Hướng dẫn cách sống chung với người bị bệnh lao an toàn

Bệnh lao phổi dễ dàng lây truyền qua các giọt bắn nhỏ li ti bay trong không khí. Vì thế, việc nắm rõ cách sống chung với người bị bệnh lao một cách an toàn là điều rất quan trọng đối với những gia đình có người mắc lao phổi. Hãy cùng Trung tâm Tiêm chủng Long Châu khám phá những bí quyết để chung sống an toàn với bệnh nhân lao trong bài viết dưới đây nhé!

Bệnh lao lây truyền qua con đường nào?

Lao là một căn bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng con người. Phần lớn các trường hợp mắc lao xảy ra do vi khuẩn lao phát tán qua không khí. Khi người mắc lao ho hoặc hắt hơi, vi khuẩn lao sẽ được phát tán vào không khí. Người khỏe mạnh nếu hít phải không khí chứa vi khuẩn này sẽ có nguy cơ bị nhiễm bệnh.

Sau khi vi khuẩn lao xâm nhập vào cơ thể, bệnh sẽ phát triển qua hai giai đoạn lao nhiễm và lao bệnh.

Ở giai đoạn lao nhiễm, vi khuẩn vẫn tồn tại trong cơ thể ở trạng thái không hoạt động. Khi hệ miễn dịch suy giảm, vi khuẩn bắt đầu phát triển, lan rộng vào các hạch bạch huyết. Khi số lượng vi khuẩn tăng lên đáng kể, người bệnh sẽ xuất hiện các dấu hiệu như ho kéo dài, khó thở, đánh dấu bước chuyển sang giai đoạn lao bệnh.

Trong giai đoạn lao bệnh, người mắc có khả năng truyền bệnh cho những người xung quanh. Vì vậy, nếu trong gia đình có người bị lao bệnh, bạn cần biết cách chăm sóc và sinh hoạt cùng người bệnh sao cho an toàn nhằm giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

Những điều cần biết khi sống chung với người mắc lao phổi

Theo số liệu thống kê từ các trường hợp bị nhiễm lao, chỉ khoảng 10% trong số đó tiến triển thành bệnh lao thực sự, trong khi với những người có hệ miễn dịch suy yếu như bệnh nhân HIV/AIDS, tỷ lệ mắc bệnh lao có thể lên đến 30%. Đối tượng dễ bị nhiễm lao nhất là trẻ em và người cao tuổi. Khi sống cùng người bị lao, cần cách ly trẻ nhỏ và hạn chế tiếp xúc trực tiếp, vì vi khuẩn lao khi xâm nhập vào cơ thể trẻ có thể dễ dàng tấn công các cơ quan khác như hạch lympho, màng não, xương khớp và đặc biệt nguy hiểm là gây ra bệnh lao kê.

Lao kê là tình trạng vi khuẩn lao lan rộng và phân bố khắp cơ thể, làm tổn thương các tế bào và biểu hiện rõ trên phim chụp X-quang dưới dạng các đốm nhỏ có kích thước từ 1-5mm. Khi quan sát phim X-quang ngực của người bị lao kê, ta có thể thấy các điểm nhỏ li ti rải rác, có hình dạng giống những hạt kê. Lao kê thường ảnh hưởng chủ yếu đến phổi, gan và lách của bệnh nhân.

Cách sống chung với người bị bệnh lao an toàn

Do lao phổi có khả năng lây nhiễm cao, nên các gia đình có người bị lao phổi cần tích cực thực hiện các biện pháp phòng ngừa để hạn chế nguy cơ truyền bệnh. Sau đây là những hướng dẫn về cách sống chung với người bị bệnh lao mà mọi thành viên trong gia đình nên nắm rõ và tuân thủ:

Bệnh nhân lao phổi nên có không gian sinh hoạt riêng

Ngay khi được chẩn đoán mắc lao phổi, người bệnh cần được bố trí khu vực sinh hoạt riêng biệt nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình điều trị đồng thời ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm cho các thành viên khác trong gia đình. 

Vậy bệnh nhân lao cần cách ly trong bao lâu? Theo các chuyên gia y tế, nguy cơ lây nhiễm của bệnh nhân lao giảm đáng kể sau khoảng 2 đến 3 tuần điều trị đúng phác đồ, tuy nhiên thời gian cách ly cụ thể cần được bác sĩ chỉ định dựa trên kết quả xét nghiệm và tình trạng bệnh. Việc tuân thủ điều trị đủ thời gian (thường từ 6 đến 12 tháng) là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát bệnh và ngăn ngừa tái phát. Việc xác nhận khỏi bệnh được dựa trên kết quả xét nghiệm cấy đờm âm tính với vi khuẩn lao.

