúc với hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu, chất tẩy rửa, bình xịt... bằng cách đeo khẩu trang, găng tay.

Đặc biệt, để phòng ngừa các bệnh viêm gan virus – nguyên nhân hàng đầu dẫn đến gan tổn thương mạn tính bạn nên quan hệ tình dục an toàn, không dùng chung kim tiêm hoặc vật dụng cá nhân như dao cạo, bàn chải đánh răng. Bên cạnh đó, việc tiêm chủng đầy đủ vắc xin viêm gan A và B cũng là biện pháp phòng ngừa bệnh lý về gan hiệu quả, được khuyến nghị bởi các chuyên gia y tế. Bạn có thể thực hiện tiêm chủng tại các cơ sở uy tín như Trung tâm Tiêm chủng Long Châu, nơi cung cấp các loại vắc xin chất lượng, đảm bảo an toàn và được theo dõi bởi đội ngũ chuyên môn. Chủ động chăm sóc gan ngay hôm nay là cách bảo vệ sức khỏe lâu dài cho chính bạn và gia đình.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc đã hiểu rõ hơn về kích thước gan bình thường và tầm quan trọng của việc theo dõi sức khỏe gan định kỳ. Mỗi thay đổi về kích thước gan có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của nhiều bệnh lý nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Để chủ động bảo vệ gan và phòng ngừa các bệnh liên quan, bạn nên duy trì lối sống lành mạnh và thực hiện thăm khám, siêu âm gan định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín.