Giời leo có lây không? Cách phòng tránh lây nhiễm hiệu quả

Việc hiểu rõ tính chất lây lan của bệnh giời leo không chỉ giúp người bệnh chủ động cách ly, bảo vệ người thân mà còn tránh gây hoang mang không cần thiết trong cộng đồng. Vậy bị giời leo có lây không? Giời leo lây qua đường nào? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm lời giải đáp chi tiết cho vấn đề này nhé!

Giời leo có lây không?

Giời leo là một bệnh lý do virus varicella-zoster gây ra. Virus này sau khi gây bệnh thủy đậu sẽ tiềm ẩn trong các dây thần kinh của cơ thể và có thể tái hoạt động sau nhiều năm, dẫn đến bệnh giời leo. Vậy, bị giời leo có lây không và giời leo lây qua đường nào?

Giời leo không lây trực tiếp từ người sang người theo cách thông thường, nghĩa là người tiếp xúc với người bệnh không thể mắc ngay bệnh giời leo. Tuy nhiên, virus varicella-zoster từ người bệnh có thể lây sang người khác trong một số trường hợp cụ thể, dẫn đến bệnh thủy đậu, chứ không phải zona. Điều này xảy ra khi người tiếp xúc chưa từng mắc bệnh thủy đậu trước đó hoặc chưa được tiêm vắc xin phòng thủy đậu.

Virus varicella-zoster chỉ lây qua tiếp xúc trực tiếp với dịch từ các mụn nước của người bệnh. Khi người bị giời leo có các mụn nước chứa dịch, virus có thể truyền sang người khác nếu dịch này tiếp xúc với da hoặc niêm mạc (mắt, miệng) của người lành. Sau khi nhiễm virus, người tiếp xúc có thể phát triển bệnh thủy đậu sau khoảng 10 – 21 ngày, tùy thuộc vào hệ miễn dịch và tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, họ sẽ không mắc bệnh giời leo ngay lập tức, vì zona chỉ xuất hiện ở những người đã từng nhiễm virus varicella-zoster trước đó và virus tái hoạt động.

Khi nào giời leo có nguy cơ lây nhiễm cao nhất?

Không phải mọi giai đoạn của bệnh giời leo đều có nguy cơ lây nhiễm. Thời điểm virus hoạt động mạnh nhất và có nguy cơ lây nhiễm cao nhất là khi mụn nước vỡ hoặc chảy dịch (thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7 sau khi xuất hiện triệu chứng). Khi các mụn nước khô lại và đóng vảy (khoảng sau 7 – 10 ngày), nguy cơ lây nhiễm gần như không còn.

Một số nhóm người dễ bị nhiễm virus varicella-zoster từ người bị giời leo, bao gồm:

• Trẻ em chưa từng mắc thủy đậu hoặc chưa tiêm vắc xin.
• Người lớn chưa từng nhiễm virus varicella-zoster.
• Phụ nữ mang thai chưa có miễn dịch với thủy đậu, vì có thể gây nguy hiểm cho thai nhi.
• Người suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như bệnh nhân ung thư, HIV/AIDS hoặc đang sử dụng thuốc ức chế miễn dịch (hóa trị, corticoid liều cao).
• Người cao tuổi với hệ miễn dịch suy yếu.

Để tránh lây lan virus, người bị giời leo nên hạn chế tiếp xúc với người khác cho đến khi tất cả các mụn nước khô hoàn toàn và đóng vảy. Thời gian này thường kéo dài từ 7 – 10 ngày, nhưng có thể lâu hơn ở những người có hệ miễn dịch yếu. Trong giai đoạn này, việc che kín vùng tổn thương và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa là rất quan trọng.

Cách phòng tránh lây nhiễm giời leo trong cộng đồng

Ngoài việc quan tâm đến vấn đề bị giời leo có lây không, thì để kiểm soát nguy cơ lây nhiễm virus varicella-zoster từ người bị giời leo, cả người bệnh và những người xung quanh cần tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sau:

Tránh tiếp xúc trực tiếp

Người bệnh và người xung quanh cần tránh tiếp xúc da kề da với khu vực có mụn nước. Đồng thời, tránh dùng chung khăn tắm, chăn, gối, quần áo hoặc các vật dụng có thể dính dịch từ mụn nước.

Không gãi hoặc làm vỡ mụn nước

Gãi hoặc làm vỡ mụn nước không chỉ tăng nguy cơ lây nhiễm mà còn có thể gây nhiễm trùng thứ phát trên da. Nếu ngứa nhiều, người bệnh có thể dùng khăn mát chườm nhẹ hoặc hỏi ý kiến bác sĩ về thuốc bôi giảm ngứa.

Che kín vùng tổn thương

Sử dụng gạc sạch hoặc băng gạc y tế để che kín vùng da bị giời leo, đặc biệt khi ra ngoài hoặc tiếp xúc với người khác. Điều này giúp ngăn dịch từ mụn nước tiếp xúc với môi trường bên ngoài. Thay băng gạc thường xuyên và xử lý rác thải y tế đúng cách (bọc kín trước khi vứt).

Tăng cường sức đề kháng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh giúp giảm nguy cơ nhiễm virus hoặc tái phát bệnh. Người bệnh và người xung quanh nên duy trì chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung vitamin C, kẽm và nghỉ ngơi đầy đủ để hỗ trợ cơ thể chống lại virus.

Giữ gìn vệ sinh cá nhân

Người bệnh cần rửa tay bằng xà phòng sau khi chạm vào vùng da tổn thương. Đồng thời, vệ sinh nhẹ nhàng vùng da bị giời leo bằng nước ấm và xà phòng dịu nhẹ, sau đó lau khô bằng khăn sạch. Những người chăm sóc hoặc sống chung cũng nên rửa tay kỹ sau khi tiếp xúc với đồ dùng của người bệnh.

Tiêm vắc xin phòng bệnh thủy đậu và giời leo

Tiêm vắc xin được xem là biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa bệnh giời leo. Ngoài ra, bệnh thủy đậu là nguồn gốc chính gây ra bệnh giời leo nên việc tiêm vắc xin phòng ngừa thủy đậu sớm cũng sẽ góp phần giúp ngăn ngừa virus VZV tấn công cơ thể. Đồng thời, giảm nguy cơ mắc bệnh giời leo.

Qua bài viết trên đây, hy vọng bạn đã phần nào giải đáp được cho câu hỏi giời leo có lây không. Mặc dù bệnh giời leo không trực tiếp lây từ người sang người theo cách thông thường, nhưng virus gây bệnh lại có khả năng lây cho người chưa từng nhiễm thủy đậu. Do đó, hiểu rõ cách thức lây truyền và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp kiểm soát tốt bệnh, hạn chế nguy cơ lan rộng trong cộng đồng.

Để chủ động phòng tránh bệnh zona thần kinh (giời leo), đặc biệt với những người lớn tuổi hoặc có hệ miễn dịch suy giảm, tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả và được khuyến nghị bởi các tổ chức y tế toàn cầu. Trung tâm Tiêm chủng Long Châu hiện đang cung cấp dịch vụ tiêm vắc xin phòng bệnh zona với đội ngũ chuyên môn cao, quy trình an toàn và dịch vụ chăm sóc chu đáo. Đăng ký tiêm ngay hôm nay để bảo vệ bản thân và người thân trước nguy cơ tái phát hoặc lây lan gián tiếp của bệnh giời leo nhé!