Tuy nhiên, do quá trình hồi phục của mỗi người khác nhau và bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, nên thời gian cách ly cũng có thể thay đổi. Với những người bị lao tiềm ẩn và được điều trị bằng thuốc kháng sinh isoniazid, thời gian khỏi bệnh có thể dao động từ 6 đến 9 tháng. Những bệnh nhân đã có triệu chứng lâm sàng và được điều trị bằng thuốc kháng sinh có thể khỏi bệnh sau 6 đến 12 tháng. Đối với những trường hợp bị biến chứng như u nấm phổi, xơ phổi, suy hô hấp mãn tính, quá trình điều trị có thể kéo dài hàng năm.

Sử dụng khẩu trang khi sống chung với người bị lao

Người bệnh nên luôn đeo khẩu trang để hạn chế việc phát tán vi khuẩn ra môi trường xung quanh. Các thành viên trong gia đình cũng cần đeo khẩu trang nhằm tránh hít phải các giọt bắn chứa vi khuẩn từ người bệnh. Sau mỗi lần tiếp xúc, khẩu trang đã dùng cần được bỏ vào thùng rác có nắp đậy và rửa tay sạch sẽ bằng xà phòng sát khuẩn.

Nhắc nhở người bệnh không khạc nhổ bừa bãi

Trong cách sống chung với người bị bệnh lao gia đình nên thường xuyên nhắc nhở người bệnh nâng cao ý thức phòng tránh lây nhiễm bằng cách không khạc nhổ bừa bãi. Khăn giấy sau khi sử dụng cần được vứt đúng nơi quy định để tránh phát tán mầm bệnh ra môi trường. Vì thói quen khạc nhổ tùy tiện chính là nguyên nhân chủ yếu khiến vi khuẩn lao lan truyền trong không khí.

Hạn chế tiếp xúc với trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền

Khi chung sống với người bị lao, cần chú ý hạn chế tối đa tiếp xúc, đặc biệt là với trẻ nhỏ, người già và những người có bệnh nền – những đối tượng có hệ miễn dịch yếu dễ mắc bệnh hơn.

Không ăn uống chung với người bệnh lao

Việc dùng chung bát đĩa, đồ ăn với người bị lao cũng có nguy cơ lây truyền từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Do đó, ngoài việc sống cách ly, bệnh nhân nên ăn riêng trong phòng với dụng cụ riêng biệt. Nếu có thể, các dụng cụ ăn uống của người bệnh nên được vệ sinh riêng biệt để đảm bảo an toàn.

Hỗ trợ bệnh nhân trong quá trình cách ly và điều trị

Để giúp người bệnh yên tâm và thuận lợi trong quá trình cách ly điều trị, người nhà cần:

• Cung cấp đầy đủ các vật dụng, nhu yếu phẩm và thực phẩm cần thiết.
• Hỗ trợ xử lý rác thải đúng quy định.
• Chuẩn bị các thiết bị giải trí giúp người bệnh giữ tinh thần thoải mái trong thời gian cách ly.
• Theo dõi sát sao tình trạng sức khỏe để kịp thời đưa người bệnh đến gặp bác sĩ khi cần thiết.

Bệnh lao phổi là một căn bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng, có khả năng lây lan qua các hoạt động giao tiếp và tiếp xúc hàng ngày. Do đó, người mắc bệnh cần nâng cao ý thức phòng tránh lây nhiễm cho người xung quanh bằng cách sinh hoạt trong môi trường cách ly, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ và hạn chế tiếp xúc với những người khỏe mạnh. Các thành viên trong gia đình cũng cần trang bị kiến thức về cách sống chung với người bị bệnh lao an toàn, từ đó tự bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ bị lây nhiễm.

Mặc dù việc sống chung với người mắc lao không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng nếu áp dụng đúng các biện pháp phòng ngừa, bạn hoàn toàn có thể bảo vệ tốt cho bản thân và gia đình. Điều quan trọng nhất là duy trì vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc gần gũi và khuyến khích người bệnh tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị của bác sĩ.

Để phòng chống bệnh lao ngay từ đầu, việc tiêm vắc xin BCG được xem là biện pháp an toàn và hiệu quả nhất. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu tự hào cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin BCG chất lượng, giúp bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình. Hãy đến với Trung tâm Tiêm chủng Long Châu để tiêm vắc xin phòng lao, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng!