Hội chứng Guillain Barré là gì? Dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh như thế nào?

Hội chứng Guillain Barré là một dạng bệnh hiếm, thường gây ra tình trạng liệt mềm cấp tính. Nếu không được chẩn đoán và can thiệp kịp thời, người mắc bệnh có thể gặp các biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, sặc do rối loạn nuốt hoặc ngừng tim do tổn thương các dây thần kinh chi phối tim.

Hội chứng Guillain Barré là gì?

Hội chứng Guillain Barré là một rối loạn thần kinh ngoại biên mắc phải, còn được biết đến với tên gọi viêm đa rễ dây thần kinh cấp tính mất myelin hoặc liệt cấp Landry. Đây là tình trạng mà hệ thống miễn dịch của cơ thể tự tấn công vào các dây thần kinh ngoại biên, gây tổn thương lớp bao myelin. Kết quả là dây thần kinh bị viêm, dẫn đến yếu cơ hoặc liệt nếu không được can thiệp y tế kịp thời.

Dấu hiệu điển hình của bệnh là liệt mềm ngoại biên cấp tính, khởi phát nhanh và tiến triển trong thời gian ngắn (từ vài ngày đến dưới 4 tuần). Bệnh có nhiều biểu hiện lâm sàng khác nhau và có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, phổ biến hơn ở trẻ em trên 2 tuổi nhưng đôi khi cũng xuất hiện ở trẻ sơ sinh. Nếu chậm trễ trong việc chẩn đoán và điều trị, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như khó thở do yếu cơ hô hấp, ngừng tim và trong một số trường hợp có thể đe dọa tính mạng.

Nguyên nhân gây ra hội chứng Guillain Barré

Hiện tại, nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng Guillain Barré vẫn chưa được xác định rõ. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy tình trạng này thường xuất hiện sau khi cơ thể trải qua một đợt nhiễm trùng, chẳng hạn như viêm đường hô hấp hoặc nhiễm virus gây viêm dạ dày. Trong một số trường hợp hiếm, hội chứng có thể khởi phát sau tiêm vắc xin hoặc sau khi thực hiện phẫu thuật.

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Guillain Barré bao gồm:

• Nam giới, đặc biệt là người trẻ tuổi;
• Nhiễm các loại virus như cytomegalovirus, virus cúm, Zika, Epstein-Barr, HIV hoặc virus viêm gan (A, B, C, E);
• Nhiễm vi khuẩn, phổ biến nhất là Campylobacter jejuni hoặc Mycoplasma pneumoniae;
• Một số bệnh lý nền như ung thư Hodgkin.

Dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh như thế nào?

Hội chứng Guillain Barré thường khởi phát bằng cảm giác yếu cơ và tê bì, bắt đầu từ bàn chân hoặc cẳng chân rồi dần lan lên phần thân trên và tay. Tuy nhiên, khoảng một nửa số ca bệnh có biểu hiện khởi đầu ở vùng mặt hoặc cánh tay. Nếu không được phát hiện và xử lý sớm, bệnh có thể tiến triển nhanh, dẫn đến tình trạng liệt cơ.

Các biểu hiện thường gặp bao gồm:

• Mất khả năng giữ thăng bằng, đi lại khó khăn, không thể leo cầu thang;
• Cảm giác tê râm ran như kiến bò, đau nhói như kim châm ở tay, chân, cổ tay hoặc mắt cá;
• Suy yếu cơ bắt đầu từ chi dưới rồi lan rộng lên cơ thể;
• Gặp khó khăn trong việc nói chuyện, nhai nuốt hoặc điều khiển các cơ trên khuôn mặt;
• Nhịp tim có thể tăng bất thường;
• Huyết áp biến động mạnh (tăng hoặc giảm);
• Cảm giác đau xuất hiện thường xuyên, đặc biệt nặng hơn vào ban đêm.

Hội chứng này diễn tiến nhanh chóng trong vòng 2 đến 4 tuần kể từ khi xuất hiện triệu chứng đầu tiên. Do ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh ngoại biên, hội chứng Guillain Barré có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như:

• Cơn đau thần kinh dữ dội: Phần lớn người bệnh trải qua những cơn đau đáng kể, tuy nhiên tình trạng này thường có thể được kiểm soát hiệu quả bằng thuốc giảm đau phù hợp.
• Khó thở: Tình trạng yếu cơ hô hấp có thể xảy ra, khiến khoảng 30% bệnh nhân cần được hỗ trợ thở máy trong thời gian nằm viện.
• Rối loạn cảm giác: Một số người bệnh có khả năng hồi phục hoàn toàn, nhưng vẫn có trường hợp để lại di chứng như yếu cơ, mất cảm giác hoặc cảm giác tê bì, dị cảm.
• Nguy cơ hình thành cục máu đông: Người bệnh có thể đối mặt với nguy cơ cao bị huyết khối do bất động kéo dài và tình trạng viêm.
• Lở loét do nằm lâu: Việc liệt cơ và phải nằm lâu ở một tư thế khiến người bệnh dễ bị loét ở các vùng tỳ đè, đặc biệt là lưng, mông và gót chân.
• Rối loạn đại tiểu tiện: Một số bệnh nhân gặp các vấn đề như bí tiểu, khó đi tiêu hoặc táo bón, do rối loạn chức năng thần kinh kiểm soát các hoạt động này.

Mặc dù đây là một bệnh lý hiếm gặp, nhưng nếu không được xử lý kịp thời, hội chứng Guillain Barré vẫn có thể gây tử vong do các biến chứng như suy hô hấp cấp hoặc nhồi máu cơ tim.

Phương pháp điều trị Guillain Barré

Hiện nay, chưa có phương pháp nào điều trị triệt để hội chứng Guillain Barré, nhưng có hai phương pháp hỗ trợ giúp làm chậm tiến triển bệnh và giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng:

• Lọc huyết tương (Plasmapheresis): Đây là kỹ thuật nhằm loại bỏ các kháng thể có hại ra khỏi máu bằng cách tách phần huyết tương (chứa kháng thể) ra khỏi các tế bào máu. Sau đó, các tế bào máu được truyền trở lại cơ thể. Cách làm này giúp loại bỏ những yếu tố miễn dịch tấn công vào hệ thần kinh ngoại biên.
• Truyền globulin miễn dịch (IVIG): Liệu pháp này sử dụng một lượng lớn kháng thể khỏe mạnh được chiết xuất từ huyết tương của người hiến tặng. Khi truyền vào cơ thể, chúng có thể ngăn chặn các kháng thể bất thường đang tấn công dây thần kinh, từ đó hỗ trợ quá trình phục hồi của người bệnh.

Cả hai phương pháp trên đều được xem là có hiệu quả tương đương và thường được chỉ định sớm trong giai đoạn tiến triển của bệnh để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Hội chứng Guillain Barré gây tổn thương dây thần kinh ngoại biên do cơ chế tự miễn là một tình trạng nghiêm trọng và có thể diễn tiến nhanh chóng. Vì vậy, khi xuất hiện những triệu chứng bất thường, người bệnh nên sớm đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và can thiệp kịp thời.

Tiêm vắc xin là biện pháp quan trọng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý thần kinh nguy hiểm. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu là địa chỉ đáng tin cậy được nhiều người lựa chọn nhờ đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, hệ thống kho bảo quản vắc xin hiện đại và quy trình tiêm chủng an toàn, đạt chuẩn Bộ Y tế. Bên cạnh đó, khách hàng đến tiêm còn được thăm khám miễn phí trước tiêm và theo dõi sau tiêm cẩn thận. Để được phục vụ tốt nhất, vui lòng liên hệ Trung tâm Tiêm chủng Long Châu qua số hotline miễn phí 18006928 để đặt lịch hẹn.